ائتلاف یا وحدت، اصولگرایان با کدام سازوکار وارد عرصه می‌شوند؟

سازوکار تازه ای که به همت و تلاش جامعه روحانیت مبارز و نیز تایید راست‌های سنتی پا به میدان رهبری جریان اصولگرا گذاشته است، برای رسیدن به نقش وحدت بخش و شیخوخیت احتمالا با دشواری‌هایی روبرو خواهد بود. شورای وحدتی که جامعه روحانیت مبارز، برای سامان دادن به فعالیت‌های انتخاباتی اصولگرایان تدارک دیده است باید تکلیف نهاد سلف خود یعنی شورای ائتلاف را مشخص کند؛ شورایی که دستکم در اسفند ماه سال گذشته و در جریان انتخابات مجلس یازدهم توانست وحدتی هرچند شکننده میان طیف‌های مختلف اصولگرا ایجاد و آن‌ها را در غیاب رقیب راهی بهارستان کند. تلاش برای ایجاد نهادی تصمیم‌گیر، یک بُعد از فعالیت‌های انتخاباتی اصولگرایان است و بعد دیگر تقویت گمانه‌های حضور نامزدهاست و این میان «محمدباقر قالیباف » رییس مجلس و «عزت‌الله ضرغامی» رییس پیشین صداوسیما در زمره نام‌های مطرح است.

آغاز اختلافات یا ضرورت رقابت؟

شورای ائتلاف نیروهای انقلاب یا شانا همان سازوکاری بود که در دی و بهمن ماه سال ۹۸، اصولگرایان را به وحدت نسبی رساند و لیست این شورا برنده انتخابات تهران شد. شانا با محوریت «غلامعلی حداد عادل» رییس اسبق مجلس با شعار وحدت کوشید تا منظور انتخاباتی همه طیف‌های مختلف اصولگرا را فراهم کند اما نامه‌های پر از گلایه و انتقاد روزهای نزدیک به انتخابات، سبب شد که ادامه کار این شورا در انتخابات آتی به اما و اگر کشیده شود. حالا به نظر می‌رسد با توجه به آن رویدادها، سازوکار تازه ای از سوی اصولگرایان و با محوریت جامعه روحانیت مبارز به وجود آمده است تا شیخوخیت اعضای آن مانع از تکرار تکروی‌ها یا اختلافات شود.

حجت الاسلام و المسلمین «غلامرضا مصباحی مقدم» سخنگوی جامعه روحانیت مبارز درباره تازه‌ترین تحرکات این سازوکار با اشاره به اینکه ۴۶ حزب ملی و استانی اصولگرا که در وزارت کشور ثبت شده‌اند، ‌ در ۱۴ جلسه وحدت جامعه روحانیت مبارز حضور پیدا کرده اند، گفته است: «نماینده جوانان دانشجو، نماینده هیات‌های مذهبی، نماینده هیات رزمندگان هم مشخص و معرفی شدند. پیشکسوتان جبهه و جنگ نیز آقای حسین الله کرم را به نمایندگی معرفی کردند. البته هنوز اعضای هیأت عالی به ۱۷ نفر نرسیده است. اگر نمایندگان جامعه مدرسین و پایداری هم معرفی شوند، این هیات کامل می‌شود.»

«احمد کریمی اصفهان ی» فعال سیاسی اصولگرا هم از حضور ۴۷ حزب با محوریت جامعتین در شورای وحدت اصولگرایان خبر داده و گفته است: «بیش از ۴۰ حزب و گروه دور هم آمده‌اند، تاکنون ۱۲ جلسه درباره انجام هماهنگی‌ها برگزار و تصمیماتی اتخاذ شد، نمایندگانی از جامعه روحانیت مبارز کشور، جامعه مدرسین، تشکل‌های اصولگرا، زنان و جوانان، بسیج استادان و حتی یک عضو از جبهه پایداری در این شورای ۱۷ نفره حضور دارند». جامعه روحانیت در دو انتخابات ریاست جمهوری و مجلس قبلی، تحرک و تاثیر مورد نظر خود را نداشت و مصباحی‌مقدم درباره این دو انتخابات و نقش کمرنگ جامعه روحانیت گفته بود: «جامعه روحانیت در انتخابات دوم اسفندماه گذشته در حاشیه قرار گرفت و آمادگی ورود به میدان را نداشت. در انتخابات ریاست جمهوری قبلی هم نامزد جامعه روحانیت با تاخیر به عنوان نامزد اصلی جبهه اصولگرا برگزیده شد.» برخی از ناظران مسائل سیاسی دلیل تکاپوی تازه جامعه روحانیت مبارز برای به دست گرفتن ابتکار وحدت را جبرانی برای نقش کمرنگ پیشین می‌دانند. اینکه اما شورای وحدت نیروهای انقلاب با پرچم داری جامعه روحانیت مبارز، در کنار شورای ائتلاف رقیب خواهند بود یا رفیق ابهام برانگیز خواهد بود. «پرویز سروری» سخنگوی شورای ائتلاف در این زمینه تصریح کرده است: «قطار شورای ائتلاف در حرکت است و در هر ایستگاهی با هر جریانی به وحدت رسید، آن را سوار قطار ائتلاف می‌کند. در واقع موضوع رسیدن به وحدت برای تولید هم‌افزایی در جریان انقلاب است اما جریان ائتلاف، مسیر خود را با قاطعیت ادامه می‌دهد.»

