اقدامات ضروری قبل از بارداری

برای داشتن نوزادی سالم و همچنین حفظ سلامت جسمی و روانی مادر نمی توان تنها به مراقبت های دوران بارداری اکتفا کرد، گاهی شرایط جسمی، روحی، روانی و یا اجتماعی خاصی برای مادر وجود دارند که باید قبل از بارداری و تشخیص لقاح اصلاح یا حذف شوند، در غیر این صورت اثرات مخربی را برای سلامت جنین و مادر در پی خواهند داشت. 

متاسفانه خیلی از مادران به صورت ناخواسته باردار می شوند با فهمیدن عقب افتادن دوره قاعدگی یعنی زمانی که جنین شروع به شکل گیری می کند تازه متوجه آنچه در حال رخ دادن است می شوند؛ در نتیجه مراقبت های طلایی قبل از بارداری مانند مصرف فولیک اسید را از دست خواهند داد. به همین دلیل باید قبل از بارداری به بررسی وضعیت موجود و توصیه های پزشکان توجه داشت تا احتمال وجود هرگونه خطر را حذف یا به شدت کاهش داد. 

ضروری ترین اقدامات قبل بارداری:

انجام معاینات لازم پیش از بارداری:

قبل از اقدام برای بارداری باید به پزشک مراجعه کرد تا معاینات لازم را انجام دهد و در کنار این موضوع سوابق پزشکی و خانوادگی، وضعیت فعلی و داروهایی که مصرف می کنید را بررسی کند. 

پزشک آزمایش خون کامل را می نویسد تا مثبت یا منفی بودن گروه خونی، کم خونی، چربی، قند خون، بیماری هایی مانند تالاسمی بررسی و وجود بیماری های سیستم ایمنی و مقاومت آن در برابر بیماری هایی مانند سرخجه، آبله‌ مرغان، هپاتیت‌ B، توکسوپلاسموز، HIV و هپاتیت C  نیز مشخص شوند. 

در صورت تعیین این موارد از بروز مشکلات جدی در دوران بارداری جلوگیری می شود، در صورتی که فرد در برابر بیماری‌های سرخجه و آبله‌ مرغان ایمن نباشد برای تزریق واکسن سه ماه قبل از بارداری باید اقدامات لازم را انجام دهد. 

یکی دیگر از معاینات پزشکی لازم قبل از بارداری انجام تست پاپ اسمیر و معاینه لگن می باشد. در پاپ اسمیر تغییرات غیرطبیعی دهانه رحم بررسی می شود و بر اساس مشکل موجود درمان مناسب صورت خواهد گرفت. 

در صورتی که مادر بیماری های خاصی مانند فشار خون، دیابت یا آسم دارد باید به پزشک متخصص در همان زمینه ارجاع داده شود.

اقدامات قبل از بارداری؛ انجام معاینات پزشکی

مصرف مکمل ها و مولتی ویتامین ها:

یکی از اقدامات بسیار ضروری قبل از بارداری مصرف فولیک اسید است، در این صورت احتمال ایجاد ناهنجاری های عصبی و نواقص مادرزادی که معمولاً در سه ‌ماهه‌ اول بارداری ایجاد می‌‌شوند کاهش می یابد.

از طرفی مصرف مولتی ویتامین ها باید تحت نظارت پزشک صورت بگیرد برای مثال مصرف بیش از اندازه ویتامین آ می توانید منجر به بروز نواقص جنینی شود. مصرف ویتامین دی هم باید جزء اقدامات قبل از بارداری باشد زیرا این ویتامین منجر به جذب بهتر کلسیم به استخوان ها می شود در نتیجه استخوان های وضعیت بهتری پیدا خواهند کرد. 

بررسی وضعیت سلامت دهان و دندان:

قبل از بارداری باید از سلامت دهان، دندان و لثه ها اطمینان کسب کرد. در صورتی که احتمال ایجاد آسیب وجود دارد به دندانپزشک مراجعه کنید. در پی ایجاد تغییرات هورمونی دوران بارداری حساسی لثه ها افزایش می یابد و در سلامت دهان و دندان اختلال ایجاد می کند،  از طرفی وجود عفونت های دهان و دندان منجر به سقط جنینی می شود، در نتیجه توجه به این موضوع از اهمیت بسیاری برخوردار است.

اقدامات قبل از بارداری؛ بررسی وضعیت سلامت دهان و دندان

اجتناب از مصرف الکل و مواد مخدر قبل بارداری:

یکی از مواردی که باید قبل از بارداری به شدت مورد توجه قرار بگیرد عدم مصرف مواد مخدر و الکل است. بارداری می تواند دلیل خوبی برای ترک عادات منفی باشد. البته بر اساس تحقیقات مصرف الکل و سیگار قدرت باروری را کاهش می دهد، در نتیجه به زوجین توصیه می شود قبل از بارداری این عادات منفی را کنار بگذارند.

