زادروز هنرمندی که به «روباه و زاغ» و «چوپان دروغگو» جان بخشید

پرویز کلانتری، نقاش، تصویرگر، انیماتور و داستان‌نویس، یکم فرودین ۱۳۱۰ در زنجان به دنیا آمد. آثارش را بر پایه مولفه‌های بصری هنری ایرانی خلق می‌کرد، با این تفاوت که به جای توجه به خصیصه‌های هنر قاجاری و سنتی، به زندگی اقوام و معماری ایرانی توجه کرد و در آثارش زیست مردم روستایی را به تصویر کشید.

یکی از مهمترین ویژگی‌های آثار کلانتری استفاده از خاک در کارهایش بود. البته در نقاشی معاصر ایران برخی از هنرمندان دیگر نیز همچون مارکو گریگوریان و غلامحسین نامی نیز از خاک، گل و کاه‌گل استفاده می‌کردند؛ اما کلانتری جزو آن دسته از هنرمندانی بود که نگاهی دوره‌ای به این سبک نداشت و همیشه در این مسیر قدم برداشت.

معماری و ابنیه تاریخ، رسوم ایرانی، زندگی‌های روستایی، اسطوره‌های ایرانی، سقاخانه‌ها، داستان‌های عامیانه و اقوام ایرانی از مهمترین مضامین بودند که کلانتری در نقاشی هایش به آنها می‌پرداخت. هرچند که در این میان برخی از منتقدان هنر بر این باورند که نقاشی‌های کلانتری را باید فارغ از ظاهرشان مورد بررسی قرار داد؛ چراکه آنچه کلانتری در تلاش برای نشان دادن است معماری‌های زیبای سنتی ایرانی نیست، بلکه معنویت و روح آنهاست. در واقع کلانتری به چیزی فراتر از فرم اشاره می‌کرده و در پی خلق سرزمینی آرمانی و در آرامش بوده است.

کلانتری سال ۱۳۳۰ در رشته نقاشی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران قبول شد و در سال ۱۳۳۱ برای کار به انتشارات «فرانکلین» رفت و به کار تصویرگری مشغول شد. او که از سال ۱۳۳۴ در همین انتشارات تصویرگری کتاب‌های درسی را نیز آغاز کرده بود، در سال ۱۳۳۵ تصاویر ماندگاری برای کتاب‌های درسی خلق کرد که جزو خاطره‌انگیزترین تصاویر کتاب‌های دوران مدرسه به حساب می‌آیند.

«روباه و زاغ»، «چوپان دروغگو»، «حسنک کجایی» و «میهن خویش را کنیم آباد» از جمله داستان‌هایی هستند که با تصویرگری‌های پرویز کلانتری رنگ گرفتند و ماندگار شدند.

کلانتری که از جمله هنرمندان پرکار بود و علاوه بر قلمو، دست به قلم نیز برد و کتاب‌های زیادی را از خود به یاد گذاشت، ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۵ پس از تحمل دروه‌ای بیماری از دنیا رفت.

منبع: ایسنا

72