پایان ماه عسل چهار سالۀ کاخ سفید و کرملین؟
پس از چهار سال رابطۀ گرم ترامپ با پوتین که به یک معاشقه سیاسی تشبیه شده بود، بایدن از همان اولین روز ورود به کاخ سفید و با وجود توافق بر سر کنترل تسلیحات هستهای، استفاده از لحن انتقادآمیز در قبال مسکو را آغاز کرد.
بایدن در اولین هفته آغاز به کار، مسکو را مسئول دستگیری الکسی ناوالنی، منتقد سرسخت کرملین اعلام کرد و موظف به پاسخگویی در قبال ادعاهای هک نرم افزاز «سولار ویندز» و دخالت در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا دانست. این در حالی بود که دونالد ترامپ بر خلاف نظر کارشناسان، چین را مسئول این عملیات بزرگ هک در سازمانهای دولتی آمریکا معرفی کرده بود.
سیاست تغییر رویه در قبال روسیه، از سوی دیگر اعضای تیم بایدن نیز دنبال میشود. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه جدید آمریکا در اولین کنفرانس خبری خود، به ستایش از الکسی ناوالنی پرداخت که پس از مسمومیت و سپس دستگیری هنگام بازگشت به روسیه، هزاران نفر را به خیابانها فراخوانده بود.
او گفت: «به این فکر میکنم که بازگشت ناوالنی تا چه اندازه برای دولت روسیه نگران کننده و شاید حتی ترسناک باشد.»
تحلیلگران آمریکاییِ تحولات روسیه، بر این باورند که اقدامات بایدن در دو هفته آغازین، نشانگر یک خط مشی سختگیرانه و طولانی مدت در قبال روسیه است. با این وجود آنها در این باره که تا چه اندازه سیاستهای پوتین تحت تاثیر این خط مشی جدید رقیب دیرینه تغییر خواهد کرد، تردید دارند. بویژه آنکه اکنون روسیه با دور جدیدی از اعتراضات داخلی نیز روبرو است.
ایان برمر، رئیس گروه اوراسیا معتقد است که روابط ایالات متحده و روسیه «احتمالاً بدترین روابط از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی خواهد بود.» بویژه آنکه «اعضای دولت بایدن در داشتن خط مشی سختگیرانه در قبال مسکو، متحدتر و در این موضوع با متحدان آمریکا نیز همراهتر هستند و این موضوع فشار بیشتری را بر پوتین وارد میکند.»
ایان برمر به این مساله اشاره دارد که اگرچه دونالد ترامپ با وجود همۀ مدارکی که سازمانهای اطلاعاتی آمریکا علیه روسیه در موضوع دخالت مسکو در انتخابات ۲۰۱۶ میلادی به دست آورده بودند همواره منکر چنین دخالتی بود، اما علیرغم دوستیِ میلیاردر آمریکایی با پوتین، بسیاری از جمهوریخواهان کنگره آمریکا، بسیاری از رسانههای محافظهکار این کشور، حتی اعضای دولت ترامپ، مخالف چنین گرمی در روابط دوجانبه بودند و به همین دلیل «ترامپ نتوانست هیچ کاری در راستای بهبود روابط دو کشور انجام دهد».
اما اکنون بایدن دستیارانی را انتخاب کرده است که به خاطر شیطنتهایشان در قبال روسیه شناخته شدهاند؛ از جمله ویکتوریا نولاند، نامزد سومین مقام در وزارت خارجه که پیش از این در زمان برکناری ویکتور یانوکویچ، رئیس جمهوری پیشین اوکراین در سال ۲۰۱۴ میلادی، برای اعلام همبستگی خود با معترضان مخالف نفوذ روسیه، به صف انقلابیون کییف پیوست.
ویلیام پومرانز، معاون انستیتوی کِنان و کارشناس سیاسی در واشنگتن به نکتهای دیگر اشاره دارد؛ اینکه به نظر میرسد ولادیمیر پوتین نیز به دنبال یافتن نقاط مشترکی برای گفتگو با آمریکا نیست و به همین دلیل انتظار میرود بهبودی روابط دو کشور، پروسهای طولانی باشد.
به نظر او، دولت بایدن «حرفهایتر اما سخت گیرتر» است که به نفع روسیه نیست و پایانی است بر سیاستهای شخصی و موقت ترامپ.
ویلیام پومرانز ضمن تایید این رویۀ جدید، به دولت بایدن توصیه میکند که از خطاهای دولت ترامپ درس بگیرند؛ چراکه «اگر روسیه را در قبال اقداماتی که انجام میدهد مسئول و پاسخگو ندانند، کرملین از تلاشهای خود برای نفوذ منصرف نمیشود و از هر فرصتی برای گسترش دامنه آن استفاده میکند.»
منبع: ایسنا
66