12 راهکار برای صمیمت با نوجوان

چرا باید با نوجوان خود صمیمی باشیم

نوجوانی دوران بسیار حساس و پر رمز و رازی است. مجموعه رفتارها و نگرش‌های شما به عنوان پدر یا مادر، در شکل‌گیری شخصیت فرزند نوجوانتان، بسیار تاثیرگذار و حیاتی است. حتی بیشتر از آن چیزی که تصور می‌کنید.
باید بدانیم عملکرد نوجوانان تا حد بالایی به نوع رابطه و چگونگی ارتباط آن‌ها با والدینشان بستگی دارد؛ به میزان دوستی، رفاقت و صمیمیتشان با نوجوان.
در مورد نوجوان به دنبال حفظ روحیه مثبت و احساس شادی و برقراری روابط صمیمی با اطرافیان هستیم؛ رابطه‌ای صمیمی با پدر و مادر که منجر به اتفاقات خوب خواهد شد از جمله تربیت یک نوجوان موفق.
همه‌ این‌ها با رمز صمیمیت و دوستی و رفاقت با نوجوان شکل می‌گیرد و در اثر روابط مؤثر و ایجاد امنیت توسط والدین فضایی آکنده از آرامش و موفقیت به وجود می‌آید. آن‌ها در این صورت در ارتباط با فرزند نوجوانشان موفق خواهند بود.
در مقابل، عدم ارتباط خوب و قوی بین والدین و نوجوان با ناهنجاری‌های سنی او همراه می‌شود. از قبیل بلوغ زودرس، گرایش به مواد مخدر یا نوشیدنی‌های الکلی، رفتارهای همراه با خشونت و حتی تمایل به خودکشی. پس صمیمیت با نوجوان را جدی بگیرید.
شما برای برقراری روابط مؤثر با فرزند نوجوانتان و عدم نگرانی‌های ناشی از این دوران چقدر کوشیده و چه اقداماتی انجام داده‌اید؟ آیا می‌دانید او در برهه‌ تحولات نوجوانی است و هر اشتباه یا کم‌کاری منشا آثار زیان‌باری خواهد شد؟

راه‌های برقراری ارتباط والدین با فرزند نوجوان

دانش و مهارت خود را بالا ببرید

مادران و پدران توانا کسانی هستند که از دانایی و مهارت‌های لازم در خصوص ارتباط با فرزندان برخوردار باشند. والدین باید بدانند که اصلی‌ترین کاری که باید در این مرحله از زندگی فرزند خود انجام دهند، نزدیک‌شدن به دنیا و فضایی است که آن‌ها در آن قرار دارند. مقدمه‌ این کار، بالا بردن سطح دانش و مهارت است.
واقعیت این است که ما در شرایط گذار از دنیای سنتی به دنیای مدرن هستیم. لازم است والدین خودشان را دائم به‌روز‌رسانی کنند؛ به خصوص در امور رسانه‌ای. باید کاری کنند از نظر فرزند نوجوان خود متهم به بی‌سوادی، قدیمی و سنتی بودن و عقب‌مانده از دنیای جدید نشوند! نوجوان به دوست آگاه و امروزی نیاز دارد.

بنابراین اگر می‌خواهید نوجوان شما اظهارنظرهایتان را قبول داشته باشند، خود را به روز کنید. حتی گاهی از خودشان برای این کار کمک بگیرید . با دنیای بازی‌های دیجیتالی آشنا باشید. اپلیکیشن‌ها، گروه‌های اجتماعی موبایلی و دنیایی که درآن اینترنت و ارتباطات نقش مهمی را بازی می‌کند را بشناسید. لازم نیست متخصص باشید؛ فقط آگاهی خود را بالا ببرید.

شما قرار نیست خودتان را به دردسر و استرس بیندازید. همین که به این اتمسفر ورود کنید نیمی از راه را آمده‌اید و راهی برای ایجاد صمیمیت با نوجوان پیدا کرده‌اید.

