«میل۲۸» و «کاموف۵۲» در سبد خرید بالگرد از روسیه؟/ گمانه‌زنی درباره خریدهای تسلیحاتی ایران

 27 دی‌ماه «ایگور لویتین» دستیار ویژه رییس جمهور روسیه در دیدار با «محمد مخبر» معاون اول رییس جمهور کشورمان از آمادگی شرکت‌های روسی برای «تولید مشترک بالگرد» با ایران خبر داد.

پیش از این هم امیر مجتبی روحانی مدیرعامل پنها (پشتیبانی و نوسازی هلی‌کوپتری ایران) در گفتگویی از تبدیل شدن ایران به قطب منطقه‌ای تعمیر بالگردهای شرقی خبر داده بود.

سابقه حضور بالگردهای روسی در ایران به اواسط دهه هفتاد شمسی بازمی‌گردد، در این زمان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای تکمیل ناوگان خود تعدادی بالگرد ترابری میل17 در مدل‌های مختلف خریداری کرد، پس از آن هلال احمر و فرماندهی انتظامی کشور نیز تعدادی از همین بالگرد در مدل‌های مختلف را از روسیه خریداری کردند.

بالگرد mil17 هوانیروز سپاه در حال شلیک راکت سنگین S24

با ورود بالگردهای روسی میل17 به کشور، رفته رفته زمینه ایجاد بسترهایی برای اورهال و نگهداری این بالگردها در کشور ایجاد شد و متخصصان بالگردی کشور در زمینه تعمیر، نگهداری و بروزرسانی این بالگردها تجارب ارزشمندی به‌دست آوردند.

به‌نظر می‌رسد با تجارب خوبی که در حوزه به‌کارگیری بالگردهای روسی در نیر‌وهای مسلح به‌ویژه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی وجود دارد، زمینه برای ورود سایر بالگردهای روسی مخصوصاً بالگردهای رزمی نیز به‌وجود آمده است و برخی کاربران و کارشناسان شبکه‌های اجتماعی نیز به آن پرداخته‌اند و گمانه‌زنی‌هایی راجع به خرید بالگرد رزمی میل28 و کاموف52 توسط نیروهای زمینی و دریایی سپاه را مطرح کرده‌اند؛ موضوعی که خیلی هم دور از انتظار نیست و با توجه به نوپا بودن «هوانیروز» در نیروی زمینی و «هوادریا» در نیروی دریایی سپاه، نیاز مبرم این دو رده به بالگردهای جدید با کارایی بالا احساس می‌شود.

هم‌اکنون تنها بالگرد رزمی موجود در نیروهای مسلح کشورمان بالگردهای AH1-J کبرا هستند که در دو نوع با قابلیت شلیک موشک هدایت‌شونده تاو و دیگری تنها با قابلیت شلیک راکت‌های هفتاد میلی‌متری هایدرا هستند.

بالگرد AH1-J تاو کبرای هوانیروز سپاه با سامانه هدفگیری بهینه‌شده ایرانی

این بالگردها پیش از انقلاب از کشور آمریکا خریدار شده‌اند و پس از پیروزی انقلاب اسلامی و دوران دفاع مقدس در قالب پروژه «طوفان» ارتقا یافته‌اند و هم‌اکنون علاوه بر قابلیت پرواز در شب می‌توانند طیف متنوعی از تسلیحات بومی را نیز شلیک کنند.

بالگرد طوفان2

اما علی‌رغم همه تلاش‌های صورت‌گرفته برای ارتقای بالگردهای کبرا و حتی تولید بالگردهای رزمی شاهد285 و تعریف پروژه‌هایی مانند بالگرد شاهد216 هیچ‌کدام از این پروژه‌ها نتوانسته‌اند پاسخگوی همه نیاز نیروهای مسلح ـ با توجه به تغییر معادلات در حوزه نبرد زمینی ـ باشند.

