چاشنی خوشمزه شمالی که قاتل نفخ شکم است
دلال یا به زبان محلی دَلار یا درار یک نوع چاشنی معروف در شمال کشور است که از ترکیب سبزی‌های معطر محلی با نمک تهیه می‌شود.
دلال یا دلار یکی از چاشنی‌های خوشمزه و طبیعی است که مازندرانی‌ها و گیلانی‌ها به ماست اضافه می‌کنند؛ به دَلار یا دَلال نمک سبز هم گفته می‌شود.
این چاشنی عطر و طعم فوق‌العاده‌ای دارد. البته دلار را با میوه‌هایی، چون پرتقال و خیار هم برای خوشمزه‌تر شدن مصرف می‌کنند، زیرا جلوی سردی میوه‌ها و ماست را می‌گیرد و طبع آن‌ها را معتدل می‌کند. ضد نفخ بودن نیز یکی از مهم‌ترین خواص دلال است.
مواد لازم برای تهیه دلال مازندرانی
سوسنبر (در زبان محلی سِرسِم): ۵۰۰ گرم
پونه وحشی (به زبان محلی اوجی): ۱۰۰ گرم
جعفری تازه: ۳۰۰ گرم
نعناع تازه: ۱۵۰ گرم
سیر تازه: ۳۰۰ گرم
گشنیز تازه یا خشک: ۳۰۰ گرم
نمک: یک قاشق غذاخوری
نکته:
۱. چنانچه به سبزی‌های محلی دسترسی ندارید می‌توانید جای آن‌ها از نعناع و کمی ریحان استفاده کنید. در کل از میان سبزی‌هایی که در بالا اشاره شد، گشنیز، جعفری، سیر تازه و نعنا در همه شهر‌ها موجود است.
۲. اگر می‌خواهید دلار یا دلال را به مدت بیشتری در یخچال نگه دارید کمی بیشتر به آن نمک اضافه کنید. اضافه کردن نمک از کپک زدن سبزی دلال هم جلوگیری می‌کند.
۳. اگر برای نگهداری دلال از نمک بیشتری اضافه کنید باید به اندازه‌ای به ماست اضافه کنید که شور نشود.
۴. سبزی دلال را می‌توانید در فریزر نگهداری و هر بار، هنگام مصرف آن را از فریزر خارج کنید.
طرز تهیه دَلال یا دَلار ماست شمالی
۱. ابتدا سبزی‌ها را خوب بشویید و سپس خشک کنید. سبزی را در آبکش بریزید و اجازه دهید آب آن خارج و کاملا خشک شود. همچنین برای خشک کردن سبزی می‌توانید آن را در یک پارچه تمیز بگذارید تا رطوبتش گرفته شود.
۲. سبزی‌ها را با مخلوط کن خوب ریز یا له کنید.
۳. سبزی را با ماست چکیده یا معمولی ترکیب و به آن نمک اضافه و میل کنید.
مواد لازم برای تهیه دلال گیلانی
گشنیز: ۳۵۰ گرم
کوتکوتو یا خلواش: ۲۰۰ گرم
چوچاق: ۱۰۰ گرم
نعنا: ۱۰۰ گرم
نمک: به میزان کافی
نکته: چنانچه به سبزی محلی دسترسی ندارید می‌توانید فقط از نعنا و گشنیز استفاده کنید.
طرز تهیه دلال گیلانی
۱. سبزی‌های دلال را بعد از شستن و خشک کردن، با استفاده از سبزی خردکن یا غذاساز طوری خرد کنید به طوری که کاملا ریز شود. گیلانی‌ها این کار را با استفاده از یک سنگ و سینی چوبی که به آن نمکار می‌گویند این کار را انجام می‌دهند.
۲. سپس به آن نمک بزنید و به ماست اضافه کنید.
خیلی طعمش دوست دارم