والدینی که از فضای مدرن دور هستند و در دنیای خود به سر می‌برند، بیشتر از آن‌هایی که حرف فرزندان خود را درک می‌کنند، وارد بحث و جدل می‌شوند؛ چراکه درک متقابل در سطح پایینی میان آن‌ها برقرار است. در این مشاجره‌ها والدین به علت نداشتن تصور مناسب و واقعی از دنیای خاص نوجوانانه، در برابر فرزندان خود بازنده محسوب می‌شوند.
پس به طور مداوم:
خود را در فرآیند به‌روزرسانی قرار دهید اطلاعاتتان را بالا ببرید نیازها را شناسایی کنید چالش‌های روز را بشناسید تا بتوانید زمینه‌های لازم برای ارتباط موثر را فراهم کنیم.

بیشتر بخوانید: والدین آگاه، نوجوان موفق می‌سازند

آگاهی بر تحولات زیستی نوجوان

شناخت تغییرات و تحولات نوجوانی و تحولات روان‌شناختی در ایجاد صمیمیت تاثیر غیرمستقیم دارد.
وقتی فرد قدم به دنیای نوجوانی می‌گذارد، همزمان با رشد جسمانی، تغییرات احساسي را نیز تجربه می‌کند. نسبت به دنیای اطرافش هویت جدیدی را برای خودش ایجاد می‌کند و جهان‌بینی‌اش شکل می‌گیرد.
باید دانست که نوجوان در این سن ممکن است رفتارهایی از خود بروز بدهد که نامتعارف باشد. اما به دلیل شناخت و آگاهی شما، درخواهید یافت که آن رفتارها کاملا طبیعی است. پس با آرامش و مدبرانه سعی در هدایت او در مسیر درست داشته باشید.

بیشتر بخوانید: همه چیز درباره تحولات دوران نوجوانی

ایجاد امنیت روانی

قدم بعد ایجاد امنیت روانی است. این مهم نیز تاثیر زیادی در افزایش دوستی با نوجوان دارد. خانواده، مهم‌ترین کانون تأمین‌کننده امنیت و نیازهای روانی فرزند است. از این رو این اقدامات را فراموش نکنید.

مشکلات کاری را به داخل خانه نیاورید و با روی گشاده وارد خانه شوید. دعواها زن و شوهری را کم کنید؛ خیلی کم. از مهربانی برای یکدیگر کم نگذارید؛ ضرر نخواهید کرد. بحران‌ها و چالش‌های موجود را با کمک هم حل کنید.

برای فرزند خود وقت بگذارید

هرچه پدر و مادر برای فرزند نوجوانشان بیشتر وقت بگذارند، حاصل آن را در رشد و شکوفایی او خواهند دید؛ همانند بذری که در خاک می‌کارید.
نوجوانان در سایه توجه والدین، عشق بی‌قید‌و‌شرط آن‌ها را دریافت می‌کنند. این موضوع نه صرفا در بیان علایق است و نه فقط در محبت قلبی. چنین چیزی آن‌قدر که باید و شاید، صمیمیت نمی‌آورد.
باید این علایق را در وقت‌گذاری با یکدیگر، نشان بدهید. در این صورت آن‌ها در خود احساس شور و شعف و قدردانی می‌کنند و صمیمیت با والدین خود را بیشتر احساس می‌کنند. در این باره این اقدامات را فراموش نکنید:

روز مشخصی در هفته را با هم باشید. در کنار هم شام بخورید؛ حداقل هفته‌ای سه شب. تفریحات بیرون از منزل خانوادگی را فراموش نکنید در زمان‌هایی که با هم هستید به دغدغه‌ها و خواسته‌های او توجه بیشتری کنید. در زمان حضور در کنار هم، موبایل خود را کنار بگذارید. در هر حالی، چارچوب‌ها و فرهنگ خانوادگی خود را حفظ کنید و در عین حال، به نوجوانتان محبت کنید.

در مورد مشکلاتش با او صحبت کنید

مراقب باشید اقدام تصنعی نداشته باشید. اعتماد فرزند نوجوان را جلب و او را ترغیب کنید که مسائل و مشکلاتش را با شما در میان بگذارد. این کار خیلی مشکل است. شاید به تمام چیزی که می‌خواهید نرسید. شاید او همه چیز را به شما نگوید. وقتی که به بحران یا مشکلی برخورد کرده است، با او حرف بزنید. بگویید که متوجه تغییر حالاتش شده‌اید. با چنین جملاتی او را ترغیب کنید با شما حرف بزند:

می‌دونم حالت خوب نیست؛ اگر از من کمکی برمیاد حتما بگو خوشحال میشم دوباره لب خندون تو رو ببینم روی من حساب کن نمی‌خوام فضولی کنم اما اگر مسئله‌ای هست که من می‌تونم کمک کنم، حتما بهم بگو. ممکن است او به شما پاسخ مثبت ندهد یا اینکه بعدا بخشی از مشکل را با شما درمیان بگذارد. اما همین که بداند شما حواستان به او هست و به حیطه‌ او احترام می‌گذارید، میزان صمیمیت با نوجوان خود را بالا برده‌اید.

