دام بن زاید برای اردوغان/ آیا امارات ترکیه را نجات می دهد یا غرق می کند؟

رای الیوم در سرمقاله خود به قلم عبدالبارى عطوان سردبیر روزنامه نوشت:استقبال پرشور و گرم از شیخ محمد بن زاید، ولیعهد ابوظبی، و پذیرایی از وی در کاخ ریاست جمهوری توسط میزبانش، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه را نمی توان باور کرد، نمى توان پذیرفت که این دو مرد قبل از این  تا این حد نفرت و خصومت مرگباری نسبت به یکدیگر داشتند و حتی همین پنج ماه پیش در دو سنگر در بیش از یک نقطه مقابل یکدیگر ایستاده بودند، اما خاورمیانه ناآرام ترین منطقه جهان است،  و پیش بینی تحولات آن برای ناظران سخت ترین است.

اماراتی ها می دانند که چگونه با برگه های برنده خود بازی کنند و زمان مناسب را انتخاب کنند، به حریف هجوم آورند و تمام معادلات موجود را زیر و رو کنند و منافع مادی و سیاسی خود را تامین کنند، چه برخی با آنها موافق چه مخالف.

شیخ بن زاید روز چهارشنبه در حالی به آنکارا سفر کرد  که رئیس جمهور ترکیه  اردوغان در ضعیف ترین دوران خود از زمان روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه در حدود 20 سال پیش درزمینه سیاسی و اقتصادی را می گذراند، او براى شیخ زاید دست تکان داد دست، یعنی شیخ بن زایدى که، با قوی ترین سلاح خود، یعنی سرمایه گذاری دهان پرکن دشمن ترک سابقش را که او را متهم به ایستادن در اطراف آخرین کودتا برای سرنگونی حکومتش می کرد، اردوغان برای او دست تکان می داد.

همسویی منطقه ای علیه ترکیه در شرق دریای مدیترانه، ورود امارات به ائتلاف قوی با مخالفان اردوغان در یونان، فرانسه، قبرس و مصر، مشکلات مالی این روزهای اقتصاد ترکیه و کاهش محبوبیت رئیس جمهور ترکیه (بر اساس آخرین نظرسنجی انجام شده در اکتبر گذشته کمتر از 38٪ است)، وخامت قیمت لیر و افزایش نرخ تورم، همه عوامل ترکیبی باعث شد که رئیس جمهور ترکیه بدون مقاومت زیادی پرچم سفید را به اهتزاز درآورد و در تله اماراتی که بسیار محکم برپا شده بود، با سهولت تعجب آور و غیر منتظره بیافتد.

ولیعهد ابوظبی، شیخ محمد بن زاید که با سفر خود به دمشق و دیدار با بشار اسد، رئیس جمهور سوریه جهان را شگفت زده کرد، این کشور به عنوان یک سر نیزه در چارچوب یک سیستم منطقه ای جدید عمل می کند که ویژگی های آن تحت نظارت آمریکا در حال متبلور شدن است، این بر اساس ایجاد پل های همکاری با دولت اشغالگر اسرائیل است، و این گشودگی به روی همه طرف‌های خسته از محاصره و تحریم‌های آمریکا از طریق انداختن سیاست هویج سرمایه‌گذارى هنگفت مالی و شکستن محاصره آمریکا استوار است.

تماس رئیس جمهور رجب طیب اردوغان با اسحاق هرتزوگ رئیس جمهور رژیم صهیونیستی یک هفته قبل از پذیرایی از ولیعهد ابوظبی و ابراز تمایل خود برای تقویت روابط ترکیه و رژیم اسرائیل، به عنوان زمینه ای قوی برای امنیت و ثبات در خاورمیانه یکی از آدرس های اصلی این سامانه جدید که شامل مصر، اردن، امارات و سایر کشورهای حوزه خلیج فارس در مقابله با محور قدرتمند ایران محسوب می‌شود.

سوق دادن اردوغان برای کنار گذاشتن جاه طلبی هایش برای احیای امپراتوری عثمانی

از برجسته ترین هدف این نظام، سوق دادن اردوغان برای کنار گذاشتن جاه طلبی های خود برای احیای امپراتوری سیاسی عثمانی است، جدا شدن کامل از اسلام سیاسی و به ویژه جنبش اخوان المسلمین و بازگرداندن ترکیه از طریق یک برنامه سنجیده شده به مرحله قبل از 2002 که با رسیدن حزب عدالت و توسعه به قدرت انجامید، یعنی سکولاریسم مطلق و به نظر می رسد این پروژه به بسیاری از اهداف خود می رسد و بارزترین موفقیت در این زمینه این است که ترکیه فعالیت های جنبش اخوان المسلمین را در خاک خود به طور کامل  «متوقف»  می کند، ممنوعیت آنها  از هرگونه فعالیت سیاسی و رسانه ای و محدود کردن شبکه های تلویزیونی آنها این مهم ترین گام  اخراج آنها است.

