کارشناس اقتصاد: دلار گران می شود / یک نماینده مجلس: نباید گذاشت نقدینگی در بازار خودرو متمرکز شود /نماینده ادوار: کسری بودجه ۱۵۰هزار میلیاردی دولت، نگران‌کننده است

سالهاست که زندگی مردم ایران با تحریم گره خورده است و این روزها که پیچ تحریم لحظه به لحظه سفت می شود و ارزش پول ملی بر روی سرسره ای پر شیب در حال نزول است، کار را به جایی رسانده که مردم عادی با سرمایه های خرد نیز به فکر حفظ ارزش دارایی و در خوشبینانه ترین حالت با موج سواری بر صعود نرخ ارز، افزایش سرمایه های خود را رقم بزنند.

چنین فضایی باعث شده است تا تعادل بازار، یعنی کفه عرضه و تقاضا بهم ریخته و دولت ضمن اینکه آتش بیار این عدم تعادل شده است، برای جبران کسری بودجه خود، کیسه های خود را از سرمایه های مردم پر کند تا به قول رئیس سازمان برنامه و بودجه بتوانند، حقوق و مزایای کارمندان و یارانه های نقدی را به موقع پرداخت کنند.

با توجه به این شرایط سیامک قاسمی اقتصاددان کشور در گفت‌وگو با خبر فوری ، با بررسی شرایط اقتصادی کشور و افزایش نرخ دلار، مسکن و خودرو، آینده این بازارها را ارزیابی کرد و گفت: شرایط و متغییرهای بنیادینی که منجر به نواسانات شدید ارز از سال 97 به بعد شده اند پا برجا هستند تغییری در شرایط ایجاد نشده است.

وی ادامه داد: همچنان تحریم های نفتی با قدرت ادامه دارد، مشکلات جدی در صادرات غیر نفتی داریم، شیوع بیماری کرونا نیز به موارد قبلی اضافه شده که همه این ها باعث شده درآمد نفتی و غیر نفتی دچار کاهش شود.

کاهش درآمد نفتی و غیرنفتی کشور

این کارشناس اقتصادی با تاکید براینکه درآمد نفتی کشور نزول شدیدی داشته است، اظهار داشت: عدد و رقم دقیقی از میزان درآمد نفتی کشور وجود ندارد، چیزی که مسئولین می گویند این است که سال گذشته فقط 8 میلیارد دلار درآمد ارزی داشتیم و به نظر می رسد امسال بدتر از گذشته خواهد بود.

این استاد اقتصاد بیان کرد: سال گذشته صادرات غیر نفتی ایران به طور متوسط تا دی ماه، ماهی نزدیک 3.5 میلیارد دلار بود که تحقق این عددامسال خیلی بعید است. حتی اگر تا نزدیک ماهی 2.5 میلیارد دلار صادرات غیر نفتی داشته باشیم موفقیت کسب کرده ایم. برای همین عرضه ارز همچنان محدود و بسیار محدود است از سوی دیگر کاری که سیاستگذار و بانک مرکزی به عنوان بازارساز می کند محدودیت شدید تقاضا است، چرا که عملا برای عرضه نمی تواند کاری انجام دهند.

وی تاکید کرد: تنها کاری که بانک مرکزی و سیاستگذار می توانند انجام دهند این است قیمت دلار نیما را نزدیک به بازار نگه دارند تا صادر کنندگان ترغیب شوند ارز اندک از صادراتشان را به کشور بیاورند چرا که اگر بین نرخ ارز آزاد و نیمایی شکاف بیفتد، صادرکنندگان به هر طریقی در برابر ارزآوری مقاومت می کنند.

بانک مرکزی با سرکوب تقاضا بازار ارز را کنترل می کند

قاسمی تصریح کرد: واقعیت این است که عدم توازن جدی بین ورودی های ارز کشور و هزینه های ارزی وجود دارد از آن طرف بانک مرکزی، با مدیریت تقاضا، البته اگر بخواهیم دقیق تر صحبت کنم با سرکوب تقاضا بازار را کنترل می کند.

اقتصاد ایران سالها است درجا می زند، طبق آمارهای مرکز پژوهش های مجلس، مرکز آمار ایران و نهادهای رسمی میانگین نرخ رشد اقتصادی ایران در دهه 90 صفر بوده است، یعنی اقتصاد ایران ظرفیت جدیدی ایجاد نکرده است

وی افزود: بخش زیادی از مشکلاتی که الان در بازار کالاهای مختلف کشور پیش آمده، ناشی از سیاست های بانک مرکزی است. بانک مرکزی ارز تخصیص نمی دهد، از این رو هر چه جلو تر برویم و اگر چالش های سیاسی جدی تری پیش بیاید روند صعودی برای نرخ ارز قابل پیش بینی است.

