مصاحبه محمد رضا پهلوی با بی بی سی درباره عراق

برگزاری همه پرسی استقلال در کردستان عراق بحث بر سر مرزهای عراق و تاریخچه پیدایش این کشور پس از فروپاشی عثمانی را تازه کرده و یکی از استدلالات حامیان همه پرسی همین است که این مرزها را انگلستان ترسیم کرده و اصالت و قداست ندارد.

به این بهانه نقل اظهارات محمد رضا پهلوی شاه وقت ایران در گفت و گو با بی بی سی به نقل از مجله خواندنی ها شماره 26 - آذر 1353 خورشیدی می تواند ریشه حساسیت ها را حتی در سال های پیش از انقلاب اسلامی نشان دهد.

شاه در این مصاحبه می گوید:

« عراق، پس از جنگ جهانی اول توسط سر وینستون چرچیل خلق شد. قبل از آن تاریخ، عراق به امپراتوری عثمانی تعلق داشت و به این ترتیب این کشور یک کشور جدید و یک دولت جدید بود و انگلستان مسؤولیت سیاست خارجی و امور دیگر عراق را به عهده داشت.

به طوری که وقتی در سال 1937 پیمان مرزی بین ما و عراقی ها امضا شد انگلستان که در آن تاریخ تنها قدرت منطقه ای صاحب نیروی دریایی در اقیانوس هند و خلیج فارس به شمار می رفت شط العرب را به خاطر مقاصد خاص تحت کنترل کامل داشت چند ماده را در آن موافقت نامه گنجاند که بسیار استعمارگرانه بود.

چگونه می توان در یک معاهده تصریح کرد که رود مرزی قابل کشتی رانی که 65 درصد آب آن از کشور من سرچشمه می گیرد به کشور دیگر تعلق داشته باشد؟

مثل این است که رود دانوپ در اروپا به طور کلی متعلق به یک کشور شود یا اگر آلمان و فرانسه هر یک ادعا کنند رود راین به تنهایی به آنان تعلق دارد چه پیش می آید؟

حتی در این پیمان قدیمی هم آمده است هر یک از دو طرف می تواند بی اعلام قبلی و بی اجازه طرف دیگر کشتی های جنگی کشور ثالث برای بازدید به بنادر خود دعوت کند.

مواد این قرارداد آن قدر متناقض است و به قدری با مقررات موجود بین المللی مباینت دارد که طبعا ما نمی توانیم این گونه نقض حقوق بین الملل را تحمل کنیم. ریشه اختلافات با عراق این است...»

15