بی‌پولی در خط مقدم جنگ با کرونا

در همه روزهایی که رشادت و زحمات پرسنل کادر درمان که با کمترین تجهیزات در حال درمان بیماران متبلا به کرونا هستند زبانزد همه است و همه مسئولان از این می‌گویند که آنها جانشان را کف دستشان گذاشته‌اند، شاید باورکردنی نباشد اگر بگوییم پرستاران شرکتی اهواز و چند استان دیگر هنوز از اسفندماه حقوق نگرفته‌اند و با دست‌های خالی این نوروز غمگین 99 را گذرانده‌اند. ماجرا از توییت یک پرستار آغاز شد. این پرستار در توییتش نوشته بود: رسانه‌های ایرانی هر روز با ذوق و هیجان از اعتصاب و اعتراض پرستاران غربی می‌گویند. دیروز همکارانم در گروه پرسنل شرکتی داشتند برای گرفتن حقوق اسفند و مطالبات سال گذشته هماهنگی تجمعی را انجام می‌دادند.
دلال‌ها همه جا هستند
سعید، پرستار بیهوشی و شرکتی یکی از بیمارستان‌های اهواز است. او در گفت‌وگو با «شرق» با تأیید این توییت درباره مشکلات پرستاران این استان می‌گوید: از اوایل اسفند که شرایط درمانی بیمارستان‌ها بحرانی شد، همه ما آماده‌باش خوردیم و با اینکه عمل‌های غیراورژانسی کنسل شدند، هم به خاطر اپیدمی کرونا و هم به خاطر بحران الکل که در اهواز اتفاق افتاد، دائم همه ما در شیفت‌های زیاد در بخش‌های مختلف می‌چرخیدیم. بعد بحث داوطلبی پیش آمد و قرار شد داوطلبان خدمت در بیمارستان‌های پوشش‌دهنده مبتلایان به کرونا ثبت‌نام کنند. تعدادی از پرسنل ثبت‌نام کردند و ما از ابتدای فروردین ماه به این بیمارستان‌ها اعزام شده‌ایم. ما پرسنل شرکتی هستیم، در 10 سال خدمتم همیشه شرکتی بوده‌ایم و اصلا در اهواز استخدامی پیش نیامده که ما بتوانیم جذب سیستم شویم. ما مدت زیادی است که دچار مشکل پرداخت هستیم. شرکت واسطه‌ای بین دانشگاه علوم پزشکی و نیروی انسانی است و همین مشکلات را در تعویق پرداخت، مالیات‌های عجیب و کم‌بودن پرداخت برای ما پدید می‌‌آورد». ‌وی در ادامه می‌گوید: «جالب است شرکتی که ما تحت پوشش آن هستیم گفته می‌شود شرکت خوبی است. شرکت آوای سلامت که گفته می‌شود تحت پوشش وزارت بهداشت است و در کشور جمعیت بالایی از کادر درمانی زیرمجموعه آن هستند. اما هنوز خبری نیست. به ما گفتند پرسنل داوطلب خدمت در بیمارستان‌های معین کرونا شرایط ویژه‌ای دارند و مبالغ ویژه می‌گیرند، اما همه این وعده‌ها مختص پرسنل رسمی بود و پرسنل شرکتی امتیاز خاصی نداشتند، اما ما به حساب دغدغه و وظیفه به میدان آمدیم، مسئله این است که ما در این شرایط، برای رفتن به خانه هم مشکلاتی داشتیم چون با بیماران مبتلا به کرونا درگیر بودیم. در بحث بهداشت و تهیه ملزومات بهداشتی هزینه مضاعفی داشتیم و انتظار داشتیم حداقل در این شرایط رفتار مناسب‌تری با ما داشته باشند. اما همه چیز بدتر شد. ما عیدی‌مان را با کلی اعتراض گرفتیم، برای حقوق اسفند هم همکارانم یک هفته است در حال اعتراض هستند و تازه به ما اعلام کردند پایان فروردین حقوق اسفند ما را پرداخت می‌کنند». وی در پاسخ به این سؤال که دلیل تأخیر در پرداخت چیست، می‌گوید: «خودمان هم نمی‌دانیم. ما معتقدیم آنها پول را در حساب‌هایشان نگه می‌دارند. صراحتا مسئولان دانشگاه به ما گفته‌اند که آنها حق دارند و سود کمی دارند و برای جبران مافات باید پول را مدت زمان خاصی در حساب بخوابانند تا یک‌سری امتیاز از بانک بگیرند. ما می‌گوییم الان شرایط ما غیرعادی‌ است، نمی‌دانیم درگیر بیماران باشیم، درگیر سلامتمان باشیم یا درگیر رساندن خرجی زن و فرزندمان. کاش کسی هم به فکر ما بود».
