خطر تفرقه سازمان ملل را تهدید می‌کند!
مجمع عمومی سازمان ملل متحد چندی پیش جلسه‌ای ویژه تشکیل داد و قطعنامه‌ای را برای تعلیق عضویت روسیه در شورای حقوق بشر به تصویب رساند. تحلیلگران خاطرنشان کردند که این رویداد یک سابقه خطرناک ایجاد می‌کند و ممکن است سازمان ملل را در معرض خطر بزرگ تفرقه قرار دهد!
چرا سازمان ملل این رأی گیری را برگزار کرد؟ از آنجایی که ایالات متحده و سایر کشورها در مورد «تداوم بحران حقوق بشر و بشردوستانه در اوکراین» نگرانی جدی خود را ابراز کرده بودند، از بسیاری از کشورها خواستند تا پیش نویس درخواستی برای تعلیق عضویت روسیه در شورای حقوق بشر تهیه کنند.
«جانگ جون»، نماینده دائم چین در سازمان ملل متحد در این نشست شرکت کرد و به آن رای منفی داد. وی در خصوص موضع چین در رأی گیری خاطرنشان کرد که روند تهیه پیش نویس قطعنامه باز و شفاف نبوده و طبق معمول رایزنی با همه کشورهای عضو صورت نگرفته و به نظر تمام کشورهای عضو توجه نشده است.با همین دلیل، اقدام عجولانه در مجمع عمومی سازمان ملل متحد و اجبار کشورها به انتخاب یک طرف، باعث تشدید تفرقه بین کشورهای عضو، تشدید تناقضات بین طرفین و افزودن هیزم به آتش تنش خواهد شد که برای تنش‌زدایی و کمک به صلح و مذاکرات مفید نیست.
ایران و کوبا نیز رای مخالف دادند. «مجید تخت روانچی» سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد در این نشست سخنرانی کرد و گفت: ایران متن پیش نویس قطعنامه حاضر را داری انگیزه‌های سیاسی می‌داند که بی‌طرفی سازمان ملل را خدشه دار می‌کند. دولت ایران اهمیت ویژه به ارتقا و صیانت از حقوق بشر قائل است، لیکن سوء استفاده از سازوکار حقوق بشر ملل متحد برای اهداف سیاسی را مغایر اصل ضرورت جهانشمولی و عدم برخورد گزینشی در پرداختن به موضوعات حقوق بشری می‌داند.
وی تاکید کرد که کار شورای حقوق بشر باید به صورت غیرسیاسی و غیر تقابلی پیگیری شده و عضویت در این نهاد نباید بر مبنای سیاسی کاری باشد.
«برونو رودریگز» وزیر خارجه کوبا در صفحه مجازی خود نوشت: امروز روسیه است، فردا ممکن است هر کشوری در میان ما باشد که تسلیم هژمونی نشود و از استقلال خود دفاع کند.
در خصوص رای به برکناری روسیه از شورای حقوق بشر دلیل مهم دیگری را نیز باید جستجو کرد و آن تحت فشار گرفتن برخی کشورها برای دادن رای مثبت بود.
به عنوان مثال، «الکساندر ووچیچ» رئیس جمهور صربستان هنگام صحبت درباره رأی گیری در مجمع عمومی سازمان ملل گفت: صربستان باید از فشار خارجی اجتناب کند، اما قصدی برای اجرای تحریم‌های ضد روسیه ندارد. به زعم وی اگر صربستان در رأی گیری رای ممتنع دهد، فشار خارجی بر آن شدت می‌یابد.
صربستان تنها کشور اروپایی است که از زمان آغاز درگیری روسیه و اوکراین هیچ تحریمی علیه روسیه اعمال نکرده است. اما در این رأی گیری حتی جرات نداشت رای امتناع دهد؛ این نشان می‌دهد صربستان تا چه اندازه تحت فشار خارجی قرار گرفته است. با این حال، چند کشوری که مجبور شده‌اند رای موافق بدهند جرات صحبت کردن را هم ندارند؟ سیاستبازان آمریکایی اغلب بی‌اساس چین را متهم به «دیپلماسی اجباری» می‌کنند، در واقع، همه می‌دانند که هیچ کشوری در خصوص این رویکرد مناسبت‌تر از آمریکا نیست.
در چند دهه گذشته، کشورهای غربی به سرکردگی ایالات متحده جنگ‌های زیادی را در خاورمیانه به پا کرده‌اند که خسارات و تلفات عظیمی برای غیرنظامیان منطقه به ارمغان آورده است، اما ایالات متحده مدعی شده است که این «خسارات جانبی» جنگ است. مضحک اینجاست که چنین کشوری که مرتباً حقوق بشر را نقض می‌کند، رأی گیری برای تعلیق عضویت کشور دیگری در شورای حقوق بشر سازمان ملل را به راه انداخته است.
در واقع باید گفت این یک الگوی جدید و خطرناک ایجاد کرده است که احتمالاً تقابل را تشدید می‌کند و تأثیر منفی بر نظام حکمرانی سازمان ملل و عواقب جدی در پی خواهد داشت.
