علائم مسمومیت با مواد شوینده در کودکان
متخصص کودکان و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره علائم بلع مواد شوینده در کودکان و چگونگی واکنش والدین به این کار را در این مطلب می‌خوانید.
در برنامه سرطان شبکه سلامت سیما، المیرا حاجی اسمعیل، متخصص کودکان و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در خصوص اورژانس اطفال به گفت‌وگو پرداخت.
کارشناس برنامه قرار دادن مواد شوینده در ظرف‌های رنگی روشن را عاملی برای جلب توجه کودکان به سمت این مواد دانست و گفت: ۷۰٪ مسمومیت ها مربوط به مواد قلیایی (راه باز کن ها) و ۲۰٪ مسمومیت‌ها مربوط به مواد اسیدی است (سفید کننده‌ها)، همچنین پسرها را بیشترین مسمومین حاصل از مصرف اینگونه مواد ذکر کرد.
وی یادآور شد: مواد قلیایی به دلیل بی‌مزه و بدون طعم بودن بیشتر نوشیده می‌شوند و عوارض بیشتری دارند اما مواد اسیدی مانند سفید کننده‌ها به علت داشتن بو و مزه کمتر خورده می‌شوند.(آسیب بیشتر مواد قلیایی نسبت به مواد اسیدی به همین دلیل است)
وی افزود: همه ساله در روزهای خانه تکانی قبل از عید، به دلیل در دسترس بودن این مواد، کودکان بیشتر در معرض خطر مسمومیت قرار دارند.
این استاد دانشگاه به خانواده‌ها توصیه کرد: با قرار دادن این مواد در ارتفاع بلندتر، احتمال دسترسی کودکان به آنها را کاهش دهید.
حاجی اسمعیل یکی دیگر از علل شایع مسمومیت کودکان در این روزها را قرار دادن این مواد در شیشه‌های رنگی و یا بطری‌های نوشابه دانست، زیرا کودک به خیال مصرف نوشیدنی، این بطری را به سمت دهان می‌برد.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید کرد: پس از بلع مواد شوینده، هرگز کودک را به استفراغ تشویق نکنید و یا با انجام کارهایی مانند فرو کردن انگشت در حلق کودک، او را وادار به استفراغ نکنید، زیرا با برگشت محتویات معده به مری و دهان، هم باعث تماس مجدد این مواد با مخاط‌ها و تخریب و زخم مجدد می‌شود و هم خطر ورود این مواد به ریه (آسپیره) را افزایش می‌دهد.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: زخم نشدن دهان کودک پس از نوشیدن این مواد، دلیل نبود زخم و آسیب در بقیه قسمت‌های دستگاه گوارش نیست و والدین باید هرچه سریع‌تر برای معاینات لازم و احتمال درمان‌های تکمیلی، به بیمارستان سوختگی مراجعه کنند.
اسمعیلی ادامه داد: بلع نفت عارضه گوارشی زیادی ایجاد نمی‌کند، پس از بلع این مایع، هرگز کودک را به استفراغ تشویق نکنید و مانند هر گونه مسمومیت دیگر، کودک را سریعا به بیمارستان برسانید.
کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که علائم بلع مواد اسیدی و قلیایی توسط کودک چیست؟ گفت: عوارض ناحیه لب و دهان بلافاصله ایجاد می‌شود که کودک معمولاً دهان را باز نگه می‌دارد که همراه با آبریزش دهان است، گاهی هم بر اثر زخم‌های شدید، مری کودک در درازمدت دچار تنگی می‌شود و حتی گاهی تخریب به اندازه‌ای است که باعث پارگی مری می‌شود که در این صورت نیاز به جراحی فوری وجود دارد.
وی ادامه داد: تنگی‌های مری در درازمدت ایجاد می‌شود که روش تشخیص آن آندوسکوپی است، آندوسکوپی باید بین ۱۸ تا ۳۶ ساعت اول بعد از مسمومیت انجام شود، همچنین گاهی عوارض و مشکلات ایجاد شده تا بزرگسالی کودک باقی می‌ماند.
کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که خانواده‌ها در برخورد با کودکی که دچار بلع اینگونه مواد شده است، چه کنند؟ گفت: بهترین کار این است که کودک را سریعاً به بیمارستان برسانند و به هیچ‌عنوان کودک را تحریک به استفراغ نکنند. کودک باید حتماً ناشتا نگه داشته شود و تنها با سرم درمانی تغذیه شود زیرا برای بررسی میزان ضایعات انجام آندوسکوپی ضروری است.
این استاد دانشگاه به پرسنل مراکز درمانی توصیه کرد: هنگام مسمومیت کودکان با مواد شوینده اسیدی و قلیایی، هرگز در کودک شستشوی معده صورت نگیرد، زیرا این کار باعث تحریک استفراغ در کودک و خطرات متعاقب آن می‌شود.