به او احترم بگذارید

وقتی به فرزند خود احترام می‌گذارید او نیز متقابلا همان رفتار را با شما خواهد داشت. احترام متقابل، صمیمیت می‌آورد. در مورد این موضوع خیلی دقت داشته باشید. احترام در خانواده را به یک عادت تبدیل کنید. چند راهکار ساده:

به علایق هم احترام بگذارید در زمان استراحت هر یک از اعضا، خانواده سکوت را برقرار کنید یکدیگر را مسخره نکنید ارزش‌های یکدیگر را قبول کنید اعتراض خود را با پرخاش نشان ندهید

قاطعیت داشته باشید

در عین احترام و محبت و دوستی و صمیمیت، قاطعیت خود را فراموش نکنید. شما قرار نیست ارزش‌های فردی و خانوادگی خود را نادیده بگیرید. پای آن‌ها محکم بایستید. صمیمیت با فردی که دارای چارچوب مشخصی در زندگی خویش است، پایدارتر است.
اصولا انسان‌ها از معاشرت و رفاقت با افرادی که داری ارزش‌های مشخصی هستند، بیشتر لذت می‌برند. مخصوصا اینکه این روحیه‌ قوی نزد پدر ومادر باشد. انسان‌های دمدمی مزاج و بدون خط مشی، برای رفاقت زیاد قابل‌اعتماد نیستند.
این را بدانید که تعیین برخی قوانین و چارچوب‌ها در قالب وظایف هر فرد در خانواده همیشه لازم و ضروری است. هرکس باید بداند که لازم است به ارزش‌ها و قوانین خانوادگی پایبند بماند. این مسئله در کنار سایر ملاحظات آسیبی به صمیمیت با نوجوان نمی‌زند.

نقش حمایتگری خود را فراموش نکنید

فرزند نوجوان در سن رشد و باروری فکری و جسمی قرار دارد. اهداف زیادی در سر می‌پروراند و تلاش می‌کند به توانمندی‌ بیشتری دست پیدا کند. وظیفه پدر و مادر، حمایت از او برای رسیدن به این اهداف است. انتظار نداشته باشید فرزندتان اهداف مورد علاقه شما را دنبال کند. او را همان طوری که هست دوست داشته باشید و همواره در راه رسیدن به هدف و خواسته‌ها حمایتش کنید.
او به آزادی بیشتری احتیاج دارد. دست و پایش را نبندید. از طرف دیگر از توجه ویژه به او و برنامه‌هایش نیز غافل نشوید. وقتی نوجوان سرحال و باحوصله هست، در فضایی کاملا دوستانه، درباره علایق و دغدغه‌های او گفت‌وگو کنید و با هم راه‌هایی برای عملی کردن آن‌ها پیدا کنید.
برایش فضای پذیرش و امنیت در کمال حوصله و آرامش ایجاد کنید. به طوری که با اطمینان و اعتماد به شما بگوید کجا می‌رود؛ با چه کسانی وقت می‌گذراند و چه کارهایی انجام می‌دهد.
با دوستانش و والدینشان آشنا شوید تا بتوانید از فرهنگی که دارند و کارهایی که انجام می‌دهند اطلاع بیشتری داشته باشید تا در زمان مورد نیاز، به عنوان پشتیبان وارد عمل شده و صحنه را خالی نگذارید.