در همین رابطه علیرضا گچ‌کوبان رئیس هیئت‌مدیره نظام‌پرستاری اهواز با تأیید معضلات پیش‌آمده با اشاره به اینکه مسئله پرستاران چیزی فراتر از مسائل پرستان شرکتی است، ‌به «شرق» می‌گوید: «حقوق شرکتی‌ها معمولا دهم ماه بعد پرداخت می‌شود و آنها هر ماه همین مشکلات را دارند. آخر سال که می‌شود، معمولا حقوق اسفند به تعطیلات می‌خورد و مشکلات زیادی را برای پرستاران ایجاد می‌کند و پیش آمده که آنها تا آخر فروردین هم حقوق نگیرند. جدا از حقوق مطالبات زیادی از پرستاران پرداخت نشده و منتهی به مسائل شرکتی‌ها نمی‌شود. کارانه‌ها پرداخت نشده، سنوات قبلی پرداخت نشده، مابه‌التفاوت‌های احکام پرداخت نشده و مسائلی از این قبیل». وی افزود: ‌«برای پرستاران از ابتدای امسال یک افزایش 50درصدی روی فوق‌العاده حقوق داشتیم، اما پرستاران شرکتی زیر نظر اداره کار هستند و مشکلات زیادی دارند». گچ‌کوبان در ادامه با بیان اینکه نظام‌پرستاری معترض به این شرایط است تصریح کرد: «هرجا توانستیم رفتیم، دیروز یک نامه برای وزیر نوشتیم و شاید باید یک نامه سرگشاده بنویسیم تا همه مشکلات عجیب ما را بفهمند ولی متأسفانه نه گوش شنوایی داریم و نه راهکارهای قانونی مناسب وجود دارد که بشود کاری از پیش برد. اگر بحث پرستاری و مشکلات باشد، این تنها یک مورد از مسائلی است که ما داریم. از اردیبهشت 98 تا امروز هیچ‌کدام از پرسنل دانشگاه علوم پزشکی اهواز کارانه دریافت نکرده‌اند و اضافه‌کار هم تنها تا دی ماه پرداخت شده. در حالی که اضافه‌کار در شغل ما اجباری است و مثل ادارات دیگر اضافه‌کار تشویقی نداریم. جالب اینجاست که سقف اضافه‌کار ما سقف سال 95 است. زمانی که می‌خواهند پرداخت کنند از آن هم می‌زنند و در جواب ما می‌گویند بودجه نیست. برای بقیه اقشار داخل دانشگاه بودجه دارند اما برای کادر درمان بودجه ندارند».
پرستاران را استثمار می‌کنند
تبعیض در پرداخت حقوق پرستاران شرکتی، عدم رسیدگی به مشکلات آنها، نبودن بیمه درست، نداشتن یک واحد صنفی که بتواند به مسائل پرستاران شرکتی رسیدگی کند، همیشه جزء مشکلات نظام سلامت بوده. در حالی که شغل پرستاری در جهان جزء شغل‌های پول‌ساز محسوب می‌شود و کشورهای زیادی پرستاران مهاجر را به راحتی جذب می‌کنند و روی سرشان می‌گذارند، اما اینجا ماجرا برعکس است. کادر درمان به شدت نیازمند پرستار بیشتر است، اما به خاطر همین مسائل پرستاران استخدام نمی‌شوند، همیشه و هرسال خبر تجمع پرستاران و اعتراضشان به نحوه پرداخت حقوق هم مطرح می‌شود. آنها می‌گویند دلشان نمی‌خواهد از آنها قهرمانی ساخته شود تا مجبور شوند به خاطر تعارفات حوصله‌سربری که در کشور ما مرسوم است، پشت نقاب قهرمانی سکوت کنند، می‌گویند خسته شده‌اند، خانواده‌شان از نبودن امکانات جانشان به لبشان رسیده و دلشان یک زندگی معمولی می‌خواهد. محمد شریفی‌مقدم دبیرکل خانه پرستار، ‌در گفت‌وگو با «شرق» با بیان اینکه پرستاران نباید به کار شرکتی تن بدهند، تصریح کرد:‌ »مشکلات پرستاران شرکتی معطوف به یک استان نیست. اساسا ما با بحث شرکتی‌کردن پرستاران مخالفیم و متأسفانه در حداقل 10 سال گذشته هم سیاست وزارت بهداشت و دولت هم به سمت پرستار شرکتی رفته. چون این پرستاران امنیت شغلی ندارند. پرستاران شرکتی اگر دچار مشکل شوند، دستشان به جایی بند نیست. خود شرکت آوای