روز جهانی تیروئید و باید و نباید‌های خوردنی

۲۵ می‌برابر با ۴ خرداد در تقویم سلامت جهانی با عنوان «روز جهانی تیروئید» نامگذاری شده است. تیروئید یک غده کوچک در بدن است که با ترشح هورمون تیروئید، تاثیر بسیار چشمگیری بر عملکرد ارگان‌های مختلف بدن دارد.

زمانی که اختلالات عملکرد تیروئیدی برای کسی به‌وجود می‌آید حتما متابولیسم بدن او با چالش‌هایی مواجه می‌شود و ممکن است که او با اختلال خواب، کاهش وزن، افزایش وزن، خشکی پوست، مشکلات گوارشی و اختلال عادت‌ماهانه مواجه شود. به همین دلیل هم سازمان بهداشت جهانی تصمیم گرفته یک روز در سال را به روز جهانی تیروئید اختصاص دهد تا توجه عمومی را به اهمیت عملکرد این غده کوچک، اما حیاتی جلب کند. یکی از عوامل تاثیرگذار بر بهبود یا ایجاد اختلال در عملکرد تیروئید، عوامل تغذیه‌ای است. از این‌رو، در ادامه این مطلب با باید‌ها و نباید‌های تغذیه‌ای تاثیرگذار بر عملکرد تیروئید آشنا می‌شوید.

خوراکی‌های یددار مصرف کنید

یکی از عوامل ایجاد اختلال در عملکرد تیروئید، کاهش دریافت ید به‌صورت روزانه است. به همین دلیل هم بسیاری از کشور‌ها اقدام به یددار کردن نمک طعام کرده‌اند تا بتوانند کمبود دریافت ید را از این طریق جبران کنند. اگر دچار اختلالات تیروئیدی نیستید و می‌خواهید غده تیروئید شما به‌خوبی عمل کند، بهتر است مصرف منظم خوراکی‌های حاوی ید را کنار استفاده از نمک یددار در برنامه غذایی داشته باشید. خوراکی‌های یددار شامل مواردی مانند انواع ماهی، میگو، ماست، شیر، جلبک‌های دریایی و انواع غذا‌های دریایی می‌شوند. اگر پزشک شما تشخیص بدهد که میزان دریافت ید در بدنتان کافی نیست، شاید نیاز باشد که از مکمل‌های خوراکی حاوی ید هم استفاده کنید.

خوراکی‌های حاوی سلنیوم مصرف کنید

از دیگر ریزمغذی‌های تاثیرگذار بر بهبود عملکرد تیروئید می‌توان به ماده معدنی سلنیوم اشاره کرد. سلنیوم می‌تواند به ترشح بهتر هورمون تیروئید در بدن کمک کند و تا حدی باعث پیشگیری از ابتلا به مشکلات تیروئیدی مانند کم‌کاری تیروئید، بیماری هاشیموتو یا بیماری گِرِیو شود. از این‌رو، محققان توصیه می‌کنند که دریافت سلنیوم از طریق مواد غذایی حاوی آن را در رژیم غذایی هفتگی داشته باشید. خوراکی‌هایی مانند بادام‌زمینی، بادام درختی، گوشت مرغ، انواع گوشت قرمز و انواع گوشت پرندگان حاوی سلنیوم هستند.

منابع غذایی حاوی روی را فراموش‌نکنید

از دیگر ترکیبات مفید برای بهبود در عملکرد تیروئید می‌توان به ماده معدنی روی یا همان زینک اشاره کرد. برخی تحقیقات نشان می‌دهند افرادی که روی کافی در رژیم غذایی روزانه‌شان ندارند، بیشتر در معرض ابتلا به کم‌کاری تیروئید قرار می‌گیرند. از طرف دیگر، زمانی که تیروئید شما دچار کم‌کاری شود، بدن به‌صورت طبیعی با کمبود روی مواجه می‌شود. به همین دلیل هم توصیه می‌شود که برای بهبود در عملکرد تیروئید، مصرف منابع غذایی حاوی روی را فراموش نکنید. انواع گوشت پرندگان، گوشت قرمز، تخم‌مرغ، شیر و لبنیات حاوی روی هستند. گوشت‌های قرمز و گوشت ران مرغ میان منابع غذایی مختلف روی بیشتری دارند.

