موضع‌گیری شورای همکاری خلیج فارس نسبت به انتشار گزارش قتل خاشقچی
کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس به دنبال انتشار گزارش واشنگتن مبنی بر قتل «جمال خاشقچی» با تایید «محمد بن سلمان»، بر رد هر گونه تلاش در بهره‌برداری از این پرونده و نیز دخالت در امور داخلی سعودیها تاکید کردند.
دفتر مدیر اطلاعات ملی آمریکا دیروز (جمعه) گزارش غیر محرمانه‌ای را از قتل این روزنامه‌نگار منتقد حکام فعلی سعودی منتشر کرد که در آن آمده است: ما ارزیابی می‌کنیم که محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی، عملیاتی را در استانبول ترکیه برای دستگیری یا کشتن خاشقچی روزنامه نگار عربستانی تایید کرده است.
طبق این گزارش، از سال ۲۰۱۷ ، ولیعهد سعودی کاملا بر سازمان‌های امنیتی و اطلاعاتی پادشاهی تسلط دارد و بسیار بعید به نظر می رسد که مقامات عربستانی بدون مجوز ولیعهد، عملیاتی از این دست را انجام داده باشند.
کنگره آمریکا در سال ۲۰۱۹ قانونی را تصویب کرد که «دونالد ترامپ» رییس جمهوری پیشین آمریکا را موظف به ارائه چنین گزارش طبقه بندی نشده‌ای کرد، اما ترامپ این درخواست را نادیده گرفت.
خاشقچی روزنامه نگار مخالف ولیعهد سعودی مهر ماه سال ۹۷ زمانی که برای انجام یک کار اداری به کنسولگری عربستان در استانبول ترکیه مراجعه کرد، به قتل رسید، اما جسد او هیچ گاه پیدا نشد.
وزارت امور خارجه عربستان در پاسخ به انتشار این گزارش اعلام کرد که پادشاهی سعودی ارزیابی توهین آمیز و نادرست درباره رهبری عربستان را به طور قاطع رد می‌کند.
به‌دنبال اعلام موضع سعودیها، امارات متحده عربی، کویت، بحرین و عمان هم در حمایت از ریاض، هر گونه تلاش در بهره‌برداری از پرونده قتل خاشقچی را رد کردند. این‌ها همچنین بر رد تلاش‌ها در خصوص دخالت بر آنچه که آن را دخالت در امور داخلی عربستان خواندند، تاکید کردند.
به گزارش «اسکای نیوز عربی»، وزارت خارجه امارات متحده عربی اعلام کرد: ما بر رد هرگونه تلاش به منظور بهره برداری از پرونده قتل خاشقچی یا دخالت در امور داخلی عربستان تاکید می کنیم.
دستگاه دیپلماسی امارات متحده عربی تاکید کرد که ابوظبی بر مواضع کامل خود در قبال عربستان سعودی در تلاش برای برقراری ثبات و امنیت در منطقه در چارچوب میانه‌روی عرب - که ریاض رهبری آن را بر عهده دارد - تاکید دارد. امارات، اطمینان و حمایت خود از قوانین قضایی عربستان سعودی که به زعم آن، تعهد پادشاهی این کشور در اجرای قانون را آشکارا تایید می‌کند، ابراز داشته است.
کویت هم امروز بر مخالفت خود با هر آنچه که به زعم این کشور حاکمیت عربستان سعودی را خدشه‌دار می‌کند، تاکید کرد.
شبکه «آر.تی عربی» به نقل از خبرگزاری کویت(کونا) نوشت: وزارت خارجه کویت با محوری و مهم خواندن نقش عربستان سعودی در حمایت از سیاست اعتدال و رد افراط گرایی در منطقه و جهان، اعلام کرد که ریاض برای حمایت از ثبات و امنیت در منطقه و جهان تلاش دائم دارد.
عمان هم در حمایت از عربستان سعودی اعلام موضع کرده است؛ به نقل از توئیتر وزارت خارجه عمان، «سید بدر بن حمد آل بوسعیدی» وزیر امور خارجه این کشور و شاهزاده «فیصل بن فرحان» وزیر امور خارجه عربستان سعودی، در جریان رایزنی های دو جانبه در مسقط ، افتخار عمیق خود نسبت به روابط تاریخی برادرانه قوی بین دو کشور و دو قوم برادر را اعلام کردند.
