تیم ترامپ درباره ایران یکصدا نیست/ ایرانی‌ها هیچ‌گاه با تفنگی که سرشان را نشانه گرفته، مذاکره نخواهند کرد/ اگر دیپلماسی به کار تهران و واشنگتن نیاید؟

بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید پرونده هسته‌ای ایران و تلاش برای رفع تحریم این کشور را در مسیر پرتنشی قرار داده است. آنچه در این روزها بیش از پیش به چشم رسانه های بین المللی و تحلیل گران آمده رویکرد دوگانه و تناقض گویی های بیشمار در داخل کابینه ترامپ پیرامون راه حل مدنظر دولت او برای رسیدگی به پرونده ایران است.

خبرگزاری فرانسه در گزارشی در این باره می‌نویسد: ترامپ سال‌هاست که از تهدید به استفاده از زور و قوای نظامی به عنوان ابزاری برای پیشبرد خواسته‌های خود در مذاکرات استفاده کرده است.

اما در مورد ایران، برخی ناظران کمتر چنین سیاستی را یک استراتژی می‌بینند و بیشتر به عنوان پیامی متناقض به آن می‌نگرند. پرسش اصلی بسیاری این است که ترامپ به عنوان چهره ای که تمایل بسیار به زیرپا گذاشتن هنجارها دارد چگونه با یک دشمن ایالات متحده که نزدیک به نیم قرن است درگیر آن است، برخورد خواهد کرد؟

یکی از دیپلمات‌های غربی که به دلیل حساسیت موضوع خواست نامش فاش نشود در این باره به خبرگزاری فرانسه می‌گوید: «در درون دولت ترامپ در مورد ایران تضادهای زیادی وجود دارد. دیر یا زود این مسأله باید حل و فصل شود.»

دونالد ترامپ چندی پیش اعلام کرد که در نامه‌ای به رهبر ایران پیشنهاد گفتگو درباره برنامه هسته‌ای ایران را مطرح کرده است اما همچنین هشدار داده که در صورت رد پیشنهاد، اقدام نظامی یکی از گزینه‌های روی میز خواهد بود؛ تهدیدی که اسرائیل نیز آن را مطرح کرده است.

ترامپ که در دوره اول خود توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ که توسط باراک اوباما، رئیس‌جمهور پیشین، مذاکره شده بود را پاره کرد، پس از بازگشت به دفتر ریاست‌جمهوری اعلام کرد که سیاست "فشار حداکثری" خود را از سر خواهد گرفت اما به طور علنی اعلام کرد که این کار را به‌طور به احترام مشاوران جنگ‌طلب خود انجام می‌دهد و گزینه مطلوب خود او نیست.

استیو ویتکاف، دوست ترامپ که به سرعت به نماینده جهانی او تبدیل شده، در یک مصاحبه اخیر با تاکر کارلسون، تحلیلگر محافظه‌کار و منتقد مداخلات نظامی، به مذاکره با ایران اشاره کرد. او کسی است که ترامپ را از اقدام نظامی علیه ایران در دوره اول خود منصرف کرده بود.

ویتکاف می گوید که ترامپ در حال پیشنهاد توافقی برای حصول اطمینان از عدم دسترسی ایران به سلاح هسته ای است. این خواسته در حقیقت موتور محرک توافق باراک اوباما با ایران بود که از سوی متحدان اروپایی آمریکا نیز حمایت می‌شد.

اندکی پس از اظهارات ویتکاف، مشاور امنیت ملی ترامپ، مایک والتز، ادعا کرد که هدف تیم ترامپ انهدام کامل برنامه هسته ای ایران است و نه حصول اطمینان از عدم حرکت این برنامه به سمت تسلیحاتی شدن.

ایران تأکید دارد که به دنبال بمب هسته‌ای نیست، اما اطلاعات ایالات متحده می گوید که اگر ایران تصمیم بگیرد، می‌تواند به سرعت یک بمب هسته ای بسازد. این به معنای توانایی ایران در ساخت بمب است.

علی واعظ از گروه بین‌المللی بحران، که از راه‌حل‌های صلح‌آمیز برای پایان دادن به مناقشه ها حمایت می‌کند، به خبرگزاری فرانسه گفت که موضع حداکثری برای پایان دادن به برنامه هسته‌ای ایران یک نقطه شروع غیرممکن برای ایران است. او در این باره می گوید: ایرانی‌ها هیچ‌گاه با تفنگی که سرشان را نشانه گرفته، مذاکره نخواهند کرد.

واعظ در ادامه افزود: نه ویتکاف و نه خود رئیس‌جمهور آمریکا به طور ایدئولوژیک مخالف یک توافق متقابل سودمند با ایران نیستند، اما به نظر نمی رسد که هیچ‌کس دیگر در دولت با انها در این زمینه موافق باشد.

این تحلیل گر روابط بین الملل خاطرنشان کرد: در حالی که ترامپ تصمیم‌گیرنده اصلی است اما به نظر نمی‌رسد که عمده تمرکز خود را بر روی ایران گذاشته باشد و ویتکاف هم به مذاکرات درباره پرونده های غزه و اوکراین، مشغول است.

الکس وتانکا، پژوهشگر ارشد در مؤسسه خاورمیانه، نسبت به ابزارهای دیپلماتیک برای حل و فصل اختلاف خوش بین است و ادعا می‌کند که ایران حتی ممکن است به دنبال یک توافق مشابه آنچه که ترامپ تمایل دارد داشته باشد، حرکت کند، مثل توافق برای خرید محصولات آمریکایی پس از سال‌ها تحریم.

این کارشناس معتقد است که ترامپ فقط می‌خواهد بگوید که توافقی بهتر از اوباما در ۲۰۱۵ به دست آورده است.

خبرگزاری فرانسه در ادامه می نویسد که اگر دیپلماسی به کار تهران و واشنگتن نیاید، احتمال اقدام نظامی اسرائیل وجود دارد که سال گذشته رویارویی مستقیم نظامی را با تهران تجربه کرد. اسرائیل پیش از این سعی کرده با کشورهای عربی خلیج‌فارس در مورد ایران همکاری کند، اگرچه حمله دوباره اسرائیل به غزه ممکن است هر نوع اتحاد آشکار را به خطر بیندازد.