انجام ورزش و حفظ وزن بدن در محدوده طبیعی:

در صورتی که وزن شما در محدوده ای نرمال قرار دارد، بارداری راحت تری را تجربه خواهید کرد. کم بودن یا بالا بودن شاخص توده بدنی هر دو می توانند بارداری را با مشکل روبرو کنند در نتیجه قبل از بارداری با استفاده از برنامه غذایی مناسب یا ورزش وزن خود را به حالت طبیعی برسانید.

یکی دیگر از اقداماتی که پیش از بارداری اهمیت دارد ورزش متعادل است. فعالیت بدنی علاوه بر حفظ سلامتی می تواند تاثیر به سزایی در فرآیند کاهش وزن داشته باشد، بنابراین رشته ورزشی مناسب خود را پیدا کنید و سعی داشته باشید تمام مدت قبل از بارداری و در حین بارداری آن را دنبال کنید. 

یوگا و پیاده روی در دوران بارداری مناسب هستند، البته انجام ورزش و افزایش یا کاهش وزن بهتر است تحت نظارت پزشک صورت بگیرد. 

داشتن رژیم غذایی سالم و مغذی:

یکی از ملاک های مهم برای داشتن بارداری سالم رژیم غذایی سالم و متعادل است. مادران باید در برنامه غذایی خود موادغذایی سرشار از فیبر، پروتئین و کلسیم قرار دهند و تغییرات لازم را در جهت بهبود رژیم‌ غذایی اعمال کنند. 

اقدامات قبل از بارداری؛ پیروی از برنامه غذایی سالم

انجام آزمایش های ژنتیک قبل بارداری:

در صورتی که شما سابقه بیماری ژنتیکی در خانواده یا نزدیکان خود دارید باید آزمایشات مخصوص را با هزینه ای نه چندان کم انجام دهید. برای اطمینان از سلامت جنین انجام این آزمایش ها پیش از بارداری بسیار کمک کننده هستند. 

توجه به سیکل قاعدگی و تعیین زمان تخمک گذاری:

با قطع کردن روش های جلوگیری از بارداری باید تاریخ عادات ماهیانه خود را ثبت کنید و زمان مشخصی را برای تخمک گذاری تعیین کنید تا اقدامات لازم را صورت دهید. در این صورت روزهایی از ماه که احتمال بارداری زیاد می شود کاملا مشخص خواهند شد.

حفظ و بهبود رابطه خود با همسر و خانواده:

ارتباط خود را با همسر و خانواده تقویت کنید، در صورت ورود یک نوزاد به جمع شما تغییرات غیرقابل اجتنابی رخ خواهند داد که در روابط تاثیر می گذارند.

برنامه ریزی مالی برای تامین هزینه های نوزاد جدید:

آمدن یک نوزاد با کوهی از هزینه همراه است بنابراین باید قبل از اقدام برای بارداری برنامه ریزی های مالی را انجام دهید تا بعد از بارداری دغدقه ای نداشته باشید.

اقدامات قبل از بارداری؛ برنامه ریزی مالی

اقدامات قبل از بارداری برای مردان:

عدم مصرف داروهای خاص:

داروهای بدون نسخه شاید بی ضرر به نظر برسند اما تاثیر مستقیمی بر سلامت باروری مردان باقی می گذارند. بنابراین بهتر است از مصرف داروهایی مانند سایمتیدین، سولفاسالازین و نیتروفورانتوئین، پردنیزولون، کورتیزون خودداری شود.

برخی از آقایان به دلیل داشتن بیماری های زمینه دارو مصرف می کنند، زمانی که تصمیم بر بچه دار شدن می گیرید پزشک باید این داروها را قطع یا جایگزین خواهد کرد.

قرار نگرفتن در محیط‌های آلوده:

یکی از دلایل تاثیر گذار بر باروری مردان محیطی شغلی آنها است. کود‌های شیمیایی، سرب، آهک، آفت‌کش، مواد پتروشیمی، تشعشعات رادیواکتیوی و مسائل مشابه بر کیفیت اسپرم تاثیر می گذارند. 

جلوگیری از گرم شدن بیضه‌ها:

با گرم شدن بیضه ها تعدا اسپرم به شدت کاهش می یابد، در صورتی که این افزایش دما دائمی باشد فرد را با مشکلات باروری روبرو خواهد کرد.

بنابراین مردان باید بیضه ها را مرتبا خنک نگه دارند و از استفاده سونا، جکوزی و حمام داغ اجتناب کنند. پتوهای برقی، کیسه آب گرم، لباس‌های تنگ و چسبان نیز به هیچ وجه توصیه نمی شود.

اقدامات قبل از بارداری برای مردان؛ جلوگیری از گرم شدن بیضه ها

پیروی از برنامه غذایی سالم:

تغذیه درست قبل از بارداری تنها برای زنان نیست، بلکه کیفیت و تعداد اسپرم‌ آقایان نیز بسیار تحت تاثیر مصرف مواد غذایی است. بخش بزرگی از کمبودهای بدن زن و مرد با مصرف مواد غذایی مفید و مغذی تامین می‌شود، به همین دلیل نباید از برنامه غذایی سالم غافل شد.