در این پیوند، بحرین هم از بیانیه عربستان سعودی در خصوص گزارش دفتر مدیر اطلاعات ملی آمریکا حمایت کرد؛ وزارت خارجه بحرین اعلام کرد: این کشور نقض حاکمیت عربستان را به جد رد می‌کند.
سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) پس از قتل خاشقچی در کنسولگری عربستان در ترکیه با قطعیت بالایی گزارش داد که بن سلمان شخصا دستور این قتل را صادر کرده است، اما مقام های اطلاعاتی به طور علنی در این باره صحبت نکرده و شواهدی ارائه نکردند.
گزارشگر سازمان ملل نیز در ژوئن ۲۰۱۹ اعلام کرد که «غیرممکن است» که بن سلمان از این اقدام بدون اطلاع بوده باشد.
«جو بایدن» رئیس جمهوری آمریکا چهارشنبه گذشته به خبرنگاران گفت که گزارش مربوطه را مطالعه کرده است. او دیروز هم با «سلمان بن عبدالعزیز» شاه سعودی تماس تلفنی داشت.
رئیس جمهوری آمریکا بر خلاف ترامپ، سلمان را همتای خود می داند و بر این اساس از هرگونه تماس با ولیعهد وی، خودداری کرده است.
در گزارش دفتر مدیر اطلاعات ملی آمریکا، اسامی ۲۱ نفر آورده شده و آمده است: ما اطمینان زیادی داریم که این افراد به نمایندگی از محمد بن سلمان در مرگ جمال خاشقچی مشارکت داشته‌اند، به آنها دستور داده شده است، یا در غیر این صورت همدست یا مسئول آن بوده‌اند.
دراین پیوند، «یورونیوز» نوشت: با وجود اینکه ایالات متحده آمریکا با انتشار گزارش محرمانه اطلاعاتی تایید کرد که ولیعهد عربستان با عملیات «دستگیری یا کشتن» جمال خاشقجی موافقت کرده بود، اما دولت بایدن در نظر ندارد مجازات مستقیمی را متوجه بن سلمان کند. با این حال رئیس جمهوری آمریکا در گفت‌وگویی تاکید کرد که روابط با پادشاهی سعودی دستخوش تغییراتی اساسی خواهد شد.
بایدن رئیس جمهوری آمریکا جمعه شب در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی «یونی‌ویژن» درباره اینکه چقدر حاضر است ولیعهد عربستان را برای رعایت حقوق بشر تحت فشار قرار دهد، گفت که او با شاه عربستان صحبت کرده است، نه با بن سلمان. او در عین حال افزود که در گفت‌وگوی تلفنی با شاه عربستان گفته بود که قواعد در حال تغییر هستند. بایدن تصریح کرد که در روابط پادشاهی سعودی با ایالات متحده روزهای جمعه و دوشنبه تغییرات چشمگیری را اعلام خواهیم کرد.
بایدن تاکید کرد که زمانیکه دولت را در دست گرفت این گزارش را خوانده و منتشر کرده است، در حالیکه دولت قبلی چنین کاری انجام نداد. او با اشاره به اینکه این اتفاق ناخوشایند است، افزود: قصد داریم آنها را درباره نقض حقوق بشر مسوول بدانیم و مطمئن شویم اگر می خواهند مساله را با ما حل کنند، باید مساله حقوق بشر را هم حل و با موارد نقض به همان شیوه ای که باید، برخورد کنند.
این سخنان در حالی مطرح می شود که به نظر می‌رسد آمریکا در نظر ندارد مجازات مستقیمی را متوجه ولیعهد عربستان کند. با این وجود برخی از اعضای دمکرات کنگره آمریکا و نزدیکان جمال خاشقجی خواستار اعمال تحریم‌هایی علیه این مقام بلندپایه سعودی شده‌اند.
«آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا، اما از این رویکرد دفاع کرد و گفت: آنچه که ما با اقدامات خود انجام داده‌ایم این نیست که رابطه را قطع کنیم، بلکه آن را بار دیگر درجه‌بندی می‌کنیم تا با ارزش‌ها و منافع ما همخوانی بیشتری داشته باشد.
منبع: ایرنا
66
