آیا فاشیسم به ایتالیا بازگشته است؟

انتخابات پارلمانی ایتالیا به تازگی برگزار شد و در قالب آن، حزب راست گرای افراطی این کشور به نام "برادران ایتالیا" توانست در صدر قرار بگیرد. در این راستا، "جورجیا ملونی" از حزب مذکور نیز به عنوان اولین نخست وزیر زنِ ایتالیا به فعالیت خواهد پرداخت. بسیاری از ناظران و تحلیلگران بر این باورند که پیروزی حزب راست افراطیِ برادران ایتالیا به همراه شمار دیگری از احزابِ همراه با آن، عملا پیام های خاصی را در چهارچوب معادله سیاست و حکومت در ایتالیا و بعضا در سطحی کلان تر، در چهارچوب اتحادیه اروپا به همراه دارد که توجه به آن ها کاملا ضروری است. 

ناظران معتقدند که پیروزی حزبی نظیر برادران ایتالیا که تا حد زیادی پشتیبان آرا و تفکرات فاشیستی است(هر چند رهبران آن نظیر جورجیو ملونی این مساله را به ظاهر رد می کنند)، در نوع خود نخستین پیروزی بزرگ را برای این دسته از کنشگران پس از ساقط شدن دولت فاشیستی "بنیتو موسولینی" دیکتاتور مشهور ایتالیایی در بحبوحه جنگ جهانی دوم رقم زده است. 

اعتقاد جدی حزب برادران ایتالیا و جورجیو ملونی به اتخاذِ سیاست های ضدمهاجرتی، تاکید بر رویه های پوپولیستی و عوام فریبانه، تمرکز آن ها بر بیگانه هراسی، و در عین حال تاکیدات آن ها بر لزوم انجام برخی تغییرات در قانون اساسی ایتالیا که در نوع خود موجب نگرانی منتقدانِ آن ها نیز شده، همه و همه مولفه هایی هستند که حاکی از این موضوع می باشند که ایتالیا در روزها و ماه های آتی، روزهای پُرتنشی را به ویژه در عرصه سیاست داخلی خود پیش رو خواهد داشت. 

در ادامه به چهار پیام محوریِ پیروزی حزب راست گرایِ افراطی "برادران ایتالیا" در انتخابات این کشور و سپردن کرسی نخست وزیری ایتالیا به فردی از این حزب با نامِ جورجیو ملونی اشاره می شود. 

1: انتخابات ایتالیا و نمایش خستگی مردم از بحرانِ ناکارآمدی در این کشور

یکی از ابتدایی ترین پیام های پیروزی حزبِ "براداران ایتالیا" به عنوان یک حزب راست گرای افراطی در انتخابات اخیر ایتالیا که حتی شائبه بازگشت فاشیست ها به قدرت در عرصه سیاسی این کشور را تقویت کرده، نمایش عینی خستگی مردم از بحران ناکارآمدی در کشورشان است. در واقع، مردم ایتالیا با این مدل از رای دهیِ خود عملا به سیاستمداران ارشد کشورشان این پیام را رساندند که از تکنوکرات ها و بانکداران و سرمایه داران که سال‌هاست زمامِ امور ایتالیا را به دست گرفته اند و نمی توانند بر مشکلات اقتصادی و اجتماعی ایتالیا فائل آیند خسته شده اند و اکنون سعی دارند راه و شیوه جدیدی را در پیش گیرند. 

اهمیت این مساله مخصوصا با توجه به شرایط کنونی که بحران انرژی در قاره اروپا و در پی وضعِ تحریم های گسترده از سوی کشورهای اروپایی علیه روسیه در بحبوحه جنگ اوکراین بیداد می کند، بیش از پیش خود را نشان می دهد و ایتالیایی ها عملا به دنبال راهی تازه جهت فرار از سیلِ بحران هایی هستند که احتمالا در روزها و ماه های آتی گریبانگیر آن ها خواهد شد. 

در این چهارچوب، پیام رای مردم ایتالیا در جریان انتخابات اخیر این کشور، عملا انتخاب راه و مسیری است که مدت هاست به آن به دلیل افراطی بودنش بی اعتنایی شده است. مساله ای که در نوع خود از حاکم شدن فضایی از استیصال در عرصه معادلات سیاسی و اجتماعی ایتالیا حکایت دارد. 