«مهدی چمران» دیگر عضو شورای ائتلاف هم از برنامه‌ریزی این تشکل برای انتخابات آینده سخن گفته و تصریح کرده است: «روند برگزاری مجامع شهری خیلی زود و حتی شاید تا یک ماه آینده آغاز شود و آن‌ها فعلا کارهای تشکیلاتی را در هر شهر انجام دهند، تا در گام بعدی به سمت برگزاری مجامع استانی حرکت کنیم و سپس برگزاری مجمع مرکزی انجام شود، که به نظر می‌رسد برگزاری آن بعد از نوروز سال ۱۴۰۰ اتفاق خواهد افتاد.»

این در حالی است که حجت الاسلام و المسلمین «حسین ابراهیمی» عضو جامعه روحانیت مبارز امکان به وحدت رسیدن اصولگرایان زیر چتر شورای ائتلاف را اینگونه توصیف کرده است: «بر این باور نیستم که شورای ائتلاف به وحدت برسد، جریان اصولگرایی به تنهایی نمی‌توانند کاری کنند. ممکن است در نهایت به این نتیجه برسند که محور را جامعتین قرار داده و به وحدت برسند.»

با این توصیفات حالا این سوال مطرح است که اگر شورای ائتلاف و شورای وحدت هریک با قاطعیت به مسیر خود ادامه دهند، آیا رسیدن به وحدت در جریان اصولگرا بار دیگر به دست اندازهای عجیب دچار خواهد شد؟ آیا نواصولگرایان یا رهپویان که عمده‌ترین نقش را در شورای ائتلاف داشته و دارند، حاضر خواهند بود زیر پرچم راست‌های سنتی متحد شوند؟ با این همه به نظر می رسد اصولگرایان برای هماهنگ ساختن اقدامات این دو نهاد تلاش خود را از هم اکنون آغاز کرده‌اند و این دغدغه‌ها در حالی است که «مرتضی طلایی» از فعالان اصولگرا از گفت و گو میان جریان‌های مختلف برای ایجاد سازوکاری که هم شورای وحدت و هم شورای ائتلاف را در برگیرد، خبر داده و گفته است: «چیزی که بنده احساس می‌کنم این است که همان شورای ائتلاف، کماکان محور است اما ممکن است اصلاحاتی بر سازوکار بخش‌های دیگری از ائتلاف صورت بگیرد تا بتواند این وظیفه را به انجام برساند». «حمیدرضا ترقی» عضو شورای مرکزی حزب موتلفه هم درباره آینده شورای ائتلاف و شورای وحدت با اشاره به اینکه این دو نهاد الان فعالیت موازی دارند، گفته است: «باید به مرور در آینده به تفاهم و وحدت جامع برسند.»