روزی یک عدد تخم‌مرغ بخورید

یک عدد تخم‌مرغ درشت می‌تواند ۱۶ درصد از نیاز روزانه بدن به ید و ۲۰ درصد از نیاز روزانه بدن به سلنیوم را تامین کند. از طرف دیگر، تخم‌مرغ مقادیر قابل‌قبولی از ماده معدنی روی را هم درون خودش گنجانده است. به همین دلیل هم متخصصان غدد، تخم‌مرغ را یک اَبَرغذا برای حفظ سلامت تیروئید معرفی می‌کنند. اگر بتوانید روزانه یک عدد تخم‌مرغ کامل و پخته مصرف کنید، کمک بزرگی به بهبود ترشح هورمون تیروئید خواهید کرد.

دور فست‌فود‌ها و فراورده‌های گوشتی خط بکشید

فست‌فود‌ها و فراورده‌های گوشتی سرشار از نمک هستند، اما تقریبا هیچ کدام از صنایع تولید فراورده‌های گوشتی یا رستوران‌ها از نمک یددار برای تولید و طبخ محصولات خودشان استفاده نمی‌کنند بنابراین شما با مصرف فراورده‌های گوشتی مختلف مانند سوسیس، کالباس، همبرگر و... یا غذا‌های فست‌فودی و رستورانی، حجم بالایی از سدیم بدون دریافت ید را وارد بدن می‌کنید.

زمانی که میزان سدیم دریافتی در بدن بالا می‌رود، میزان التهابات بدنی هم افزایش پیدا می‌کند بنابراین هم عملکرد سیستم ایمنی بدن مختل می‌شود و هم ترشح هورمون تیروئید با مشکلاتی مواجه می‌شود. به همین دلیل هم افرادی که به مصرف مداوم فراورده‌های گوشتی یا غذا‌های آماده، رستورانی و فست‌فودی عادت دارند، بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به اختلال عملکرد تیروئید قرار می‌گیرند.

خانواده کلم را حذف نکنید

بسیاری از افراد بر این باورند که مصرف خانواده کلم برای تیروئید مضر است. این باور از آنجا نشات می‌گیرد که خانواده کلم در گروه خوراکی‌های گواترزا جا دارد. با این‌حال، تحقیقات ثابت کرده‌اند که اگر شما به اختلالات عملکرد تیروئید مانند کم‌کاری تیروئید، پرکاری تیروئید، بیماری‌هاشیموتو، بیماری گریوز و... مبتلا نباشید، می‌توانید انواع سبزی‌های خانواده کلم را بدون دغدغه و به‌صورت متعادل در برنامه غذایی هفتگی بگنجانید.

نکته دیگر این است که افراد مبتلا به اختلال عملکرد تیروئید می‌توانند سبزی‌های خانواده کلم را به‌صورت بخارپز یا آب‌پز و در حد متعادل مصرف کنند. جالب است بدانید که سبزی‌های خانواده کلم طی فرایند پخته شدن، خاصیت گواترزا بودن خود را از دست می‌دهند. البته بهتر است همه بیماران مبتلا به اختلالات تیروئیدی در مورد میزان و نحوه مصرف سبزی‌های خانواده کلم حتما با پزشک معالج‌شان مشورت کنند.

سیستم ایمنی بدن را در برابر ویروس کرونا تقویت کنید

یکی از مشکلات افراد مبتلا به اختلالات عملکرد تیروئیدی، این است که معمولا سطح استرس اکسیداتیو و التهاب در بدن آن‌ها بالاست. از این‌رو، احتمال افت عملکرد سیستم دفاعی در بدن آن‌ها وجود دارد. متخصصان غدد و متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند که افراد مبتلا به اختلالات عملکرد تیروئید حتما با پیروی از یک الگوی غذایی سالم، سطح استرس اکسیداتیو و التهاب را در بدن کاهش دهند تا باعث بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن در برابر عوامل ویروسی یا عفونی مانند کووید-۱۹ شوند.

یک برنامه غذایی سالم برای بیماران مبتلا به اختلالات عملکرد تیروئیدی، برنامه‌ای است که مصرف سبزی‌ها و میوه‌های تازه به‌صورت فراوان در آن وجود داشته باشد؛ از خوراکی‌های کاهش‌دهنده التهاب مانند روغن زیتون، ماهی، کنجد و گردو در آن استفاده شود؛ غلات سبوس‌دار جای غلات آرد سفید را در این رژیم بگیرند، مصرف لبنیات کم‌چرب در برنامه روزانه گنجانده شود و کمترین میزان از چربی‌های حیوانی، روغن‌های جامد، غذا‌های سرخ‌کردنی، قند، شکر، خوراکی‌های حاوی قند و شکر و غذا‌های شور در آن استفاده شود.

منبع: هفته نامه سلامت

46