2: انتخابات ایتالیا و ارسال پیامی روشن برای اتحادیه اروپا

یکی از نکاتی که سال هاست از سوی منتقدان و تحلیلگران مسائل سیاسی و اقتصادی در حوزه کشورهای اتحادیه اروپا مطرح می شود این نکته است که کشورهای اروپایی با عضویت در اتحادیه اروپا و واگذار کردن بخش قابل توجهی از اختیارات خود در حوزه حکمروایی به سازمان مذکور، عملا تا حد زیادی امکاناتِ متنوع و قدرت خود جهت حراست از منافع ملیشان و از چشم اندازی کلی، تصمیم گیری مستقل را از دست داده اند. 

مساله ای که موجب شده تا آن ها در مواقع بحرانی و خاص، نتوانند بدون در نظر گرفتن سازوکارهای پیچیده و بوروکراتیک، اقدام به تصمیم گیری در راستای منافع ملی خود کنند. از این رو، انتخابات اخیر ایتالیا و اقبال مردم این کشور به حزب راست گرایِ افراطی "برادران ایتالیا" و در عین حال استقبال از دیگر سیاستمداران و احزاب مشابه که تا حد زیادی ملی گرا هستند، به نوعی اعتراض مردم ایتالیا به واگذاری بخش قابل توجهی از اختیارات کشورشان در حوزه حکمروایی به اتحادیه اروپا را نیز در بر می گیرد. بحرانی که البته نمونه آن را در دیگر کشورهای مهم اروپایی نظیر آلمان و فرانسه نیز شاهدیم و اساسا بریتانیا هم با در نظر گرفتن همین مساله از چهارچوب اتحادیه اروپا خارج شد. 

3: انتخابات ایتالیا و ظهور مجدد عصرِ قدرت گیری رهبران پوپولیست

از جمله دیگر پیام ها و پیامدهای انتخابات اخیر ایتالیا و پیروزی حزب راست افراطی برادران ایتالیا در آن و در عین حال نخست وزیری جورجیو ملونی در دولت آتی این کشور این است که این انتخابات به جلوه ای عینی از این مساله تبدیل شده که اساسا مردم از عقلانیتِ رایج در فضای سیاسی کشورشان خسته شده اند و به جای واقع‌بینی، به دنبال هیجانات و رویه های ماجراجویانه جهت حل مشکلات خود هستند. 

مساله ای که به طور خاص با انتخاب "دونالد ترامپ" رئیس جمهور جنجالی آمریکا در سال 2016، جلوه هایی عینی را از خود در سطح بین المللی به نمایش گذاشت. در واقع وقتی سطحِ بحران ها در یک جامعه به اوج خود می رسند و مشکلات افزایس پیدا می کنند، به زعم بسیاری از ناظران و تحلیلگران، رهبران پوپولیست مناسب‌ترین فضا را جهت ظهور و کنشگری خود پیدا می کنند و این همان نقطه ای است که ایتالیای کنونی در شرایط فعلی در آن قرار دارد. 

4: آغاز دور تازه ای از تنش و بحران در عرصه معادلات سیاسی و اجتماعی ایتالیا

در نهایت باید گفت که یکی دیگر از پیام های انتخابات اخیر ایتالیا و قدرت گیری افراطی های راست گرا در این کشور این است که باید انتظار داشت که عرصه سیاست ایتالیا به ویژه در حوزه سیاست خارجی این کشور، دوره جدیدی از تنش زایی و بحران زایی را در عرصه بین المللی و در عین حال در حوزه مسائل داخلی ایتالیا نظیر سیاست های مهاجرتی و عمومی، تجربه خواهد کرد. 

 در این دورانِ تازه، شانس اوج گیری تنش ها و درگیری های داخلی در ایتالیا بسیار بالاست و باید انتظارِ تشدید شکاف ها و تضادهای سیاسی و اجتماعی داخلی را نیز در این کشور داشت. مساله ای که تا حد زیادی به حضور رهبران و سیاستمدارن پوپولیست و افراط گرا در عرصه قدرت سیاسی این کشور مرتبط است. افرادی که تفرقه‌افکنی، ماجراجویی و ایجاد اختلاف و بحران در جامعه ایتالیا را در راستای حراست از موقعیت خود در این کشور و جزو اولویت های اساسیشان ارزیابی می کنند.