آیا ولادیمیر پوتین در مغولستان دستگیر خواهد شد؟

 ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، با وجود عضویت مغولستان در دادگاه کیفری بین‌المللی (ICC) که سال گذشته حکم بازداشت وی را صادر کرد، هفته آینده به این کشور سفر خواهد کرد. این سفر که برای 3 سپتامبر برنامه ریزی شده، اولین سفر پوتین به یکی از کشورهای عضو دیوان بین المللی کیفری از زمانی است که دادگاه مستقر در لاهه در مارس 2023 حکم بازداشت رئیس جمهور را روسیه صادر کرد.

دادگاه کیفری بین‌المللی (ICC) در ماه مارس ۲۰۲۳ حکم بازداشت ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، را صادر کرد. این حکم به اتهام ارتکاب جنایات جنگی در جریان جنگ روسیه و اوکراین، به ویژه انتقال غیرقانونی کودکان اوکراینی به خاک روسیه صادر شد. بر اساس گزارش‌های مختلف، پوتین و کمیسر حقوق کودکان در دولت روسیه، ماریا الکسیونا لووا-بلووا، به دست داشتن در این عملیات انتقال کودکان متهم شده‌اند.

این اولین باری بود که دادگاه کیفری بین‌المللی علیه یک رهبر روسیه حکم بازداشت صادر می‌کند. حکم دادگاه اعلام کرد که اقدامات پوتین برخلاف کنوانسیون‌های بین‌المللی بوده و کودکان اوکراینی از خانواده‌هایشان جدا و به روسیه منتقل شده‌اند.

با این حال، این حکم بیشتر جنبه نمادین دارد، زیرا روسیه یکی از کشورهای عضو دادگاه کیفری بین‌المللی نیست و این دادگاه در خاک روسیه اختیاری برای اجرای حکم خود ندارد. بنابراین، احتمال بازداشت پوتین در داخل روسیه وجود ندارد، مگر اینکه او به کشوری سفر کند که عضو این دادگاه است و تصمیم به اجرای این حکم بگیرد.

خبرگزاری دولتی روسیه، ریانووستی گزارش داد، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین روز جمعه گفت که هیچ نگرانی در مورد این سفر وجود ندارد. این سفر به دعوت اوخناگین خورلسوخ، رئیس جمهور مغولستان انجام می شود. پسکوف گفت: ما گفتگوی فوق‌العاده‌ای با دوستان خود از مغولستان داشته و داریم. 

بر اساس اساسنامه رم، معاهده موسس دادگاه، اعضای دیوان بین المللی کیفری موظفند مظنونانی را که حکم بازداشت برای آنها صادر شده است، در صورت پا گذاشتن به خاک خود بازداشت کنند. این در حالی است که دادگاه مکانیزم اجرایی ندارد.

روز جمعه اوکراین از مغولستان خواست تا پوتین را هنگام بازدید از این کشور دستگیر کند.

وزارت امور خارجه در بیانیه ای اعلام کرد: طرف اوکراینی امیدوار است که دولت مغولستان از این واقعیت آگاه باشد که ولادیمیر پوتین یک جنایتکار جنگی است و ما از مقامات مغولستان می خواهیم حکم بازداشت بین المللی الزام آور را اجرا کنند.

حکم دستگیری دیوان بین المللی کیفری برای پوتین اولین حکم علیه رهبر یکی از پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل بود.

پوتین از زمان صدور حکم، که به نظر او باطل و بی اعتبار شده است، از سفر به کشورهای عضو دیوان بین المللی کیفری اجتناب کرده است. او سال گذشته از نشست سران کشورهای در حال توسعه BRICS که شامل برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی در ژوهانسبورگ است، صرفنظر کرد.

آفریقای جنوبی به عنوان عضو ICC ماه ها با مسکو لابی کرد تا پوتین برای جلوگیری از پیامدهای دیپلماتیک در این جلسه شرکت نکند و اعلام کرد که کشورها به توافق متقابل دست یافته اند که اعضای عادی بریکس در این نشست شرکت نکنند.

پوتین از طریق پیوند ویدئویی شرکت کرد و در جریان آن، غوغایی را علیه غرب به راه انداخت.

ارمنستان سال گذشته با  تصمیم خود برای پیوستن به دیوان کیفری بین‌المللی به  تنش میان  ایروان و باکو  افزود.  با این حال مقامات ارمنستان به سرعت به دنبال این بودند که به روسیه اطمینان دهند که پوتین در صورت ورود به این کشور دستگیر نخواهد شد.

مغولستان اساسنامه رم را در سال 2000 امضا کرد و در سال 2002 آن را تصویب کرد.

کرملین گفت پوتین با خورلسوک و دیگر مقامات ارشد مغولستان گفتگو خواهد کرد و در «رویدادهای تشریفاتی به مناسبت هشتاد و پنجمین سالگرد پیروزی مشترک نیروهای مسلح شوروی و مغولستان بر نظامیان ژاپنی در رودخانه خلخین گل» شرکت خواهد کرد.