روشهای ساده اما کارآمد مقابله با سیل+عکس
هم‌اکنون در ایامی هستیم که وقوع سیل در اقصی نقاط کشورمان کام نوروزی مردم را تلخ کرده است، در حالی که تجربه کشورهای پیشرفته نشان می‌دهد مقابله با سیل در مناطق مستعد با چند روش ساده به راحتی امکان‌پذیر است.
سیل به معنی طغیان کردن آب، زیر آب رفتن گستره‌ای از زمین و طوفانی شدن هوا می‌باشد.
در خلال یا پس از یک بارندگی شدید، مقدار دِبی رودخانه به سرعت افزایش یافته و در نتیجه آب از بستر عادی خود سرریز و دشت سیلابی و مناطق اطراف را دربرمی‌گیرد.
با بررسی دشت سیلابی قدیمی و آبرفت‌های آن شاید بتوان با درجه‌ای از تقریب احتمال وقوع و بزرگی سیل‌های آتی منطقه را مشخص کرد. اصولاً بزرگی سیل‌ها و تکرار آنها در طول زمان تابع شدت بارندگی، نفوذپذیری زمین و وضع توپوگرافی منطقه است.
البته امروزه به دلیل دخالت‌های بی رویه در بسیاری نقاط که قبلاً سیل نمی‌آمده، طغیان‌های بزرگی مشاهده می‌شود. فعالیت بشر به چند صورت احتمال وقوع سیل را افزایش می‌دهد. از آن جمله می‌توان به ساختمان‌سازی در دشت سیلابی رود که مستلزم اشغال بخش‌هایی از آن است و باعث کاهش ظرفیت طبیعی رود می‌شود، اشاره کرد. به این ترتیب محدوده‌ای از دشت سیلابی که در زمان طغیان زیر آب می‌رود، گسترده‌تر می‌گردد.
شهرسازی‌ها و نابودی پوشش گیاهی باعث کاهش مقدار آب نفوذی و افزایش آب سطحی می‌شود. حجم زیاد آب از یک طرف بر بزرگی طغیان می‌افزاید و از طرفی با افزایش فرسایش، رسوباتی به وجود می‌آورد که با برجای گذاشتن آنها ظرفیت بستر اصلی رود کاهش می‌یابد. این موارد معمولاً تأثیر تدریجی دارند، ولی سیل‌های ناگهانی و فاجعه‌آمیز اغلب بر اثر تخریب سدها و بندها ایجاد می‌شوند.
اما با همه این تفاسیر، کشورهای پیشرفته در مناطق مستعد سیلاب خود علاوه بر ساخت سدها و آب‌بندهای معقول در مسیر رودها، با روشهای ساده و در عین حال کاربردی به مقابله با این بلای طبیعی برمی‌آیند و چه در مناطق ساحلی و چه در حواشی رودخانه‌ها در این امر موفق بوده‌اند.
یکی از ساده‌ترین و کارآمدترین روشهای جلوگیری از جاری شدن سیل در مناطق ساحلی، درست کردن دیوار طبیعی از سنگ‌های ساحلی است. این کار به میزان قابل توجهی مانع از نفوذ آب دریا به ساحل و جاری شدن سیلاب می‌شود.
روش دیگری که به کمک مردم آمده تأسیس دیوارهایی با جداره‌های شیشه‌ای در نزدیکی ساحل دریاها است. البته از این روش در حاشیه رودخانه‌های نیز استفاده می‌شود که در آنجا نیز کارایی بالایی را از خود نشان داده است.
برخی کشورها در مناطقی که در حاشیه رودخانه‌ها روستایی وجود ندارد به واسطه ساخت سازه‌هایی که حاشیه رودخانه‌ها را کمی مرتفع می‌کند موجب افزایش ظرفیت رودخانه در هنگام بارندگی شدید و در نتیجه جلوگیری از وقوع سیل می‌شوند.
اما در مناطقی که درست کنار رودخانه‌ها ساخت و ساز شده و مردم سکونت دارند، دیوارهای محکمی می‌سازند که آب در آن نفوذ نمی‌کند و به طور مؤثر می‌تواند مانع از بروز سیلاب شود.
در کنار ساخت این دیوارهای غیر قابل نفوذ، برای ایمنی خانه‌ها و تأسیسات نیز تمهیداتی اندیشیده شده است که مهم‌ترین آنها آماده کردن درب‌های غیر قابل نفوذ در قسمت ورودی شهرک‌ها، درگاه ساختمان‌ها و ورودی خانه‌ها و مغازه‌ها است که ورود سیلاب به آنها تا یک ارتفاع مشخص غیرممکن می‌کند و بدین ترتیب جان و مال مردم به خوبی حفظ می‌شود.
روشهای دیگری نیز در کنار ساخت دیوارهای غیر قابل نفوذ وجود دارد و آن بکار گرفتن خلاقیت در ساخت موانع و حفاظ‌های پیشگیری کننده است. حفاظ‌هایی که به طور اتوماتیک حرکت می‌کنند و مانع از نفوذ آب به اماکن مختلف می‌شوند.
یکی از مؤثرترین موانع، قرار دادن لوله‌های هوا در مقابل سیلاب است که به شکلی باورنکردنی جلوی وقوع سیلاب در روستاها و شهرها را می‌گیرد.
به عنوان مثال کشور دانمارک در اقدامی جالب در سال ۲۰۱۱ اقدام به ساخت لوله‌های دوقلو و سه‌قلو کرد که در عین سادگی، ناباورانه از نفوذ آب به سطح شهر کپنهاگ جلوگیری می‌کنند.
این لوله‌ها در سه اندازه متفاوت و به منظور جلوگیری از سیلاب‌هایی با شدت و سه ارتفاع مختلف ساخته شده‌اند.
کوچک‌ترین لوله دوقلو متشکل از دو لوله با قطر ۶۰ سانتیمتر است که برای پیشگیری از جاری شدن سیلاب‌هایی با ارتفاع ۳۷ سانتیمتر طراحی شده است.
مدل دوم از سه لوله با قطر ۶۰ سانتیمتر ساخته شده که می‌تواند با سیلاب‌های تا ارتفاع ۵۰ سانتیمتر مقاومت کند.
اما سازه سوم متشکل از دو لوله با قطر ۱۲۵ سانتیمتر برای مقابله با سیلاب‌های شدیدی است که ارتفاع آب را تا ۸۰ سانتیمتر بالا می‌آورد.
این لوله‌ها که در آنها هوا جریان دارد را به سادگی می‌توان در حاشیه ساحل دریاها یا رودها و یا حتی داخل شهر و روستا به منظور جلوگیری از نفوذ سیلاب پهن کرد تا آسیب ناشی از سیلاب به حداقل برسد.
در انتهای ویدئوی زیر می‌توانید عملکرد شگفت‌انگیز این لوله‌ها و همه روش‌هایی که در فوق ذکر شد را شاهد باشید.
منبع: ایسنا
1980