این اقتصاددان افزایش دلار در چه کانالی را پیش بینی کرد و گفت: اینکه ارز در چه کانالی افزایش پیدا می کند، بستگی به پارامتر های سیاسی دارد، اینکه روند تحریم ها به کدام سمت می رود، لغو تحریم های تسلیحاتی تمدید می شود یا خیر؟ا ایران از NPT و برجام خارج می شود یا خیر؟ همه این موارد باعث می شود سرعت افزایش، تند و کُند، شود اما در اینکه روند صعودی است تردیدی نیست چرا که از لحاظ اقتصادی مشکلاتی داریم.

قاسمی با اشاره به اینکه بازارهای دیگر مثل مسکن و خودرو دست خوش تغییرات شده اند، تاکید کرد باید کلی موضوع را دید، اقتصاد کشور دچار تلاطم هایی شده است که ریشه آن یکسری مشکلات ساختاری اقتصادی است که تحریم این مشکلات را رو کرده است.

تحریم، مشکلات اقتصاد کشور را نمایان کرد

کارشناس اقتصادی گفت: وقتی تحریم نبودیم و درآمد ارزی خوبی داشتیم مشکلات پنهان بود، عملا تحریم مشکلات را نمایان کرده است. اکنون دچار پدیده مازاد نقدینگی در سطح اقتصاد ایران هستیم، رشد نقدینگی در ایران همگام و همراه با رشد نرخ اقتصادی نبوده است، اقتصاد ایران سالها است درجا می زند، طبق آمارهای مرکز پژوهش های مجلس، مرکز آمار ایران و نهادهای رسمی میانگین نرخ رشد اقتصادی ایران در دهه 90 صفر بوده است، یعنی اقتصاد ایران ظرفیت جدیدی ایجاد نکرده است. میانگین رشد نقدینگی در 10 سال گذشته سالی 25 درصد بوده است.

قاسمی با بیان اینکه در این ارقام عدم توازن مشخص است، اظهار داشت: اکنون حجم پول زیاد می شود اما ظرفیت سازی صورت نمی گیرد، هر روز شاهد جریان نقدینگی در بازارهای مختلف از جمله دلار، طلا، مسکن و خودرو هستیم. این داستان تا موقعی که ظرفیت سازی شود، ایران وارد اقتصاد پویا شود و اصولا سطح تجارت خارجی افزایش یابد و پول وارد جریان اقتصاد واقعی شود داستان ادامه دارد.

وی با تاکید براینکه تلاطم در بازارها ربطی به این ندارد که مردم به کالاهای مصرفی نگاه سرمایه ای دارند، تصریح کرد: مردم نگرانند و حق دارند، نباید این نگرانی را سرکوب کرد، مردم حق دارند در برابر تورم از دارایی هایشان محافظت کند.

قاسمی تاکید کرد: در این میان اگر سیاست گذار می خواهد در سطح کلان، تقاضا را از سفته بازی به سمت واقعی شدن ببرد باید سر منشا یعنی تورم را کنترل کند. تورم را به راحتی نمی توان کنترل کرد بلکه دولت باید منابع عرضه را زیاد کند که الان این کار ممکن نیست. بنابراین اینکه مردم هجوم می برند به بازارهای مختلف حق دارند چرا که می خواهند از دارایی خود محافظت کند اگر در سال های 94 تا 96 بازارها آرام بود چون تورم پایین بود و مردم احساس افزایش تورم و از دست رفتن دارایی شان را نداشتند.

این اقتصاددان برای حفاظت از سرمایه توصیه کرد: در این تردید نیست که بازار سرمایه سالم ترین بازار است اما آنجا هم یک سری مشکلات داریم، بازار سرمایه ایران اگر بخواهد رشد های طلایی خود را به این روند ادامه دهد، قطعا با خروج ناگهانی سرمایه رو به رو می شود.

وی توضیح داد: اگر در بازاری به مردم سود 50 درصد داده شود و یک مرتبه این سود به 20 درصد کاهش یابد، با اینکه سود 20 درصد هم عالی است اما شاهد خروج سرمایه از بازار خواهیم بود و این خطرناک است.

قاسمی گفت: بنابراین بازار سرمایه بازار خوبی برای اینکه مردم از دارایی شان در برابر تورم محافظت کنند البته به شرطی که از رفتارهای هیجانی جلوگیری شود که متاسفانه نه تنها جلوگیری نمی شود بلکه دولت و سیاست گذار به رفتارهای هیجانی دامن می زند.

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه تا زمانی که تحریم ها رفع نشود، اقتصاد ایران بهبود پیدا می کند، تصریح کرد:البته با رفع تحریم، ایران بهشت نمی شود ما هزار و یک چالش از گذشته داشتیم، این تصور که در برجام ایجاد شده که با امضای برجام ایران سوئیس می شود درست نیست اما تا تحریم ها هست هیچ اصلاح جدی بنیانی ممکن نیست، اما سیاست گذاری مقطعی ممکن خواه بود.