او را تحت استرس و سرکوب قرار ندهید

معمولا تمرکز والدین در مورد نوجوان، درس است. مراقب باشید او را در امور درسی و انجام تکالیف و گرفتن نمرات عالی تحت فشار و استرس قرار ندهید. مخصوصا و مقایسه با دیگران که یک رفتار سمی است.
باید یادمان باشد چیزی که اهمیت دارد، موفقیت فرزند نوجوان است؛ آن هم با شاخص‌های درست و حیاتی. درس و مدرسه و تحصیل، یکی از راه‌های رسیدن به جایگاه جوان موفق است.
مراقب باشید که برای علاقه‌مند کردن او به درس، سایر استعدادهایش را کور و سرکوب نکنید! فرزند شما در این دوره به پشتیبانی نیاز دارد. او می‌خواهد که علایق و انتخاب‌های او را ببینند. می‌خواهد برای هویت مستقلش و همه استعدادهایش در هر زمینه‌ای اهمیت قائل شوید. با این‌گونه نگرش‌ها، صمیمیت با نوجوان خود را افزایش دهید.

راه جبران خطا را باز بگذارید

همه‌ ما خطا می‌کنیم اما ممکن است فرزند ما، خطای بیشتری داشته باشد. در برابر خطاهای او، سرزنش را کنار بگذارید و شرایط جبران را ایجاد کنید.
یادمان باشد می‌خواهیم با نوجوان رفیق باشیم. از این رو به او کمک کنید تا اشتباهات خود را بپذیرد و برای جبران آن‌ها راهی پیدا کند.
با این نگرش، در پی هر اشتباه از سوی نوجوان، یک راه جدید برای رفاقت و صمیمیت با او ایجاد می‌شود؛ یعنی تهدیدهایی که به فرصت تبدیل می‌شوند.
تنبیه مداوم به خاطر اشتباهات و تحقیر او، حس لج‌بازی را تحریک می‌کند. این رفتار او را به سمتی می‌برد که به شما دروغ بگوید. بنابراین در برابر خطاها، رفتار درست را انتخاب کنید.
در مورد خطای نوجوان این موارد را در نظر داشته باشید:

دست از تنبیه و قضاوت بردارید سرزنش نکنید به عنوان یک پشتیبان مطمئن و صمیمی در کنارش باشید گوش شنوا داشته باشید صبوری کنید به او بفهمانید که مثل یک همدم دلسوز در کنارش هستید تا اشتباه خود را جبران کند در عین حال نشان دهید ملاک‌ها و ارزش‌هایتان اهمیت دارد

از مشورت های او استفاده کنید

به نوجوان بیشتر توجه کرده و میدان عمل بیشتری بدهید. بیشتر با او مشورت کنید و از نظراتش استفاده کنید. به حرف‌هایش با دقت گوش دهید و اجازه بدهید تا با کمال اطمینان نظراتش را بازگو کند.
او باید تصور و برداشت خود را بیان کند. هرگز مانع بیان نظراتش نشوید. به آرامی و آرامش با او حرف بزنید و اگر نیاز به راهنمایی دارد از در دوستی وارد شوید. در این صورت شما وارد فاز جدید از صمیمیت با نوجوان خود شده‌اید.

مسئولیت و تشویق

به نوجوانتان مسئولیت داده و سپس تشویق و تحسینش کنید، جلوی دیگران از او قدردانی کرده و به او بفهمانید که برایتان خیلی مهم و با ارزش است. مسئولیت‌پذیری نوجوانان با پختگی و افزایش عزت نفس آن‌ها همراه است‌؛ زیرا در این صورت نوجوان متوجه می‌شود که یک فرد توانمند است.
با رسیدن فرزندتان به دوران نوجوانی علاوه بر اینکه نوجوانان در قبال مرتب کردن اتاق خود و انجام تکالیف مدرسه و درس خواندن مسئول هستند، می‌توانید مسئولیت‌های بیشتری به او بدهید. معمولا نوجوانان مانند بزرگسالان می‌توانند از پس انجام همه وظایف کاری در خانه بربیایند، با این تفاوت که ممکن است برای برخی کارها نیاز به آموزش داشته باشند.

جمع‌بندی

راه ایجاد رابطه صمیمی با نوجوان، از تعاملات سازنده عبور می‌کند. هرگونه نگاه و رفتار سازنده، رفاقت ایجاد می‌کند. نگرش‌های آگاهانه، وقت‌گذاری، پذیرش خطاها و حمایتگری و … کمک شایانی به این موضوع می‌کند. به او مسئولیت بدهید و با او مهربان باشید؛ نتیجه را خواهید دید.