سیاهنمایی غرب، نور «کمربند و جاده» را کم فروغ نخواهد کرد
دیروز دوشنبه نیروهای آمریکایی و بریتانیایی هشتمین دور حملات خود را علیه نیروهای مسلح حوثی در یمن انجام دادند. در مقابل، نیروهای مسلح حوثی اعلام کردند که عملیات نظامی علیه اسرائیل ادامه خواهد داشت. ادامه بحران حل نشده دریای سرخ باعث طولانی شدن مسیرهای کشتیرانی و دو برابر شدن هزینه کشتیرانی شده است.
همزمان مجله آمریکایی «فارین پالیسی» مقاله جالبی تحت عنوان «بحران دریای سرخ ثابت میکند چین پیشتاز است» منتشر کرد. در سرآغاز این مقاله آمده است: «ابتکار کمربند و جاده» یک توطئه شوم نیست، بلکه طرحی است که هر کشوری در عصر عاری از اطمینان و پر از هرج و مرج به آن نیاز دارد.
اتفاقاً مقاله دیگری با رویکرد مشابه نیز در نشریه «دیپلمات» منتشر شده و در آن آمده است: طرحهای کشورهای غربی در زمینه زیرساخت با ابتکار کمربند و جاده مطروحه چین رقبای همدیگر نیستند بلکه مکمل همدیگر هستند. در این مقاله تاکید شد، در روند پیوند زیرساختهای جهانی، دیگر تفکر تقابل کارساز نیست.
تغییرات در رویکرد دنیای غرب نسبت به ابتکار کمربند و جاده منعکس شده در این دو مقاله نشان میدهد با سرریز درگیری فلسطین و اسرائیل و ادامه تنش در دریای سرخ که منجر به افزایش قیمت کشتیرانی، ایالات متحده و غرب شروع به بازبینی رویکرد خود نسبت به طرح کمربند و جاده و روابط خود با چین کردهاند.
همانطور که میدانیم، نگرش کلی ایالات متحده و غرب نسبت به ابتکار «کمربند و جاده» دوستانه نیست و آنها معتقدند که این ابتکار «ابزار چین برای گسترش نفوذ و فرافکنی قدرت نظامی» است.
به عنوان مثال، در سال 2021 در قانون رقابت استراتژیک که در کنگره آمریکا تصویب شد، پیشنهاد شد که سالانه 300 میلیون دلار برای «مقابله با نفوذ چین» با تمرکز بر بی اعتبار کردن طرح کمربند و جاده اختصاص یابد. این منبع مالی برای آموزش «روزنامهنگاران» برای راهاندازی «تحقیقات» درباره پروژههای مرتبط با این ابتکار مورد استفاده قرار میگیرد که در واقع، برای بی اعتبار کردن این ابتکار، اختصاص داده شده است.
به عنوان مثالی دیگر، در خلال اجلاس سران گروه 20 در سال گذشته، ایالات متحده پروژه «کریدور اقتصادی هند-خاورمیانه-اروپا» را برای کمک به بهینهسازی زیرساختها مانند راه آهن و بنادر در کشورهای این مسیر، مطرح کرد که اقدامی به منظور مقاومت در برابر ابتکار کمربند و جاده تلقی میشود.
در چنین حال و حوایی در دنیای غرب، انتشار دو مقاله فوق درباره ابتکار کمربند و جاده که نسبتاً عینیتر و منطقیتر از گذشته به نظر میآید، تحولی بسیار نادر است.
چین و غرب جهان بینیهای متفاوتی دارند و بدین ترتیب، روشها و اهداف آنها در قبال مدیریت بحرانهای جهانی نیز متفاوت است. ابتکار کمربند و جاده بر ارتقای صلح و توسعه همکاری در میان آسیا، اروپا، آفریقا و آمریکای لاتین تاکید دارد و هم راه حلهای بسیار عملی ارائه داده و هم اجرای آن نیز فرصتهای زیادی را برای کل دنیا از جمله خاورمیانه به ارمغان آورده و افراد بیشتری به ارزش آن پی بردهاند.
حالا برخی از رسانههای آمریکایی به بازبینی نگرش غرب در قبال چنین ابتکاری پرداختهاند. اگرچه نباید انتظار داشت که تغییری اساسی در افکار عمومی ایالات متحده و غرب نسبت به این ابتکار ایجاد شده باشد، اما حداقل نشان میدهد که ماهیت واقعی این ابتکار طرفدار صلح و همکاری، به خاطر سیاهنماییها زیر سوال نخواهد رفت و شفافیت آن کدر نخواهد شد.