مالیات بر عایدی ورود به بازارهای غیرمولد را مختل می کند

مهدی طغیانی نماینده مردم اصفهان در مجلس یازدهم و عضو هیئت علمی گروه اقتصاد دانشگاه در این باره که مردم در چه بازاری سرمایه گذاری کنند، به خبر فوری گفت: اگر این سوال از جنبه فردی باشد باید به مشاورین مراجعه شود، اما اگر از دیدگاه سیاست گذاری باشد که معمولا مصلحت جمع را می بیند، تفاوت می کند.

این نماینده مجلس ادامه داد: از نگاه سیاست گذار سرمایه خرد مردم نباید وارد بازار نامولد شود و باید سرمایه به سمت بازار مولد، بازار تولید و ایجاد ارزش برود ، از سوی دیگر باید تلاش کرد با ساز و کار و ابزارهایی ورود سرمایه ها به بخش غیرمولد اقتصاد مختل شود.

وی با اشاره به مالیات بر عایدی سرمایه اظهار داشت: با مالیات بر عایدی سرمایه عملا می توان جلوی ورود افراد به این بازارها را گرفت، تا افراد به سمت بازار خودرو نرود و به این کالا مصرفی نگاه کنند. این بازارها نمی توانند سیل حرکت سرمایه ها نامولد را تاب بیاورند در نهایت و قیمت ها جهش پیدا می کنند.

نماینده مردم اصفهان در مجلس تاکید کرد: بنده به عنوان نماینده و سیاست گذار که نفع جمع و کشور را می بینیم توصیه می کنم مردم برای حفظ سرمایه به بازارهای غیرمولد رجوع نکنند و از مشاورین برای سرمایه گذاری کمک بگیرند.

دولت در مظان اتهام جبران کسری بودجه است

در این میان غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی نماینده سابق مجلس که در کمیسیون برنامه و بودجه عضویت داشت در گفت‌وگو با خبر فوری با اشاره به افزایش قیمت دلار در هفته های اخیر گفت: از ابتدا تاکید داشتیم که در سال 99 با کسری بودجه شدید روبه رو خواهیم بود این مبلغ تا 150 هزار میلیارد تومان در پیش می بینی می شود و اگر تدبیر نشود و تعارف ها ادامه پیدا کند این مسیر ادامه دارد، بنابراین دولت باید برای جبران کسری بودجه فکر اساسی شود.

وی ادامه داد: دولت در مظان این اتهام قرار دارد که تغییر نرخ دلار برای تسعیر ارز است، که به معنای جبران کسری بودجه است، نمی خواهم این موضوع را تصدیق کنم اما عدم فروش نفت، عدم دریافت مالیات به دلیل شرایط کرونا، عملا تحقق درآمد دولت را با مشکل مواجه کرده است، این شرایط باعث متشنج شدن بازارها می شود و دولت به خصوصو رئیس بانک مرکزی با حرف، شعارها و مصاحبه نمی توانند کاری پیش ببرند، دولت باید فکر اساسی کند.

نماینده سابق مردم رشت در مجلس تاکید کرد: دراین بحران دولت سهام عدالت را در بازار ریخت تا بتواند بازار را جمع کند، در عین اینکه کار خوبی بود اما باید گفت بازار ظرفیت این حجم نقدینگی را نداشت.

جعفرزاده عنوان کرد: نمی توانم بگویم مردم به کدام سمت بروند و چه کار کنند.

وی افزود: دولت با عدم برنامه ریزی از گذشته باعث شد که یک مرتبه مسکن در حجم وسیعی دچار مشکل شود، از سویی تلاش کرد با بزن و بگیر بازار خودرو را مدیریت کند اما تا زمانی که اجازه واردات خودرو داده نشود و انحصاری باشد، مشکلات ادامه دارد.

جعفرزده ایمن آبادی گفت: باید در ساختار اقتصادی باید بازنگری جدی شود، شرایط کشور تببین شود و راهکاری اتخاذ شود، پیچ تحریم ها هر روز سفت تر می شود نمی دانیم کشور چقدر می تواند تحمل کند؛ تحمل مردم به مرزهای نهایی خود نزدیک است.

این نماینده ادوار اظهار داشت: دولت باید شجاعانه اقداماتی انجام دهد چرا که هر چه جلو تر برویم کار سخت تر می شود، برای اواسط سال 99 نگرانیم و جای سوال است که برای بودجه سال 1400 چه برنامه ای دارند، مجلس دچار مسائل حاشیه ای شده، هنوز کمیسیونها تشکیل نشده، نمایندگان به جای پرداختن به موضوعات اصلی حرف از ازدواج اجباری، تغییر نام فرودگاه، ختم قرآن می گویند در حالی که باید هر چه سریعتر برای کسری بودجه 99 و برای بودجه سال 1400فکری کنند.

به نظر می رسد با وجود اینکه اقتصاددانان و قانونگذاران از شرایط اقتصادی کشور با خبر هستند و مدام اطلاع رسانی می کنند، مردم همچنان به سمت سرمایه گذاری در بازارهایی می روند که روند افزایشی زودبازده دارند و به توصیه های کارشناسی توجهی ندارند.

منبع: خبر فوری

76