اضافه بار مایعات یا هیپرولمی: چه چیزی باعث آن می شود و چگونه درمان می شود؟

هیپرولمی وضعیتی است که در آن حجم مایعات بیش از حد در بدن شما وجود دارد. در حالی که بدن به طور معمول مقدار مشخصی مایعات دارد، مایعات بیش از حد می تواند به سلامت شما آسیب برساند.  

مایعات در بدن می تواند شامل موارد زیر باشد:

آب

خون

مایع لنفاوی

اگر مقدار مایعات خیلی زیاد شود، می تواند بر نحوه حرکت مایعات در بدن شما تأثیر بگذارد و بر عملکرد اندام شما تأثیر منفی بگذارد.

نشانه های اضافه بار مایعات

علائم اضافه بار مایعات چیست؟

ممکن است علائمی از بیماری زمینه ای داشته باشید که باعث اضافه بار مایعات شما می شود. اضافه بار مایعات می تواند ناشی از شرایط جدی باشد و نیاز به درمان دارد. اگر هر یک از علائم زیر را دارید با پزشک خود تماس بگیرید:‌

• تورم: ممکن است در پاها ، دست ها یا صورت خود ورم داشته باشید. تورم ناشی از مایعات بیش از حد در بدن شما ادم نامیده می شود. اگر بتوانید با انگشت شست خود ناحیه تورم را فشار دهید و فرورفتگی ایجاد کند به آن ادم حفره ای می گویند.

• فشار خون بالا: مایع اضافی در بدن باعث می شود قلب شما سخت تر کار کند. این فشار خون شما را بالا می برد.

• تنگی نفس: اگر مایع اضافی وارد ریه شود، نفس کشیدن برای شما دشوار است. همچنین ممکن است هنگام نفس کشیدن صدایی به نام تروق ایجاد کنید. اگر مشکل تنفسی دارید باید فوراً به پزشک مراجعه کنید

• درد و ناراحتی: ممکن است سردرد، نفخ معده یا گرفتگی شکم داشته باشید که می تواند باعث ناراحتی شما شود.

• افزایش وزن: این معمولاً اولین علامت اضافه بار مایعات است. بیشتر افراد قبل از اینکه متوجه تورم در پاها یا شکم خود شوند بین 8 تا 15 پوند وزن اضافه می کنند.

• درد قفسه سینه: این می تواند نشانه ای از ادم ریوی باشد که در ریه های شما مایع است. در صورت احساس درد قفسه سینه باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

علل بروز اضافه بار مایعات

چه چیزی باعث اضافه بار مایعات می شود؟

اضافه بار مایعات زمانی اتفاق می افتد که کلیه های شما سدیم را حفظ کنند. کلیه های شما تعادل نمک و مایعات را در بدن شما مدیریت می کنند. وقتی چیزی باعث می شود کلیه های شما سدیم را حفظ کنند، سدیم را در بقیه بدن افزایش می دهد. این باعث می شود بدن شما مایعات زیادی تولید کند. چندین شرایط مختلف می تواند باعث این امر شود، مانند: 

• نارسایی قلبی: وقتی عضله قلب شما ضعیف یا آسیب دیده باشد، خون را آنطور که باید پمپاژ نمی کند. اگر ماهیچه قلب شما بیش از حد سفت شود، ممکن است باعث شود قلب آنطور که باید خون را پمپاژ نکند. ممکن است کلیه های شما خون کافی برای عملکرد صحیح دریافت نکنند. بدن شما مایعات و نمک را برای اصلاح تعادل حفظ می کند.

• سیروز : بیماری کبد می تواند باعث ایجاد بافت اسکار در کبد شما شود. کبد شما نمی تواند با بافت اسکار به خوبی کار کند. این می تواند باعث تجمع مایع در شکم شما شود.

• نارسایی کلیه: کلیه های شما خون شما را تمیز می کنند و از شر سموم بدن خلاص می شوند. آنها همچنین میزان مایعات و نمک را در بدن شما متعادل می کنند. هنگامی که کلیه ها آنطور که باید کار نمی کنند، مایعات می توانند در بدن شما جمع شوند.

• سندرم نفروتیک : این یک اختلال کلیوی است که معمولاً در اثر آسیب به عروق خونی کوچک در کلیه شما ایجاد می شود. این رگ های خونی ضایعات و آب اضافی خون شما را فیلتر می کنند. هنگامی که آنها آسیب ببینند، بدن شما نمی تواند از شر مایعات اضافی خلاص شود

• شرایط دیگر: اضافه بار مایعات نیز می تواند ناشی از شرایط دیگری مانند بارداری یا ادم قبل از قاعدگی باشد.

چگونه اضافه بار مایعات تشخیص داده می شود؟

پزشک شما یک معاینه فیزیکی انجام می دهد و در مورد علائم و سابقه پزشکی شما با شما صحبت می کند. پزشک شما ممکن است بتواند براساس ادم و افزایش وزن، اضافه بار مایعات را در شما تشخیص دهد. همچنین ممکن است برای تعیین علت زمینه ای به آزمایشات آزمایشگاهی یا تصویربرداری اضافی نیاز داشته باشید.   

درمان اضافه بار مایعات

اضافه بار مایعات چگونه درمان می شود؟

پزشک علت زمینه ای هیپرولمی شما را درمان می کند. گزینه های درمانی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• دیورتیک ها : داروهایی که به شما کمک می کنند از شر مایعات اضافی خلاص شوید.

• دیالیز : درمانی که خون شما را از طریق دستگاه فیلتر می کند. 

• پاراسنتز : روشی که از یک لوله کوچک برای تخلیه مایع از شکم استفاده می کند.

• محدود کردن مصرف نمک

• وزن خود را روزانه چک کنید.

برخی از علل اضافه بار مایعات ممکن است به تغییرات سبک زندگی پاسخ دهند مانند:

• سیگار کشیدن را ترک کن

• داروهای خود را طبق دستور مصرف کنید.

• وزن سالم را حفظ کنید.

• میزان مایعات مصرفی خود را پیگیری کنید.

• الکل زیاد مصرف نکنید.

• رژیم غذایی سالم داشته باشید.

• از مصرف بیش از حد کافئین خودداری کنید.

• به اندازه کافی ورزش کنید.

• استرس خود را مدیریت کنید.

• به اندازه کافی خوابیدن

• فشار خون خود را پیگیری کنید.

• اگر دیابت دارید قند خون خود را کنترل کنید.

• با واکسن آنفولانزا و ذات الریه خود به روز باشید.

خطرات و عوارض اضافه بار مایعات چیست؟

اضافه بار مایعات در صورت عدم درمان می تواند عوارض جدی ایجاد کند. برخی از این عوارض عبارتند از:

- ادم ریوی

- نارسایی قلبی

- تاخیر در بهبود زخم

- تجزیه بافت

- مشکلات در عملکرد روده شما