ماکا چیست؟ خواص ، ارزش غذایی و روش مصرف

ماکا با نام علمی لپیدیوم  میینی (به انگلیسی : Lepidium meyenii ) گیاهی با ریشه خوراکی است که به نام جنسینگ پرویی هم شناخته میشود. مطالعات علمی انجام شده روی ماکا هنوز در مراحل اولیه است و برای اثبات خواص گفته شده در مورد  ماکا  نیاز به مطالعات بیشتر وجود دارد.

ماکا (به انگلیسی : Maca ) در ارتفاعات 3 – 5 هزار متری  کوه های آند در پرو در خاک های سرشار از مواد معدنی آتشفشانی میروید و رشد میکند. اینکاها از 5000 سال پیش این گیاه را مقدس دانسته و از آن استفاده میکرده اند. بعد از اشغال امپراتوری اینکا، اسپانیایی ها به دلیل محرک بودن و انرژی زا بودن ماکا از آن استفاده میکردند.

بخش خوراکی گیاه ماکا، ریشه ماکا است که رنگ آن از سیاه تا قرمز ، زرد و سفید متغیر است. رنگ زرد ماکا  فراوانی بیشتری دارد ولی ظاهرا رنگ سیاه یا قرمز آن ترکیبات موثر بیشتری در خود دارند. بارز ترین ویژگی ریشه ماکا تقویت نیروی جنسی است. 

ریشه ماکا معمولا خشک شده و پودر آن به صورت کپسول و مکمل خوراکی استفاده میشود. 

پودر ریشه ماکا را میتوانید در انواع اسموتی ، خوراک و شیرینی استفاده کنید. 

فواید ریشه ماکا

خواص ریشه ماکا

مقدار مواد مغذی به قدری در ماکا زیاد و متنوع است که پودر خام ریشه ماکا به عنوان سوپرفود شناخته میشود. ریشه ماکا سرشار از مواد مغذی است و چیزی حدود 60 ماده مغذی متفاوت در آن یافت میشود که باعث تقویت غدد درون ریز میشوند. مصرف ماکا میتواند باعث بهبود عملکرد غده هیپوفیز، آدرنال و تیروئید شود که همه به تعادل هورمونی بدن کمک می کنند. 

ریشه ماکا هیچ گونه هورمونی ندارد ولی باعث بهبود عملکرد هورمون های جنسی زنانه و مردانه میشود. مهم ترین خواص ماکا عبارتند از : 

افزایش میل جنسی : پودر ماکا به نام ویاگرای طبیعی شناخته میشود و محرک جنسی قوی برای خانم ها و آقایان است. مصرف ماکا حداقل برای 6 هفته میتواند باعث افزایش میل جنسی شود.

درمان اختلالات جنسی :  گفته میشود این گیاه میتواند میل جنسی را 10 برابر کند بنابراین برای افرادی که دچار اختلال یا ناتوانی جنسی هستند مفید است. 

افزایش توان باروری مردان : ماکا یکی از قدیمی ترین گیاهان دارویی برای افزایش قدرت باروری مردان است که میتواند غدد درون ریز را تنظیم کند.  ماکا میتواند کیفیت مایع منی در مردان را افزایش دهد. ماکا میتواند باعث افزایش حجم منی ، تعداد و تحرک اسپرم ها شود.

در یک آزمایش بالینی روی 9 مرد به مدت 4 ماه روزانه 1500 – 3000 میلی گرم ماکا داده شد ، درنهایت در تمام مردان شاهد افزایش میل جنسی ، افزایش تعداد اسپرم ، افزایش تحرک اسپرم و بالا رفتن سطح DHEA بودند. ضمن این که میزان استرس ، اضطراب و فشار خون آن ها کاهش یافته و مقدار آهن بدنشان متعادل شده و تولید هورمون های آندروژن آدرنال در آن ها افزایش پیدا کرد. 

افزایش احتمال باردرای در زنان : ماکا حاوی گلوکوزینولات است که میتواند توان بارداری در زنان و باروری در مردان را افزایش دهد. از سویی دیگر ماکا باعث ایجاد تعادل بین هورمون استروژن و پروژسترون در بدن میشود که عامل مهمی برای باردار شدن است. 

کاهش سندرم پیش از قاعدگی : خانم هایی که از قاعدگی دردناک رنج میبرند میتوانند از ماکا استفاده کنند. مصرف همزمان ماکا به همراه اسپیرولینا برای کاهش علایم قاعدگی تاثیر بیشتری دارد. 

کاهش علایم یائسگی : کاهش هورمون استروژن در یائسگی باعث علایمی از جمله گرگرفتی، نوسانات خلق و خو و بدخوابی و تحریک پذیری شود. مصرف ریشه ماکا میتواند باعث کاهش گرگرفتگی و بدخوابی شود. مطالعات حیوانی نشان داده اند که مصرف ماکا در یائسگی به پیشگیری از پوکی استخوان کمک میکند.

