افسردگی ماژور چیست و راه درمان آن کدام است؟
افسردگی یک نوع اختلال خلقی است که بر شیوه تفکر ، احساس و رفتار شما اثر می گذارد و سبب حس غم و ناامیدی شده که امکان دارد از چند روز تا چند سال ادامه داشته باشد.
برخی اشخاص امکان دارد افسردگی خفیف را فقط یکبار در طول عمر خود تجربه کنند ، ولی تعدادی هم هستند که چند دوره شدید را در زندگی خود داشته اند.
این نوع از افسردگی که جدی تر و شدیدتر بوده و دوام بیشتری هم داشته ، اختلال افسردگی ماژور (MDD) خوانده می شود. همینطور امکان دارد به آن عنوان های افسردگی بالینی یا افسرگی عمده هم گفته شود.
دلایل بروز افسردگی ماژور
دلایل زیستشناختی
ژنتیک:
گسترش افسردگی در دوقلوهای تکتخمکی ۶۵ درصد و در سایر دوقلوها ۱۴-۱۹ درصد است که نقش عاملهای ژنتیک را معین میکند. محققین چند ژن را که امکان دارد به اختلالات دو قطبی ارتباط داشته باشند را مشخص کردهاند، آنها درپی ژنهایی هستند که با دیگر اشکال افسردگی ارتباط داشته باشند. ولی همه کسانی که سابقه فامیلی افسردگی را دارند به این اختلال دچار نمیشوند.
سروتونین و دیگر نوروترانسمیترها:
وجود اختلال نوروترانسمیتری در سطح سیناپسها را در بیماران افسرده دیده اند. به جز سروتونین، نوراپی نفرین و دوپامین در بیماران افسرده اختلال دارند.
داروها:
استفاده طولانی مدت از بعضی داروها مثل داروهایی که برای کنترل فشار خون استفاده میشوند، قرصهای خواب یا قرصهای جلوگیری از بارداری میتوانند نشانه های افسردگی را در برخی اشخاص به وجود آورند. استفاده از قرصهای ضدبارداری اثر مستقیم در افسردگی زنان دارد.
بیماریها:
مبتلا شدن به یک بیماری مزمن، مانند بیماری قلبی-عروقی، سکته مغزی، دیابت، سرطان و آلزایمر یا میگرن سبب می گردد که شخص در خطر بیشتری برای افسردگی قرار بگیرد. مطالعات، یک ارتباط ثابت نشده میان افسردگی و بیماری قلبی را نشان میدهند.
افسردگی در خیلی از کسانی که حمله قلبی داشتهاند رخ می دهد. افسردگی درمان نشده میتواند شما را در خطر بیشتری برای مرگ در سالهای اول بعد از سکته قلبی قرار دهد. مبتلا شدن به کمکاری تیروئید حتی اگر خفیف باشد نیز میتواند سبب پیدایش افسردگی گردد.
دلایل روانی اجتماعی
استرس:
اتفاقات پراسترس زندگی، به خصوص از دست دادن یا تهدید به از دست دادن یک فرد دوست داشتنی یا شغل میتواند باعث افسردگی شود.
عوامل اجتماعی:
رضایت نداشتن از جامعه و عوامل روانی در ارتباط با اجتماع هم میتوانند تاثیر داشته باشند.
شخصیت:
صفات شخصیتی مخصوصی مثل اعتماد به نفس پایین و وابستگی شدید، بدبینی و حساسیت در مقابل استرسها میتواند شخص را مستعد افسردگی کند.
شخصیتی وسواسی، منظم و جدی، کمالگرا، یا شدیداً وابسته هم احتمال مبتلا شدن به افسردگی را بالا می برد.
شکست در زندگی:
شکست در کار، ازدواج، یا ارتباطات با دیگران میتواند سبب پیدایش افسردگی شود، مرگ یا از دست دادن یکی از عزیزان، از دست دادن یک چیز مهم (شغل، خانه، سرمایه)، تغییر شغل یا تغییر مکان به یک جای جدید، انجام برخی از عمل های جراحی مانند برداشتن سینه به علت سرطان، عبور از یک مرحله از زندگی به مرحلهای دیگر، به طور مثال یائسگی یا بازنشستگی.
بیماریهای روانی:
اضطراب، عقبافتادگی ذهنی، فراموشی، اختلال خوردن و سوء مصرف مواد.