سلامت اصلا قانونی نیست، چون این شرکت مال وزارت بهداشت است و هیئت‌امنای آن وزارت بهداشتی هستند و در این وزارتخانه شخصیت حقوقی دارند و این خلاف قانون است. این شرکت قبل از دکتر قاضی‌زاده‌هاشمی برپا شد؛ از نظر ماهیتی قانونی نیست و اساسا خلاف است. پول این شرکت متعلق به دولت است؛ منتها به آوای سلامت داده می‌شود و وزارت بهداشت با یک واسطه به پرستار پول می‌دهد. اگر دلیل این اتفاقات را بخواهید بدانید، باید بگویم همه‌اش به خاطر استثمار پرستار است. اگر دولت می‌خواست پول به پرستار بدهد، مستقیم می‌داد و سود را به جای واسطه، بیمارستان یا پرستار می‌برد. اما ما به عنوان خانه پرستاران اساسا با بحث شرکتی‌کردن مخالف هستیم».‌ شریفی‌مقدم با اشاره به اینکه معتقدیم پرستاری شغلی حاکمیتی است، تصریح کرد: ‌«ما از این بحث منظوری دوطرفه داریم؛ کرونا داشت وزارت بهداشت را دچار چالش می‌کرد؛ زمانی که پرستاران ما دیده شدند و با شعارهای معمول گفتند پرستار مدافع سلامت است، همین باعث عقب‌نشینی شرکت‌ها شد و گفتند ما دیگر قرارداد پرستاران را تمدید نمی‌کنیم، آنها احساس خطر کردند و برای همین از تمدید قراردادها سر باز زدند. من از آن جهت می‌گویم که پرستاری شغل حاکمیتی است که در مواقع بحران کشور دچار چالش نشود. وزارت بهداشت همیشه یک طرف را دیده و می‌خواهد پرستار را با حداقل حقوق استخدام کند. پرستار باید استثمار شود، حرف نزند و اعتراض نکند، برای همین امنیت شغلی پرستار را به هم زده و آنها را به شرکت‌ها واگذار کرده‌اند. شرکت‌ها حداکثر قراردادی که با یک پرستار امضا می‌کنند یک‌ساله است. شاید جالب باشد بدانید که حتی قرارداد 89روزه هم داریم که نه بیمه و نه امتیاز و سنوات برای پرستار ایجاد می‌شود. تازه اگر با پرستار قرارداد یک‌ساله بسته شود، ‌بندی در قرارداد موجود است که اگر شرکت نخواست، می‌تواند عذر طرف را بخواهد. کسی که قدرت دارد، قانون وضع می‌کند و قانون هم به نفع آنهاست. مسئله هم فقط به نظام‌پرستاری بر نمی‌گردد، در بحث دارو وجود دارد، در بحث درمان هم این مافیا وجود دارد و در لایه‌های قدرت خانه کرده‌اند». رئیس خانه پرستار در پایان خاطرنشان کرد:‌ «در هشت سال گذشته این فشارها بیشتر شده. هشت سال پیش ما 100 هزار استخدام داشتیم. بعد از آن سالانه پنج هزار پرستار بازنشسته شده‌اند، به جای اینکه به جای بازنشستگان پرستار استخدام شود، ‌از پرستاران شرکتی استفاده کرده‌اند. در حال حاضر بیش از 30 درصد پرستاران وزارت بهداشت شرکتی هستند. مشکلات پرستاران شرکتی زیاد است و به مسئله حقوق ختم نمی‌شود و کسی هم پاسخ‌گوی آنها نیست».
پرستاران شرکتی مشکلات بیشتری را نسبت به سایر پرستاران در مراکز درمانی دارند؛ عدم امنیت شغلی، تبعیض در دریافتی‌ها نسبت به سایر نیرو‌ها و همچنین عدم پرداخت به‌موقع حقوق و مزایای نیروهای شرکتی، وضعیت پرستاران شرکتی را نسبت به سایر پرستاران متفاوت کرده و به نوعی در حق پرستاران شرکتی تبعیض شده است. مجموعه شرایط این توقع را ایجاد می‌کند که به جای مقایسه پرستاران با سربازان و دادن مدال‌های بدلی به آنها، معیشت آنها مورد توجه قرار بگیرد. کرونا ممکن است مدت‌های مدید میهمان ایران باشد، انگیزه ازدست‌رفته کادر درمان می‌تواند زنگ خطری برای مقابله با این ویروس باشد.

منبع: روزنامه شرق

70