«بازی پنهان» قالیباف در انتخابات شورای شهر تهران؛ وقتی اصولگرایان متفرق شدند

در حال حاضر اصولگرایان با دو فهرست اصلی برای انتخابات شوراها در تهران حضور یافته‌اند که اکثریت یکی از این فهرست‌ها یاران قالیباف در دوره شهرداری او هستند. اما فهرست دوم شامل افرادی است که با قالیباف در جریان اصولگرایی تا حدودی فاصله گرفته‌اند.

در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایجاد شوراهای شهر و روستا از ابتدا پیش‌بینی شده بود اما تشکیل این نهاد با دو دهه تاخیر به زمان دولت اصلاحات در سال ۱۳۷۸ بر می‌گردد. شوراها در این ۲۲ سال فراز و نشیب‌های بسیاری را پشت سر گذاشتند. فساد اداری بر سر برخی از شوراها در سراسر ایران سایه افکنده است. خبر بازداشت اعضای شوراهای شهر و روستا مرتب در صفحه حوادث رسانه‌ها مشاهده می‌شود. اما شوراهای شهرهای بزرگ از جمله پایتخت منشا تغییرات زیادی در سرنوشت کشور بوده‌اند. شورای دوم تهران، محمود احمدی‌نژاد، شهردار خود را تا مقام ریاست جمهوری رساند و محمد باقر قالیباف در شوراهایی با طیف‌های مختلف توانست طولانی‌ترین دوره ریاست بر شهرداری تهران را رقم بزند و سپس بر صندلی ریاست مجلس ایران بنشیند.

در روزهای داغ شهریور ۱۳۸۴ زمانی که شورای شهر دوم در شادمانی ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد بود، برای انتخاب شهردار بعدی نیز نقشه می‌کشید. اما شورای آبادگران سال ۸۴ با شورای آبادگران ۱۳۸۲ که احمدی‌نژاد در تشکیل آن سهم بالایی داشت تفاوت‌هایی پیدا کرده بود. آن‌ها دو دسته شده بود: گروهی همچنان حامی احمدی‌نژاد ماندند و گروهی بر طبل مخالفت کوبیدند.

اعضای شورای شهر دوم وابسته به طیف آبادگران

در آن زمان محمد باقر قالیباف به مانند احمدی‌نژاد در جریان اصولگرایی تعریف می‌شد اما اختلاف‌های اساسی با احمدی‌نژاد و حامیانش داشت. او گزینه مخالفان احمدی‌نژاد در شورای دوم بود که در مقابل محمد علی‌آبادی، معاون فنی و عمرانی احمدی‌نژاد در شهرداری قد علم کرده بود. ۲۶ شهریور ۱۳۸۴ روز نهایی رای‌گیری پشت درهای بسته بود تا اینکه زمزمه‌ها مبنی بر انتخاب قالیباف به عنوان شهردار تهران از خیابان بهشت تهران بلند شد. قالیباف توانست از ۱۵ رای اعضای شورا هشت رای موافق کسب کند و هفت نفر نیز به او رای منفی دادند. گفته می‌شود یکی از رای‌ها منفی متعلق به مهدی چمران، رئیس وقت شورای شهر بود.

اما دو سال بعد با پایان دوره شورای دوم، رای‌گیری برای انتخاب شهردار شورای سوم که چهار اصلاح‌طلب توانسته بودند وارد آن شوند با نامزدی قالیباف کلید خورد. قالیباف این بار مقابل رسول خادم، قهرمان سابق المپیک و عضو شورای دوم و سوم قرار گرفت. در چند نوبت رای گیری، آرا مساوی هفت به هفت تقسیم شد. گفته می‌شود عباس شیبانی در این رای گیری‌ها رای ممتنع می‌داد. در نهایت مهدی چمران تصمیم می‌گیرد رای خود را از خادم به قالیباف تغییر دهد تا بار دیگر او بر صندلی شهرداری تکیه زند. هر چهار عضو اصلاح طلب شورای شهر نیز به قالیباف رای دادند و او را بر صندلی ریاست نگه داشتند. این شورا به طور استثنا دوره شش ساله داشت. اما در شورای چهارم تهران که برای نخستین بار ۳۱ عضو داشت، صندلی‌ها بین اصولگرایان و اصلاح‌طلبان تقسیم شد با این حال الهه راستگو که با فهرست اصلاح‌طلبان به شورا راه یافته بود با رای موافق به قالیباف باعث شد تا محسن هاشمی از راه یافتن به ساختمان شهرداری در خیابان بهشت باز بماند و قالیباف چهار سال دیگر در این سمت ماند. سال ۹۶ انتخابات شورای شهر تهران این‌بار برای ۲۱ کرسی همزمان با انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد. نتایج انتخابات تغییرات اساسی را در چیدمان این شورا نشان می‌دهد به طوری که به مانند شورای نخست تهران، همه کرسی‌های آن به اصلاح‌طلبان رسید و قالیباف در شهریور ۹۶ بعد از ۱۲ سال از شهرداری خداحافظی کرد.