تغییرات جبهه پایداری به نفع یا ضرر اصولگرایان

یکی از دغدغه‌های هر دو تشکل شورای وحدت و شورای ائتلاف اصولگرایان حضور تمام طیف‌ها در این چارچوب‌هاست. در این میان تحلیلگران مهم‌ترین چالش پیش روی ایجاد وحدت را دیدگاه‌های متفاوت احزابی مانند جبهه پایداری می‌دانند. پیش از این خبرها و اظهارنظرهایی از عدم همراهی این تشکل با جلسات شورای وحدت در رسانه‌ها بازتاب یافته بود. جبهه ای که چندی است با تغییر دبیرکل، خبرساز شده است. حجت الاسلام «مرتضی آقاتهرانی» جای خود را به «صادق محصولی» به عنوان دبیرکل داده است. برخی تحلیل‌ها این جایگزینی را نشان اختلاف و برخی دیگر آن را تغییراتی عادی در تشکل‌های سیاسی می‌دانند. برخی این تغییر دبیرکل را آغازی برای پایان وحدت جبهه پایداری با دیگر طیف‌های اصولگرا ارزیابی می‌کنند و برخی دیگر به عکس آن را شروع نزدیکی میان پایداری‌ها و دیگر اصولگرایان می‌دانند. «حسین کنعانی‌مقدم» دبیرکل حزب اصولگرای سبز معتقد است: «با توجه به روحیه تعاملی آقای محصولی، پیش‌بینی می‌شود که ایشان تعامل بهتری با سایر احزاب اصولگرا داشته باشد.» حمیدرضا ترقی نژاد هم درباره این تغییرات در جبهه پایداری گفته است: «شاید نوع روش آقای آقاتهرانی اخلاقی‌تر است و آقای محصولی تا حدودی شفاف‌تر و اجرایی‌تر و عملیاتی‌تر برخورد می‌کند، اما تفاوتی در مواضع ندارند.» برای صحت‌سنجی این تحلیل‌ها ماه‌های پیش رو و تصمیمات و اقدامات جبهه پایداری اهمیت خواهد داشت.

تقویت گمانه‌های حضور انتخاباتی قالیباف

گمانه زنی‌ها درباره حضور «محمدباقر قالیباف» در قامت نامزد انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم به اندازه‌ای تقویت شده است که رسانه‌ها به بررسی رقبای احتمالی وی در میان اصولگرایان و اصلاح طلبان روی آورده‌اند. البته این گمانه‌ها را برخی اظهارات اصولگرایان هم تشدید کرده است. برای مثال «جواد آرین‌منش» نماینده پیشین مجلس تصریح کرده است: «یکی از گزینه‌های اصلی اصولگرایان برای ۱۴۰۰، آقای قالیباف است که دارای سوابق اجرائی متعددی است و جزو افرادی هم هست که قاعدتا شورای نگهبان او را تأیید صلاحیت خواهد کرد؛ بنابراین دور از ذهن نیست که از بین نمایندگان مجلس، گزینه اول برای نامزدی انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ آقای قالیباف باشد». سختی‌های راه قالیباف برای رسیدن به گزینه قطعی و نخست اصولگرایان اما کم نیست. از رقبای سرسختی که هر روز آماده‌تر در سودای پاستور برنامه ریزی می‌کنند تا نمایندگانی که به باقی ماندن وی بر ریاست مجلس امیدها بسته بودند.

ضرغامی آماده‌ترین نامزد اصولگرا؟

روزی که به کنایه گفت اصولگرایان یک اتوبوس نامزد انتخاباتی خواهند داشت، احتمالا خود می‌دانست که یکی از آن‌هاست. «عزت الله ضرغامی» رییس پیشین صداوسیما این روزها از مطرح‌ترین چهره‌های رسانه‌ای است که اظهاراتش بیش از همیشه و همه رنگ و بوی انتخاباتی گرفته است. در کنار گفت و گوها، توییت‌ها و کامنت‌های بسیاری مجازی و حقیقی، تازه‌ترین توییت وی هم مزید بر علت شده و بر گمانه انتخاباتی بودن این تحرکات افزوده است. ضرغامی در حساب توییتری خود نوشته است: «۹ دی هر سال در یکی از استان‌ها سخنرانی دارم. امسال، شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی، از من برای سخنرانی در مراسم کرمان دعوت کردند. ‌اشتیاق و احساس وظیفه من به دلیل سالگرد شهادت سردار سلیمانی مضاعف بود ولی به دلیل شبهه انتخاباتی برای ۱۴۰۰، از آنها تشکر و عذرخواهی کردم.» شبهه انتخاباتی که ضرغامی مطرح می‌کند زمانی که با انتقادها از جریان‌های سیاسی و چهره‌ها و مسوولان همراه می‌شود؛ می‌تواند وی را به عنوان یکی از آماده‌ترین چهره‌های اصولگرا برای انتخابات آتی معرفی کند. اینکه ضرغامی تا چه اندازه خود را متعلق به جریان اصولگرا بداند یا اصولگرایان وی را میان انبوه حاضران در اتوبوس روانه شده به سوی پاستور بپذیرند یا نه، موضوع دیگری است و نیازمند گذشت زمان. اما اینکه رییس پیشین صداوسیما برای اقناع جامعه چه برنامه‌ای خواهد داشت هم تاکنون چندان مورد توجه قرار نگرفته است.

منبع: ایرنا

70