خارج شدن حوثی‌ها از لیست گروه‌های تروریستی؛ گام بعدی بایدن چیست؟

آنل شیلاین در وبسایت Responsible Statecraft وابسته به اندیشکده کوئینسی نوشت: اخیرا، دولت جدید آمریکا دست به تغییر یکی دیگر از تصمیمات دولت ترامپ زد و اعلام کرد که نام جنبش حوثی یمن را از لیست سازمان‌های تروریستی خارجی خارج خواهد کرد.

این تصمیم با استقبال گسترده گروه‌های حامی حقوق بشر و کمک‌رسان روبرو شد. آنها پیش تر اعلام کرده بودند که تصمیم دولت ترامپ ممکن است باعث وقوع بدترین قحطی ۴۰ سال گذشته در یمن شود. مارتین گریفیتس، فرستاده ویژه سازمان ملل در امور یمن نیز نگران بود که قراردادن نام حوثی‌ها در لیست گروه‌های تروریستی مانع تلاش‌های او برای مذاکره جهت پایان دادن به درگیری طولانی مدت یمن شود.

قرار دادن نام حوثی ها در لیست سازمان‌های تروریستی خارجی اقدامی عجولانه بود، چرا که اساساً حوثی‌ها فاقد معیارهای رسمی برای تروریست شناخته شدن بودند. دولت ترامپ عادت به قرار دادن یا خارج کردن نام گروه‌ها و کشورها از لیست حامیان تروریسم با اهداف کاملاً سیاسی داشت، به عنوان مثال حذف نام سودان پس از عادی سازی روابط با اسرائیل و یا بازگرداندن کوبا به لیست حامیان تروریسم درست ۹ روز قبل از مراسم تحلیف بایدن، جلوه‌ای از همین سیاسی‌کاری‌ها بود.

طوفان توئیتری روز جمعه با توئیت‌ها و هشتگ هایی پرشمار که به طرز مشکوکی هم تکراری بودند، نشان دهنده بسیج ربات‌ها و حساب‌های کاربری جعلی به دستور عربستان سعودی، بود. یکی از هشتگ‌های ترند شده پایان تروریسم حوثی ها در یمن یا #StopHouthiTerrorismInYemen بود. این ربات‌ها همچنین یک مجموعه بی معنی از پنج کاراکتر را احتمالاً به منظور دور زدن الگوریتم‌های توییتر استفاده می‌کردند.

اکنون بایدن به دنبال نجات مردم یمن از شر حملات هوایی سعودی‌ها است. طی شش سال گذشته بمباران یمن باعث نابودی بیشتر زیرساخت‌های این کشور شده است. همزمان روی زمین نیز میلیون‌ها نفر با سو تغذیه شدید در مرز گرسنگی و بیماری قرار دارند. در این شرایط، تروریست دانستن حوثی ها نه تنها دردی دوا نمی‌کند که حتی شرایط را پیچیده‌تر هم خواهد کرد. خارج کردن نام حوثی‌ها از لیست گروه‌های تروریستی ممکن است به جلوگیری از قحطی کمک کند، اما کمکی به پایان دادن به جنگ داخلی یمن نخواهد کرد.

علاوه بر تهدید قحطی، نگرانی عمده دیگر از بابت نفتکش رها شده "سیفر اف اس او" در سواحل یمن است، در حال حاضر این نفتکش که دارای ۴۸ میلیون تن نفت است در خطر پوسیدگی و نشت مواد داخلش به دریای سرخ قرار دارد. نشت این ۴۸ میلیون تن نفت نه تنها جوامع ساحلی یمن را بیشتر ویران می‌کند، بلکه صخره‌های مرجانی و زیستگاه‌های آبزیان در سواحل عربستان سعودی، مصر، سودان، اریتره و جیبوتی را هم از بین می‌برد.

آمریکا اعمال قدرت و نفوذ کمی نسبت به حوثی‌ها دارد و برخی از این نگرانند که با خارج کردن نام این گروه از لیست گروه‌های تروریستی، بایدن بدون اینکه چیزی به دست آورد امتیازی مهم هم به حوثی‌ها اعطا کند. این تحلیل البته اشکالاتی دارد. در حال حاضر، ده‌ها هزار یمنی به خاطر گرسنگی و بیماری‌های قابل پیشگیری جان می‌دهند. مهم‌ترین ترین اولویت فعلی کمک رساندن به یمنی‌ها است. خروج نام حوثی‌ها از لیست گروه‌های تروریستی به سازمان‌های خیریه و کمک رسان اجازه می‌دهد تا بدون ترس از پیامدهای قانونی ارتباط با تروریست‌ها، دوباره با حوثی‌ها همکاری کنند. اگرچه وقتی دولت ترامپ در ۱۹ ژانویه حوثی‌ها را به لیست تروریسم اضافه كرد، استثنائات بشردوستانه برای ارتباط با آنها قائل شد، اما در سایر زمینه‌ها چنین معافیت‌هایی ناكافی بود.

بایدن که ابتدا شروع به تغییر بدترین سیاست‌های ترامپ کرده است، اکنون باید با یکسری سیاست‌های دولت اوباما هم مقابله کند. دولت اوباما در سال ۲۰۱۵ حمایت لجستیکی و اطلاعاتی خاصی از ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی در جنگ داخلی یمن به عمل آورد، در آن مقطع حوثی‌ها پایتخت یمن، صنعا را تسخیر کرده بودند. حوثی‌ها با گرفتن صنعا کانال کمک‌های خارجی از سوی امارات متحده عربی به شورای انتقالی جنوب (STC) و از عربستان سعودی به دولت هادی را قطع کردند. آمریکا با حمایت از ائتلاف سعودی به دنبال تغییر انگیزه‌های دو طرف درگیر بود. واشنگتن همچنین قصد داشت هر دو طرف را متقاعد کند که حل و فصل مشکلات از طریق مذاکره به نفع آنها است. قسمت دشوارتر کار بحث رابطه ایران با حوثی‌ها است. سعودی‌ها در این میان به دنبال تحت فشار قرار دادن ایران برای عدم حمایت خود از حوثی‌ها هستند.

احتمالاً دشوارترین جنبه کار متقاعد کردن حوثی‌ها برای پذیرش توافق سیاسی است. حوثی‌ها احساس می‌کنند در جنگ دست بالا را دارند بنابراین دلیلی نمی‌بینند که آتش بس را بپذیرند. در حال حاضر شهر مأرب کانونی مهم در درگیری‌های دو طرف است. مأرب در شرق صنعا و پناهگاه فعلی صدها هزار آواره یمنی است. خط مقدم جبهه تنها چند مایلی از شهرها فاصله دارند و در صورت تخسیر کامل مأرب، حوثی‌ها تقریبا به همه مراکز عمده شهری در یمن شمالی سابق دسترسی پیدا خواهند کرد، با این اتفاق این گروه قدرت خود را بیش از پیش تقویت می‌کند.

در ایده‌آل‌ترین حالت، آمریکا، عربستان سعودی، امارات، ایران و جامعه جهانی با پایان دادن به حمایت از طرف‌های متخاصم متعهد می‌شوند بودجه بازسازی یمن را تأمین کنند، همزمان بازیگران داخلی یمنی نیز بایستی در مورد یک توافق سیاسی فراگیر مذاکره کنند. اقدامات بایدن برای بهبود اوضاع در یمن ستودنی است، اما او هنوز در ابتدای راه قرار دارد.

منبع: انتخاب

24