مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت امور خارجه:
مذاکرات بین ایران و عربستان فعلا غیررسمی و در سطح امنیتی است
مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت خارجه گفت: رابطه مستقیمی بین پیشرفت برجام و مناسبات منطقه‌ای ایران و عربستان وجود دارد.
قاسم محبعلی ضمن تأکید بر اینکه عربستان منتظر نتیجه مذاکرات برجام و در تلاش برای هماهنگی مواضعش با آمریکاست، گفت نگاه ایران به رابطه حزب‌الله لبنان و انصارالله یمن نیز از جمله مسائلی است که عربستان در قبال آن موضع دارد. مذاکراتی که تاکنون بین تهران و ریاض انجام شده، مذاکرات غیررسمی و در سطح امنیتی است. طرفین بیشتر تبادل اطلاعات کرده‌اند و شاید خواسته‌اند ببینند که هر کدام مواضع‌شان درباره موضوعات چیست. نشانه‌ای از اینکه پیشرفت جدی و توافقی حاصل شده باشد وجود ندارد. فعلا به نظر می‌رسد مذاکرات متوقف شده و شاید تا اندازه‌ای عربستانی‌ها منتظر هستند ببینند مذاکرات هسته‌ای به چه سمتی می رود.
با سپری شدن حدود شش سال از قطع روابط دیپلماتیک عربستان و ایران، اکنون چند ماهی است که دو کشور مذاکراتی را با هدف بهبود روابط انجام داده‌اند. در واقع از ابتدای سال جاری تاکنون چهار دور مذاکره در بغداد برگزار شده، اما همچنان چالش‌هایی مقابل این گفت‌وگو‌ها وجود دارد.
به گفته محبعلی، ایران و عربستان موضوعات مورد اختلاف متعددی دارند. بخشی از آن به مسائل منطقه‌ای برمی‌گردد که در رأس آن‌ها یمن، عراق، سوریه، لبنان و بحرین است. بخشی به مسائل دوجانبه برمی‌گردد، مسائلی که در عربستان در حج اتفاق افتاد، حمله به سفارت، مواضعی که دو طرف علیه هم داشتند و بخشی هم به مسئله برجام برمی‌گردد. به نظر می‌رسد که رابطه مستقیمی بین پیشرفت برجام و مناسبات منطقه‌ای ایران و عربستان وجود دارد و این موضوع طبیعی است. اگر برجام پیش برود، عربستان هم سعی می‌کند از قافله عقب نماند و با ایران وارد تعامل شود.
بسیاری از کارشناسان معتقدند که عربستان با توجه به تجربیات سال‌های اخیر در تحولات سوریه، لبنان، یمن، قطر و ... اکنون به این نتیجه رسیده که نمی‌تواند در برابر واقعیت‌های موجود منطقه راهبرد گذشته خود را ادامه دهد. اکنون دیگر آمریکا مانند دوره «ترامپ»، از عربستان در جنگ یمن حمایت نمی‌کند و واشنگتن جنگ افزار‌های خود را از این کشور خارج کرده است. با توجه به این واقعیت‌ها ریاض تصمیم گرفته که رویکرد جدیدی اتخاذ کند. در همین چارچوب تاکنون ۴ دور مذاکرات بین مقامات ایران و عربستان برگزار شده است.
مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت امور خارجه کشورمان، چشم‌انداز گفت‌وگو‌های ایران و عربستان را منوط به دو مسئله دانست. اول ایران باید مسئله هسته‌ای‌اش را حل‌وفصل کند که در آن صورت هم شرایط منطقه‌ای و هم شرایط بین‌المللی ایران تا اندازه زیادی متفاوت خواهد شد. مسئله دوم سیاست‌ها در قبال یمن، عراق، سوریه و لبنان است. این سیاست‌ها ضمن اینکه از نظر عربستانی‌ها مداخله در کشور‌های عربی به حساب می‌آید؛ ولی می‌تواند به نوعی به مسئله برجام و امنیت منطقه‌ای مربوط باشد، بنابراین باید منتظر بود و دید برجام به چه نتیجه‌ای می‌رسد و بعد به‌ویژه در مورد یمن باید دید آیا عربستان آمادگی دارد که مستقیم با ایران صحبت کند یا یک مناسباتی را به وجود بیاورد؟ به نظر من عربستان به هیچ وجه آمادگی ندارد کسی دیگر را در حل مسئله یمن شریک کند؛ اما شاید تحت فشار آمادگی داشته باشد برای اینکه تا اندازه‌ای مسئله یمن را مدیریت کند.