کاهش افسردگی : ماکا اثر ضد اضطراب و افسردگی به خصوص در خانم های یائسه دارد که میتواند به دلیل وجود فلاونوئیدهای موجود در آن باشد. 

افزایش سطح انرژی : ماکا بین ورزشکاران و بدنسازان محبوبیت زیادی دراد. خاصیت ضد خستگی ماکا بین ورزشکاران شناخته شده است. مطالعات حیوانی نشان داده است که مصرف ماکا باعث بهبود عملکرد در ورزش های استقامتی میشود ضمن این که میتواند قدرت و توده عضلانی فرد را افزایش دهد.

ماکا به عنوان یک گیاهی انرژی زا طبیعی شناخته میشود و مربی های ورزشی ماکا را جایگزین استروئید های آنابولیک میدانند. 

بهبود حافظه : در مطالعات حیوانی انجام شده مشخص شده است که مصرف ماکا باعث بهبود حافظه و قدرت یادگیری میشود. ماکای سیاه بیشترین تاثیر بر افزایش حافظه را دارد.

درمان بزرگ شدن پروستان : بزرگ شدن خوش خیم پروستات با افزایش سن در مردان ، شایع است.  مطالعات حیوانی اثر مثبت ماکا بر کوچک شدن پروستات را تایید میکنند. اثر ماکا قرمز به دلیل وجود گلوکوزینولات در این زمینه بیشتر بوده و به کاهش خطر سرطان پروستات هم کمک میکند.

بهبود سیستم ایمنی : وجود مواد ریز مغذی در ماکا باعث بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن میشود. ماکا یک گیاه آداپتوژن است یعنی بدن را در برابر استرس و بیماری مقاوم تر میکند و غدد آدرنال را تقویت کرده عملکرد بدن را تنظیم میکند بنابراین یکی از بهترین تقویت کننده های طبیعی بدن است.

منع مصرف ریشه ماکا

نکات ضروری برای مصرف ماکا

مطالعاتی در زمینه مصرف ماکا در دوران بارداری و شیردهی انجام نشده بنابراین مصرف ماکا در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمیشود.

مصرف ماکا به دلیل وجود اثرات مشابه استروژن ، در افرادی که مبتلا به بیماری های هورمونی از جمله سرطان سینه ، سرطان رحم ، سرطان تخمدان و اندومتریوز هستند ، توصیه نمیشود.

ماکا حاوی ترکیبات گواتروژن است که میتواند تولید هورمو های تیروئید را با اختلال مواجه کند بنابراین برای افراد مبتلا به اختلالات تیروئید توصیه نمیشود.

روش مصرف ماکا

هنگام خرید ماکا باید دقت داشته باشید که فقط ریشه آن را بخرید. ماکا به شکل پودر ، قرص و محلول فروخته میشود. 

مصرف ماکا برای افرادی که دچار کمبود انرژی و نشاط جنسی شده اند، مفید است.

شما میتوانید از مکمل های حاوی پودر ماکا بر اساس راهنمای پشت بسته استفاده کنید یا از پودر ماکا خام یا ژلاتینه برای تهیه اسموتی ، کیک ، انرژی بار در خانه استفاده کنید. یا به سادگی روی ماست بریزید یا با شربت و آبمیوه مخلوط کنید و میل نمایید. 

ماکای ژلاتینه غلیظ تر از پودر ماکای خام است و جذب بهتری دارد که اغلب در مطالعات از همین ماکای ژلاتینه استفاده میشود. 

اگر به صورت مداوم نمیخواهید از پودر ماکا استفاده کنید مصرف روزانه 1.5 – 1 گرم بسته به شرایط جسمی و سلامت شما مجاز است. در حالت کلی میزان توصیه شده مصرف 300 – 550 میلی گرم و 3 مرتبه در روز است. 

مصرف مداوم ماکا توصیه نمیشود و بهتر است بعد از هر 3 هفته مصرف یک هفته استراحت داشته باشید. 

از آنجا که ماکا انرژی زا است بهتر است قبل از ساعت 3 بعد از ظهر مصرف شود که باعث اختلال خواب شبانه نشود.

ارزش غذایی ماکا

ارزش غذایی ماکا

ماکا ارزش غذایی بسیار بالایی دارد و یک گیاه کامل و مقوی محسوب مشود. 

ماکا حاوی 10 – 15 درصد پروتئین گیاهی و 19 اسید آمینه و 60 نوع ماده مغذی و حاوی 31 ماده معدنی  از جمله فسفر ، پتاسیم ، کلسیم ، گوگرد ، آهن ، مس ، روی ، منگنز و منیزیم است. 

ماکا حاوی 7 نوع ویتامین است از جمله ویتامین  B1،  B12،  B2 ، D3،  C، P و E .

ماکا حاوی عناصر انرژی زا و محرک قوای جنسی از جمله تانین ها ، ساپونین ها ، ایزوتیوسیانات ها و گلوکوزینولات است.