تاثیر یک رژیم غذایی خاص بر سرطان مغز
در جدیدترین پژوهشها مشخص شده است که یک رژیم غذایی مخصوص موجب خود تخریبی سلولهای سرطان مغز در موشها میشود.
به نقل از نیو اطلس، پژوهشگران دریافتهاند که با حذف آمینو اسیدهای خاص از رژیم غذایی جوندگانی که مبتلا به نوعی کشنده از سرطان مغز به نام گلیوبلاستوما هستند، سلولهای مخرب از طریق فرآیندی به نام فروپتوز(ferroptosis) شروع به مردن کردند.
علاوه بر این، موشهایی که تحت رژیمهای غذایی محدود کننده قرار گرفتند نیز از داروهایی که همان نوع مرگ سلولهای سرطانی را تحریک میکردند، استقبال بیشتری کردند و این یافتهها را به منبعی بالقوه برای مبارزه با این بیماری در انسان تبدیل کرد.
گلیوبلاستوما شایعترین تومور بدخیم اولیه سیستم عصبی مرکزی است که در نخاع یا مغز بروز میکند.
مرگ سلولی در بدن ما بخشی طبیعی از عملکرد بدن ماست. به طور معمول، از طریق فرآیندی به نام آپوپتوز(apoptosis)، سلولهایی که غیرطبیعی هستند یا به سادگی دیگر مورد نیاز نیستند، از بین میروند و دوباره جذب میشوند.
با این حال، این فرآیند میتواند در سلولهای سرطانی مسدود شود، بنابراین کار بدن برای خلاص شدن از شر آنها دشوارتر میشود که به آنها اجازه میدهد تکثیر شوند و سلامتی ما را با تهدیدی جدی مواجه کنند.
فروپتوز نوع دیگری از مرگ سلولی است که تقریبا به تازگی کشف شده است و آهن در آن نقشی کلیدی دارد. فعال شدن آن قبلاً با روشی ممکن برای مبارزه با سرطان مرتبط دانسته شده است.
اکنون در یک مطالعه جدید، یک گروه پژوهشی از دانشکده پزشکی دانشگاه نورث کارولینا(UNC) و دانشگاه کلمبیا کشف کردند که سلولهای دخیل در تشکیل گلیوبلاستوما به ویژه در معرض مرگ فروپتوز هستند.
این یافته قابل توجه است، زیرا گلیوبلاستوما دارای نرخ مرگ و میر ۱۰۰ درصدی و بدون هیچ درمان شناخته شدهای است. همچنین سرطانی است که به سرعت در حال شیوع است و متوسط دوره زنده ماندن آن فقط ۱۶ ماه است.
پژوهشگران در مطالعه خود برای موشها یک رژیم غذایی ویژه در نظر گرفتند که مصرف سیستئین و متیونین، دو آمینو اسید(اسید آمینه) گوگردی را محدود میکرد، اسید آمینههایی که قبلاً محدودیت آنها با فروپتوز و مرگ سلولهای سرطانی در سرطان ریه و پانکراس و همچنین سارکوم مرتبط بود.
سیستئین(Cysteine) یک آلفاآمینو اسید است که در بدن انسان در ترکیب پروتئینهای مختلفی به کار رفته است. شکل ظاهری این ترکیب شیمیایی به صورت پودر یا بلورهای سفید است. این اسید آمینه در رژیم غذایی انسان ضروری نیست و میتواند از متابولیسم ترکیباتی مانند متیونین تولید شود. سیستئین در منابع حیوانی مانند تخممرغ، لبنیات و گوشت مرغ و منابع گیاهی مانند پیاز، کلم بروکلی و غلات و در موی انسان و خوک یافت میشود.
متیونین(Methionine) نیز یکی از اسیدهای آمینه مهم در جیره غذایی دام، طیور و شیلات است که در تبدیل مواد غذایی به پروتئین و در نتیجه سرعت وزنگیری، سلامت و ایمنی بدن آنها و پر درآوردن مجدد در طیور تأثیرگذار است. متیونین یکی از مهمترین جیرههای وارداتی خوراک طیور و دام است که میتواند قیمت گوشت و محصولات پروتئینی در سبد غذایی مردم را تحت تأثیر قرار دهد.
پژوهشگران نه تنها دریافتند که این رژیم غذایی، سلولهای گلیوبلاستوما را بیشتر در معرض مرگ ناشی از فروپتوز قرار میدهد، بلکه همچنین خاطرنشان کردند که سلولها به واسطه آن بیشتر در معرض داروهای شیمیدرمانی قرار میگیرند، به این معنی که میتوان آنها را در دوزهای پایینتر به بدن تحویل داد.
در نهایت، تمام موشهایی که این رژیم غذایی ویژه را پیگیری کردند نسبت به موشهایی که رژیم غذایی معمولی داشتند، دورههای بقای بیشتری داشتند. ضمن اینکه موشهایی که رژیم غذایی ترکیبی و شیمیدرمانی داشتند بهترین عملکرد را نشان دادند.
سیستئین در غلات کامل، گوشت گاو، تخم مرغ و مرغ و طیور، فراوان است. در حالی که غذاهای سرشار از متیونین شامل آجیل، ماهی و گوشت خوک و همچنین گوشت گاو، تخم مرغ و ماکیان است.
مشخص نیست که آیا بیماران انسانی مبتلا به گلیوبلاستوما در صورت پیگیری این رژیم غذایی محدود کننده این دو آمینواسید مانند موشهای مطالعه حاضر نتیجه بگیرند یا خیر، چیزی که دومینیک هیگینز پژوهشگر ارشد دانشگاه نورث کارولینا قصد دارد آن را کشف کند.
هیگینز میگوید: اکنون ما باید راهی برای حذف این اجزا(سیستئین و متیونین) از طریق نیازهای غذایی پیدا کنیم، در حالی که هنوز نیازهای انرژی که ممکن است یک بیمار داشته باشد، به ویژه بیماران سرطانی که نیازهای متفاوتی نسبت به بیماران معمولی دارند، حفظ کنیم.
وی در حال کار با همکارانش برای طراحی یک مطالعه انسانی است که در آن بیماران مبتلا به گلیوبلاستوما قبل از جراحی و برداشتن تومور تحت این رژیم غذایی قرار بگیرند.
سپس پژوهشگران بعد از جراحی، تومورها را تجزیه و تحلیل خواهند کرد تا ببینند این رژیم غذایی چه تاثیری بر آنها داشته است.
این پژوهش در مجله Nature Communications منتشر شده است.