یاران قالیباف در فهرست شورای ائتلاف

قالیباف که حالا در بهارستان ریاست می‌کند با نامزدی ابراهیم رئیسی در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، کاندیدا نشد.

با این حال، به نظر می‌رسد، او در چیدمان یکی از فهرست‌های اصلی اصولگرایان برای انتخابات شورای شهر تهران «بازی پنهانی» را در پیش گرفته باشد به طوری که جمعی از مدیران پیشین شهرداری و اعضای اصولگرای شورای شهر در یکی از فهرست‌ها خودنمایی می‌کنند. در این فهرست که پرویز سروری و مهدی چمران سر‌لیست آن هستند، احمد صادقی، رئیس سابق سازمان مدیریت بحران، ناصر امانی معاون سابق منابع انسانی، جعفر تشکری‌هاشمی، معاون سابق حمل‌ونقل و ترافیک، میثم مظفر، مدیرعامل سابق سازمان تاکسیرانی، مهدی عباسی، شهردار سابق منطقه ۱۷، مهدی بابایی، رئیس سابق بسیج شهرداری، علیرضا نادعلی، معاون هماهنگ کننده سازمان بسیج شهرداری، احمد علوی، قائم‌مقام سابق شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهرداری تهران، نرگس معدنی‌پور، مهدی پیرهادی معاون سابق شهرداری منطقه ۳ و علی‌اصغر قائمی، مدیرعامل سابق سازمان فناوری اطلاعات، از مدیران دوره قالیباف در این فهرست که شورای ائتلاف اصولگرایان[نیروهای انقلاب اسلامی] به ریاست غلامعلی حداد عادل آن را تهیه کرده‌اند، حضور دارند.

مهدی چمران و محمود احمدی‌نژاد

غیر از مدیران شهرداری سه عضو سابق شورای شهر تهران نیز در این فهرست هستند: مهدی چمران که در نزدیکی با قالیباف فراز و نشیب داشت در این فهرست یکی از سرلیست‌ها است. از سوی دیگر نام حبیب کاشانی که در دوره‌های دوم، سوم و چهارم در شورای شهر تهران حاضر بود نیز دیده می‌شود. وی پیش از آن که در سال ۱۳۸۲ با فهرست آبادگران وارد شورای شهر تهران شود، سابقه فرماندهی حوزه بسیج در غرب تهران را در کارنامه داشت و پس از حضور در شورای شهر توانست برای مدتی مدیرعامل باشگاه پرسپولیس شود. پرویز سروری که یکی از سرلیست‌های این فهرست است در دوره چهارم شورای تهران فعالیت می‌کرد.

علاوه بر این افراد نام نرجس سلیمانی، دختر بزرگ قاسم سلیمانی نیز در این فهرست دیده می‌شود که جنجال ایجاد کرد.

غلامعلی حداد عادل، یکشنبه گذشته درباره حضور نرجس سلیمانی که سابقه فعالیت وی روشن نیست گفت که «ابتدا خانم سلیمانی به طور مستقل نامزد شورای شهر تهران شد. احتمال دادیم اگر اطلاع رسانی مناسب صورت نگیرد و ایشان رای نیاورد، دشمنان کشور در خارج و داخل کشور این موضوع را دستاویز کنند و بگویند مردم ایران از آرمان‌های شهید سلیمانی فاصله گرفتند و ما برای جلوگیری از چنین اتفاقی امکانات را در اختیارشان گذاشتیم و خواستیم در فهرست ما باشند و ایشان هم پذیرفتند.» به نظر می‌رسد برخی از اعضای خانواده سلیمانی نیز مخالف نامزدی او بوده‌اند.

علاوه بر این افراد نام محمد آخوندی، مهدی اقراریان، سوده نجفی، زهرا شمس احسان، محمد آقامیری، جعفر بندی شربیانی و احمد صادقی نیز به چشم می‌خورد.

مرتضی طلایی در راهی جدا از قالیباف با فهرست شورای وحدت اصولگرایان

اما به موازات این فهرست، فهرست شورای وحدت اصولگرایان که نتوانست با شورای ائتلاف به وحدت برسد با سرلیستی مرتضی طلایی که زمانی در رکاب محمد باقر قالیباف بود اما از وی فاصله گرفت منتشر شد. این فهرست با محوریت جامعه روحانیت مبارز که دبیرکل آن مصطفی پورمحمدی است، منتشر شد.

مرتضی طلایی در ساختمان شورای شهر تهران

علاوه بر طلایی با سابقه حضور در شورای شهر تهران، در این فهرست ابوالفضل قناعتی، عبدالمقیم ناصحی، مسعود زریبافان، ضرغام صادقی، سعید طالبی‌نیا، حسن بیادی، احمد نیکبختیان، مهدی وکیل‌پور، حسین اخگرپور، فهیمه خان‌محمدزاده، فرشته حشمتیان، سیده‌سکینه عمرانی، رقیه ودایع‌خیری، علیرضا خجسته‌پور، هاشم‌ داداش‌پور، فرید شهاب، مجید صدری، محمد وکیلی، احمد کرمی و سیدحسن رجبی‌یکتا حضور دارند.

