امید پزشکان ژاپنی برای درمان آنودنتیای مادرزادی؛ درمان کودکان ۲ تا ۶ سال چه زمانی آغاز خواهد شد؟
در حالی که تاکنون استفاده از سلولهای بنیادی پالپ دندان یکی از آخرین روشها برای تولید ریشه دندان یا ترمیم بافت دندان محسوب میشد و استفاده از آن در محیطهای آزمایشگاهی نیز به نتایج امیدبخشی رسیده بود، اکنون دانشمندان خبر از توسعه داروی جدیدی دادهاند که احتمالا میتواند رشد مجدد دندانها را ممکن کند
به گفته پژوهشگران در موسسه تحقیقات پزشکی بیمارستان کیتانو در اوزاکای ژاپن، آزمایشات بالینی این دارو برای ژوئیه سال آینده برنامهریزی شده است و این امیدواری وجود دارد که این دارو پس از رسیدن به نتایج موثر در دوران آزمایش بالینی، در سال ۲۰۳۰ میلادی در اختیار دندانپزشکان قرار گیرد.
دانشمندان تیم تحقیق میگویند که هدف اصلیشان از انجام این مطالعات، ساخت دارویی برای مبتلایان به بیدندانی ژنتیکی (آنودنتیا) است؛ یعنی بیمارانی که بطور مادرزادی از مجموعه کامل دندانهای بالغ محروم هستند و دلیل عدم رشد دندان در فک آنها نیز یا ژنتیکی بوده یا به رشد پیش از تولد آنها مربوط میشده است.
این بیدندانی ژنتیکی، به دلیل توسعه نیافتن دندانها در افراد به وجود میآید و در برخی موارد با دیگر اختلالات ژنتیکی مانند «اکتودرمال دیسپلازی» یا بهمریختگی بافت اکتودرم یعنی نقص در مو، ناخنها، دندانها، پوست و غدد همراه است. بیدندانی ژنتیکی همچنین با ایجاد اختلال در تواناییهای اولیه انسان مانند جویدن، بلعیدن و صحبت کردن میتواند تاثیرات منفی بر فرایند رشد بگذارد.
کاتسو تاکاهاشی، سرپرست بخش دندانپزشکی و جراحی دهان در موسسه تحقیقات پزشکی بیمارستان کیتانو از دهه نود میلادی و زمانی که دانشجوی تحصیلات تکمیلی بوده، روی این دارو کار کرده است. او میگوید: «ایده رشد مجدد دندانها رویای هر دندانپزشکی است.»
آژانس تحقیقات و توسعه پزشکی ژاپن در بیانیهای گفت که از این تلاش پیشگامانه «برای فراهم کردن دارویی برای بیماران مبتلا به اختلال بیدندانی مادرزادی با همکاری بیش از ۱۰ موسسه پزشکی و تحقیقاتی در سراسر کشور» حمایت میکند.
تیم تحقیقاتی تا کنون توانسته است با هدف قرار دادن ژن USAG-۱ در نمونههای حیوانی، رشد دندان را تحریک کند؛ این ژن در موشها رشد دندانها را محدود میکند.
تیم آقای تاکاهاشی همچنین توانست با توسعه یک آنتیبادی خنثی کننده، عملکرد ژن USAG-۱ را در موشها و راسوها محدود کند و سبب رشد مجدد دندانها شود.
نتایج امیدوار کننده این تحقیقات برای نخستین بار در سال ۲۰۲۱ در مجله علمی نیچر به چاپ رسید. این دارو میتواند برای کسانی که به دلایل مختلف دندانهای خود را از دست دادهاند درمان جایگزین مناسبی باشد.
به گزارش روزنامه ماینیچی شینبون، این دارو اکنون در حال آماده سازی برای آزمایش روی انسان است و وقتی از ایمنی و اثربخشی آن اطمینان حاصل شد، تمرکز آن روی درمان کودکان بین ۲ تا ۶ سالی خواهد بود که علائم «آنودنتیا» را بروز میدهند.
آقای تاکاهاشی این دارو را در آینده، روشی درمانی درکنار دندان مصنوعی و کاشت دندان میداند و میگوید: «امیدواریم بتوانیم راه را برای استفاده بالینی آن هموار کنیم.»