چند نکته طلایی برای تغذیه نوزادان

یک متخصص تغذیه به بیان نکات طلایی در مورد برنامه غذایی نوزادان پرداخت.

مجید حاجی فرجی در خصوص تغذیه نوزادان بیان کرد: مهترین نکته در تغذیه نوزادان استفاده از شیر مادر به ویژه در ساعات اولیه تولد استفاده است، چرا که شیر مادر در ساعات اولیه پروتئین بیشتر و چربی کمتری دارد و سبب قوت گرفتن سریع کودک و تطبیق او با محیط جدیدش می‌شود.

وی ضمن تاکید به اینکه بهترین وکامل‌ترین غذا برای نوزادان از بدو تولد تا ۴ یا ۶ ماهگی شیر مادر است، ادامه داد: بهتر است نوزادان از لحظه تولد تا ۶ ماهگی تنها از شیر مادر استفاده کنند، چرا که شیرمادر قطعا به نسبت سایر شیر‌ها برای رشد و سلامتی کودک مفید‌تر است.

خواص اعجاب انگیز شیر مادر

این متخصص تغذیه گفت: بیش از ۳۰۰ نوع عامل ضد میکروبی در شیر مادر وجود دارد که مانع بروز انواع بیماری‌ها نظیر: عفونت‌های تنفسی و گوارشی در کودک به ویژه در ۶ ماه اول می‌شود و از شیوع اسهال‌هایی که باعث کم وزنی نوزاد می‌شود و رشد قدی او را در درازمدت به مخاطره می‌اندازد، جلوگیری می‌کند.

حاجی فرجی ضمن اشاره با اینکه کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، شیوع اسهال در آن‌ها ۳ تا ۱۴ بار کمتر از سایر نوزادان است، اظهار کرد: دلیل این امر وجود عوامل ضد میکروبی در شیر مادر است، که مانع گرفتاری نوزاد به بیماری‌های عفونی، ادراری و حتی که گوش میانی که بسیار رایج است، می‌شود.

وی ضمن اشاره به اینکه مکیدن شیر مادر موجب رشد بهتر فک و دندان‌های نوزادان می‌شود و در بهداشت دهان نقش بسزایی دارد، افزود: تماس کودک با مادر در حین شیر خوردن موجب افزایش مهر، وابستگی و آرامش در طفل می‌شود و باعث می‌شود کودک آرام‌تر باشد و زودتر به خواب برود.

این متخصص تغذیه عنوان کرد: یکی دیگر از ویژگی‌های شیر مادر ایجاد حساسیت کمتر در نوزادان است، درحالی که شیر‌های فرموله شده سبب افزایش حساسیت در آن‌ها می‌شوند.

حاجی فرجی اشاره کرد: کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، نه چاق و پفکی هستند و نه لاغر در حالی که سایر نوزادانی که شیرمادر نمی‌خورند، پفکی هستند و بدنی لایه لایه دارند.

وی ضمن تاکید بر اینکه تمام نیاز‌های کودک از طریق مصرف شیرمادر تامین می‌شود، اضافه کرد: اگر کودک از شیر مادر تغذیه کند تا ۶ ماهگی هیچ ماده غذایی دیگری احتیاج ندارد.

این متخصص تغذیه ضمن تاکید بر اینکه طی یک سال اول زندگی تغذیه مناسب تاثیر بسزایی در رشد کلی بدن چه از لحاظ قدی و چه از نظر وزنی و اندازه دور سر دارد، گفت: بعد از ۶ ماه اول زندگی که کودک از تغذیه انحصاری با شیر مادر جدا می‌شود، بهتر است، از مواد غذایی و غلات بسیار ساده مثل برنج و گاهی اوقات از حریره مغز‌ها نظیر حریره بادام استفاده کند.

حاجی فرجی بیان کرد: بعد از ۶ ماه اول زندگی در کنار شیر مادر به تدریج سبزیجاتی نظیر سیب زمینی وهویج به غذای کودک اضافه و آرام آرام به آن روغن و کره افزوده می شود و در هفته‌ها و ماه‌های بعد نوزاد می تواند غلات بهتری مثل گندم را در صورتی دچار حساسیت نشود، مصرف کند.

باید به مشکلات گوارشی کودکان توجه شود

وی افزود: باید در مصرف مواد غذایی و غلات به مشکلات گوارشی کودکان توجه شود چرا که ممکن است، بعضی از کودکان به پروتئین گندم و جو حسایت داشته باشند.

این متخصص تغذیه ادامه داد: به تدریج به تعداد وعده غذایی نوزاد در طول روز اضافه می‌شود و مصرف آب گوشت‌های ساده و گوشت سفید مثل مرغ نه ماهی! و بعد از آن آب ماهیچه وقلم آغاز می‌شود و بعد از مدتی آن‌ها در سوپ کودک به کار گرفته می‌شوند تا او آرام آرام از تمام گروه‌های غذایی بهره ببرد.

وی گفت: بعد از حدود هفت ماهگی می‌توان در برنامه غذایی نوزاد ازمیوه‌هایی که حساسیت کمتری دارند، آن هم به اندازه یک یا دو قاشق چای یا مربا خوری از آب آن در طول روز استفاده کرد و به تدریج میزان و تنوع آن‌ها را افزایش داد، البته مصرف بعضی از میوه‌ها نظیر توت فرنگی، انواع توت‌ها و برخی از میوه‌های تابستانی در ۹ ماه اول زندگی توصیه نمی‌ شود.