نام مسعود زریبافان که زمانی یار غار احمدی‌نژاد بود و در شورای آبادگران دوره دوم نیز حضور داشت در این فهرست مشاهده می‌شود. حسن بیادی، نایب رئیس شورای دوره‌های دوم و سوم در این فهرست است. علاوه بر این‌ها عبدالمقیم ناصحی نیز سابقه حضور در شورای شهر سوم تهران را دارد، این‌بار در فهرست شورای وحدت اصولگرایان است.

منوچهر متکی، سخنگوی این ائتلاف گفته است که لیست واحدی از طرف شورای وحدت و شورای ائتلاف برای انتخابات شوراها منتشر نخواهد شد. وزیر امور خارجه در دولت احمدی‌نژاد همچنین می‌گوید:«اگر سردار شهید سلیمانی زنده بود، هرگز اجازه حضور در لیست شورای ائتلاف برای انتخابات شورای شهر تهران را به دخترش نمی‌داد.»

هر دو این فهرست‌ها از نامزدی ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری حمایت کرده‌اند اما گفته می‌شود فهرست سومی با نام «طهران قوی، شورای مردمی» نیز به موازات این دو فهرست خودنمایی می‌کند. در این فهرست مهدی چمران و مرتضی طلایی با هم در آن حضور دارند و سرلیست هستند. این فهرست نیز از کاندیداتوری ابراهیم رئیسی حمایت کرده‌اند و علاوه بر این گزینه‌های شهرداری تهران را نیز معرفی کرده‌اند. گروه‌های دیگر اصولگرا که کمتر شناخته شده هستند نیز فهرست‌های دیگری را منتشر کرده‌اند.

مهر تایید محمد خاتمی بر لیست جمهور اصلاح‌طلبان

در مقابل اصلاح طلبان در انتخابات شوراها فعال‌تر دیده شده‌اند و آن‌ها نیز برای شورای تهران، ۲۱ گزینه خود را در فهرستی با عنوان «لیست جمهور» منتشر کرده‌اند. این فهرست شامل شش عضو فعلی شورای شهر که تایید صلاحیت شده‌اند به همراه ۱۵ گزینه جدید تکمیل شده است.

این فهرست شامل علی اعطا، رضا امیدوار تجریشی، زهرا بهروزآذر، احسان بیسادی، مجتبی تقوی‌نژاد، خدیجه جدا، ژما جواهری، افشین حبیب زاده، زهیر خیری، فائزه دولتی، محمد سالاری، منیر شجاعی، آذین شرف‌خانی، محمدرضا شریفی، مجید صالحی فیروزآبادی، محمد علیخانی، الهام فخاری، مجید فراهانی، علی محمد مصلحی، محمدحسین مهرزاد و حسن موسوی است. جوانترین عضو این فهرست ۳۰ ساله است.

محمد خاتمی، رئیس جمهور اسبق ایران نیز در دیدار با اعضای این فهرست گفت که به «لیست جمهور» رای می‌دهد و این فهرست را فهرست «بسیار خوبی» توصیف کرد.

گزینه‌های شهرداری چه کسانی هستند؟

نخستین و مهمترین وظیفه شورای شهر آینده انتخاب شهردار است. برخی از فهرست‌های اصلی همزمان با انتشار نامزدهای خود برای شورای شهر، گزینه‌های شهرداری را نیز معرفی کرده‌اند. به طوری که در فهرست «طهران قوی، شورای مردمی»، نام‌ها مهرداد بذرپاش، رستم قاسمی، سعید محمد به‌عنوان گزینه‌های شهرداری به چشم می‌خورد. با این حال سعید محمد می‌گوید که برخی از گروه‌ها با ذکر نام او به‌عنوان شهردار آینده تهران به دنبال سوءاستفاده هستند.

از سوی دیگر جعفر تشکری هاشمی که در فهرست شورای ائتلاف اصولگرایان قرار دارد در یک گفت‌وگو درباره شهردار مورد نظر این فهرست نام مدیران سابق این نهاد را در زمان مدیریت قالیباف به عنوان گزینه‌ها ردیف کرد. وی گفت: «مجتبی عبداللهی، علیرضا جاوید، پژمان پشمچی‌زاده و مازیار حسینی گزینه‌های احتمالی شهرداری تهران در صورت پیروزی این لیست هستند.»

مرتضی طلایی، سرلیست فهرست شورای وحدت اصولگرایان که رئیس ستاد انتخابات این شورا در تهران است درباره گزینه‌های مطلوب آن‌ها برای شهرداری تهران گفت: «رستم قاسمی، حسین دهقان، سعید محمد و مهرداد بذرپاش، گزینه‌های مطلوب بنده برای تصدی پست شهرداری تهران هستند.»

اما اگر فهرست اصلاح‌طلبان رای لازم را کسب کند و راهی ساختمان شورا در خیابان بهشت شوند به احتمال زیاد بر سر باقی ماندن پیروز حناچی، شهردار فعلی پایتخت توافق نظر خواهند داشت.