گزارش‌های ضد و نقیضی در مورد میزان سرمایه‌گذاری امارات در اقتصاد ترکیه وجود دارد، کسانی هستند که از صد میلیارد دلار صحبت می‌کنند، کسانی هستند که می گویند این رقم اغراق آمیز است و مقدار واقعی آن در محدوده ده میلیارد دلار است که در بخش انرژی و تجارت الکترونیک سرمایه گذاری می شود و خرید شرکت های ترکیه ای و آنچه منجر به مهار سقوط پول ترکیه می شود، باز کردن بازارهای جدید برای ایجاد شغل برای بیکاران ترکیه، و ده میلیارد دلار با اقتصادی که سالانه به یک تریلیون دلار نزدیک می شود چه می کند؟

برخی از کارشناسان اقتصادی متخصص در امور ترکیه در گفتگو با "رای الیوم" چندان به موفقیت این سفر اماراتی ها در نجات اقتصاد ترکیه خوش بین نبودند و انتظار دارند ارزش لیر همچنان در حال کاهش باشد، سوء مدیریت در اقتصاد توسط دولت، دخالت رئیس جمهور اردوغان در سیاست های مالی، تصمیمات بانک مرکزی و برکناری سه تن از مدیران آن در کمتر از دو سال، علاوه بر اینها،سرمایه‌گذاری‌های اماراتی، اگر از وعده‌ها خارج و به اجرای عملی برسند، به بیش از دو تا سه سال زمان نیاز دارند تا ثمره آنها ظاهر شود. شاید این اتفاق پس از سال 2023، یعنی تاریخ انتخابات ریاست جمهوری آتی پارلمانی رخ دهد، که در آن بسیاری در مورد چشم انداز پیروزی رئیس جمهور اردوغان و حزبش تردید دارند، علاوه بر این، لیر ترکیه در ده سال گذشته 80 درصد ارزش خود را از دست داده است ، و بیش از 40 درصد ارزش آن از ابتدای سال جاری تاکنون از دست رفته است، کاهش سریع لیر احساس ناخوشایندی را به سرمایه گذاران به ویژه سرمایه گذار اماراتی می دهد.

آنچه ما را شگفت زده می کند این است که برخی از روی وفاداری کورکورانه از دخالت های رئیس جمهور ترکیه در زمینه های اقتصادی و مالی دفاع کردند آنها مبارزه با "ربا" را سیاست عاقلانه ای می دانستند و منافع ربا بخشی اساسی از اقتصاد سرمایه داری ترکیه برای صد سال و از زمانی که آتاتورک، پدر سکولاریسم به قدرت رسید، بود.

جنبه سیاسی سفر شیخ بن زاید به آنکارا را نیز نمی توان نادیده گرفت، اگرچه رهبری امارات اخیراً استدلال جدیدی را مطرح کرد که تأکید می کند تمرکز فعلی آن بر اقتصاد و سرمایه گذاری است و نه بر جنبه های سیاسی، همانطور که در ده سال گذشته انجام شد، دور از ذهن  نیست که شیخ محمد بن زاید برای رفع تحریم کالاهای ترکیه و تقویت محور "معتدل" سنی مرتبط با ایالات متحده تلاش های آشتی بین ترکیه و سوریه و ترکیه و عربستان سعودی و سایر کشورهای حوزه خلیج فارس انجام دهد، در مقابل محور رو به رشد ایران که توسط چین و روسیه نیز حمایت می شود.

در خاتمه می گوییم که این حرکات سریع، رهبری سنجیده امارات متحده عربی در چارچوب استراتژی جدید ایالات متحده برای خاورمیانه جدید، اولین عنوان آن تحکیم موجودیت رژیم اسرائیل به عنوان یک کشور عادی در منطقه از طریق قراردادهای «صلح ابراهیم»، است، دوم تغییر رفتار رژیم های محوری مانند ترکیه (دور بودن از اسلام سیاسی) و کشورهای محور مقاومت به ویژه سوریه (دور کردن این کشور از ایران)، پس از ده سال جنگ و تحریم، جذب گروه های مسلح و تزریق صدها میلیارد برای سرنگونی نظام ها و دولت های آنها.....  خدا بهتر می داند.