حاجی فرجی عنوان کرد: آب مرکبات، آب سیب و آب هویج خوراکی‌هایی هستند که کودک می‌تواندآن‌ها را مصرف کند و به تدریج و به صورت پوره آنها را مورد استفاده قرار دهد.

کاهش محدودیت غذایی بعد از یکسالگی

وی افزود: بعد از یک سالگی سبد غذایی کودک گسترده‌تر می‌شود و محدودیت‌های تغذیه‌ای او کاهش پیدا می‌کند و می‌توانیم از گونه‌های پروتئینی نظیر تخم مرغ در تغذیه کودک بهره ببریم و قبل از هشت ماهگی نیز می‌توان از مخلوط زرده تخم مرغ با شیر به ویژه شیر مادربه صورت پوره نرم شده برای تغذیه کودک استفاده کرد.

این متخصص تغذیه اظهارکرد: بعد از یک سالگی که کودک دندان در می‌آورد بهتر می‌تواند از غذا‌های دندانگیر مثل غلات، نان و برخی از میوه‌ها استفاده کند، البته باید مراقب باشیم که نوزاد دچار مشکل بلع نشود.

حاجی فرجی ضمن اشاره به اینکه اضافه کردن قند ونمک به غذای طفل از یکسالگی بعد مجاز است، ادامه داد: تنوع و افزایش تعداد وعده‌های غذایی تا جایی ادامه پیدا می‌کند که کودک سرسفره خانوداه می‌نشیند و با آن‌ها غذا می‌خورد.

وی متذکر شد: بهتر است کودک را به مصرف مواد غذایی قندی عادت ندهیم، چرا که مصرف زیاد این مواد موجب اضافه وزن کودک و چاقی او در بزرگسالی می‌شود.

این متخصص تغذیه تاکید کرد: در دو سال اول زندگی دو چیز بسیار مهم است یکی استفاده از ویتامینAD که از اوان تولد آغاز می‌شود و تا دو سالگی ادامه دارد و دیگر استفاده از قطره آهن از ۶ ماهگی تا ۲ سالگی است.

وی با اشاره به اینکه کودک قبل از ۶ ماهگی آهن را از شیرمادر دریافت می‌کند و از ۶ ماهگی تا ۲ سالگی حتما باید از قطره آهن استفاده کند، اضافه کرد: ویتامین‌هایی نظیر آهن، E، D و A هم در سیستم ایمنی وسلامت تنفسی کودک و هم در رشد دندان‌های او نقش بسزایی دارند و بسیار ضروری هستند.

حاجی فرجی بابیان اینکه بسیاری از ویتامین‌ها در غذا‌های تکمیلی که کودک بعد از ۶ ماهگی مصرف می‌کند، وجود دارد، گفت: تخم مرغ، شیر و لبنیات منابع خوبی برای دریافت ویتامین‌ها هستند و همچین کاتروتوئید‌ها که در سبزیجات برگ زرد و برگ قرمز یافت می‌شوند، بهتر است به برنامه غذایی کودک اضافه شود و البته می‌توان برای تامین ویتامین از قطره های ADهم استفاده کرد.

وی ضمن تاکید به نقش ویتامین‌E در رشد دندان‌ها افزود: این ویتامین در موادغذایی ساده نظیر روغن‌های گیاهی مثل روغن آفتابگردان سبوس گندم، زیتون، ذرت، بادام و سایر مغز‌ها و بعضی از سبزیجات مثل اسفناج، کلم، سیب زمینی و سویا یافت می‌شود و کودک می‌تواند با مصرف کردن آن‌ها از کمبود این ویتامین‌ و پوسیدگی دندان هایش جلوگیری کند.

این متخصص تغذیه عنوان کرد: برخی از والدین در مصرف قطره آهن نگران تغییر رنگ دندان‌های فرزنداشان هستند که در این مورد باید گفت این تغییر رنگ در درازمدت هیچ عوارضی ندارد و هم اینکه مکمل‌های خوبی که رنگ دندان را چندان تغییر نمی‌دهند در بازار جود دارند و همچنین برای جلوگیری از تغییر رنگ دندان‌ها بهتر است بعد از مصرف قطره آهن از آب برای تمیز کردن آن‌ها استفاده کرد.

از مصرف مواد غذایی چسبنده و قندی خودداری شود

حاجی فرجی متذکر شد: بهتر است کودک از مصرف خوراکی‌های چسبنده نظیر چیپس، پفک، اسنک‌ها به ویژه نوشیدنی‌های گازدار و مواد قندی خودداری کند، چرا که استفاده از آن‌ها موجب آسیب به دندان‌ها و سیستم گوارش نوزاد و همچنین چاقی او می‌شود.

وی توصیه کرد: بهتر است در ساعات نزدیک به زمان خواب کودکان بالای یکسال که به جز شیر مواد غذایی دیگری را هم مصرف می‌کند، از شیر دادن به آنها بپرهیزیم و اگر هم به آنها شیر داده شد، بهتر است بعد ازآن به کودکان آب بدهیم تا محیط دهان دندان هایشان شسته و از پوسیدگی دندان‌ها جلوگیری شود.

این متخصص تغذیه ادامه داد: از دادن مواد غذایی قندی به کودک به در میان وعده خودداری کنید و تا جایی که امکان دارد از مصرف کربوهیدارات های قابل تخمیر نظیر کلوچه‌،آب نبات، بیسکوییت توسط کودک زیر دوسال جلوگیری کنیم و از میوه ها، مغز‌ها و به ویژه سبزیجات برای رشد بهتر و ذائقه سازی آن‌ها استفاده کنیم.

منبع: میزان

70