مهمترین علائم اختلال افسردگی ماژور
- احساس غمگینی، ناراحتی، پریشانی و ناامیدی به طور دائم
- تحریکپذیری عصبی حتی در روبرو شدن با موضوعات کم اهمیت
- بیعلاقگی و تمایل نداشتن نسبت به انجام کارهای عادی، شرکت در جمع دوستان و خانواده، تفریح، ورزش و کارهای گروهی
- اختلال خواب شامل کمخوابی یا پرخوابی
- حس خستگی زیاد و کمبود انرژی
- کاهش یا افزایش اشتها
- کاهش یا افزایش وزن
- حس سردرگمی، بی ارزشبودن، بی حوصلگی و حس گناه
- پیدایش دردهای ناگهانی و مشکلات جسمی جدید مانند درد پشت و سردرد
- تمرکز نداشتن
- اضطراب
- اختلال در قدرت تصمیمگیری و حافظه
- تکرار افکار مرگ و خودکشی
راههای درمان افسردگی ماژور
متخصصان پی بردند که با آوردن مقدار کورتیزول و دیگر مواد شیمیایی در مغز ، می توان هر نوع روند کوچک شدن هیپوکامپ را معکوس نموده و مشکلات حافظه را درمان کرد. همین طور متعادل کردن سطوح مواد شیمیایی بدن می تواند به کم شدن نشانه های افسردگی کمک کند.
چند داروی متداول وجود دارد که توانسته با کمک تعادل مواد شیمیایی بدن ، با اثرات افسردگی بر روی مغز مقابله کنند. که شامل موارد زیر می شوند:
مهارکننده های انتخابی جذب سروتونین (SSRI): این داروها می توانند با تغییر سطح ماده شیمیایی ای به نام سروتونین در مغز ، به کاهش علائم اختلال افسردگی ماژور (MDD) کمک کنند. نمونه هایی از SSRI ها شامل فلوکستین (Prozac) ، پاروکستین (Paxil) و سیتالوپرام (Celexa) می باشد.
مهارکننده های بازجذب سروتونین-نوراپی تفرین (SNRI) و داروهای افسردگی سه حلقه ای: هنگامی که این داروها با هم مصرف شده ، می توانند مقدارهای سروتونین و نوراپی نفرین را در مغز تغییر داده و نشانه های اختلال افسردگی ماژور (MDD) را تسکین دهند. این مواد شیمیایی به تقویت خلق و خو و سطح انرژی کمک می کنند. نمونه هایی از SNRI ها شامل دولوکستین (Cymbalta) و نلافاکسین (Effexor XR) بوده و از داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای می توان به ایمی پرامین (Tofranil) ، نورتریپتیلین (Pamelor) و تریمی پرامین (Surmontil) اشاره کرد.
مهارکننده های بازجذب نوراپی نفرین - دوپامین (NDRI): این داروها با تقویت سطوح نوراپی نفرین و دوپامین که مواد شیمیایی تقویت کننده خلق و خو بوده ، به افراد مبتلا به اختلال افسردگی ماژور (MDD) کمک می کنند. بوپروپیون (Wellbutrin) نوعی از NDRI است که استفاده می شود.
بازدارنده های مونوآمین اکسیداز (MAOI): این دارو با افزایش سطح نوراپی نفرین ، سروتونین و دوپامین ، به تسهیل علائم MDD کمک کرده و همچنین توانسته ارتباط سلول های مغزی را بهبود ببخشد.
داروهای ضدافسردگی غیرمعمول: این گروه از داروها شامل آرام بخش ها ، تثبیت کننده های خلق و خو و داروهای ضد روان پریشی است.آنها می توانند برای آرام کردن بدن ، ارتباط میان سلول های مغزی را مسدود کنند.
علاوه بر دارو ، بعضی از اقدامات پزشکی هم می توانند با تاثیر بر روی مغز ، به کاهش نشانه های MDD کمک کنند که شامل:
الکتروشوک درمانی (ECT) که شامل عبور جریان های الکتریکی از مغز به منظور تقویت ارتباط میان سلول های مغز ، می باشد.
تحریک مغناطیسی مغز (TMS) که شامل ارسال پالس های الکتریکی به سلول های مغزی ای که در تنظیم خلق و خو نقش دارند ، می شود.
همین طور محققان اعتقاد دارند که روان درمانی می تواند ساختار مغز را تغییر داده و به تسکین علائم MDD کمک کند. به نظر می رسد که روان درمانی به صورت مشخص ، قشر پیش پیشانی را تقویت می کند.
راه های دیگری هم وجود داشته که به تقویت سلامت مغز و بهبود MDD بدون مداخله دارویی ، کمک می کنند که شامل:
خوردن غذاهای سالم و فعال ماندن که سبب تحریک سلول های مغزی و تقویت ارتباط میان آنها می شود.
خوب خوابیدن که به رشد و ترمیم سلول های مغزی کمک می کند.
خودداری از الکل و مواد مخدر ، چرا که سلول های مغزی را نابود می سازند.
با پزشک خود در مورد اینکه چه شیوه درمانی ای مناسب شماست، صحبت کنید.
منبع: بیتوته
68