بالگردهای شاهد278 و شاهد285

طرح پیشنهادی برای ساخت بالگرد شاهد216

در حوزه هوادریا نیز نیروی دریایی سپاه از بالگردهای میل 17، 206 و 412 بهره می‌برد که علی‌رغم امکان تسلیح این بالگردها هیچ‌کدام بالگرد تخصصی رزمی نیستند و در این زمینه نیز به‌نظر می‌رسد هوادریای سپاه باید با بالگردهای جدید تقویت شود.

بالگرد mil17 نیروی دریایی سپاه

بالگرد 412 نیروی دریایی سپاه

با توجه به موارد پیش‌گفته، به‌نظر می‌رسد بالگردهای میل28 و کاموف52 گزینه‌های مناسبی برای نیروهای زمینی و دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی باشند،

چه اینکه حضور هردوی این بالگردها در جنگ اوکراین، فرصت خوبی را برای ارزیابی آنها توسط فرماندهان ایرانی فراهم کرده است.

بالگردهای میل28 (جلو) و نسخه دریایی کاموف52 (عقب)

بالگرد میل28 یا «شکارچی شب» یک بالگرد رزمی با دو موتور توربوشفت با قدرت 2500 اسب بخار است که سرعتی معادل حدود 320 کیلومتر بر ساعت به این بالگرد می‌دهد.

این بالگرد مجهز به توپ 30میلی‌متری 2A42 است که در نفربر بی.ام.پی.2 نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد، علاوه بر آن، دو بالچه جانبی این بالگرد به آن اجازه حمل طیف متنوعی از تسلیحات مختلف مانند انواع راکت‌های 80 و 122 میلی‌متری و موشک‌های هدایت‌شونده ضد تانک اتکا و اشتورم را می‌دهند.

علاوه بر این، بالگرد میل28 می‌تواند برای دفاع هوایی، از موشک‌های هدایت حرارتی دیگر نیز استفاده کند، همچنین این بالگرد می‌تواند با تجهیز به مخازن سوخت خارجی به برد عملیاتی بیشتری دست یابد.

بالگرد mil28

میل28N با تجهیز به انواع سامانه‌های دید در شب پیشرفته، مخصوص پرواز و عملیات در شب طراحی شده است و نمونه NE آن با تجهیز به سامانه‌های ارتباطی پیشرفته و امکان ارتباط با پهپاد، برای صادرات در نظر گرفته شده است.

همچنین کابین خلبان این بالگرد از حفاظت خوبی در برابر گلوله‌هایی تا کالیبر 23میلی‌متری برخوردار است، علاوه بر آن، بالگرد میل28 به انواع هشداردهنده‌های لیزری و حرارتی و همچنین فلر برای منحرف کردن موشک‌های حرارتی مجهز است که سطح حفاظت این بالگرد را در حد قابل قبولی ارتقا داده است.

بالگرد میل28 همچنین می‌تواند یک رادار موج میلی‌متری روی روتور اصلی ملخ خود حمل کند که به این ترتیب قادر خواهد بود از موشک‌هایی با این نوع هدایت نیز استفاده کند.

هدایت موج میلی‌متری به شیوه‌ای از هدایت موشک گفته می‌شود که در آن امواج رادار به سطح زمین تابانده می‌شود. در حالت عادی، امواج برگشتی طول موج 50 میکرون دارند و در صورتی که شیئی دیگر روی سطح قرار داشته باشد که جنس آن متفاوت باشد، طول موج امواج بازگشتی متفاوت خواهد شد و موشک طول موج‌های متفاوت را دنبال می‌کند تا به هدف برسد.

این شیوه هدایت در دریا نیز کاربرد دارد زیرا دریا سطحی صاف و بدون عارضه دارد که کوچکترین عارضه در سطح آن قابل تشخیص و هدفگیری است.

جدول مشخصات میل28

با توجه به ظرفیت‌های بالگرد میل28 در حوزه حمل سلاح که چند برابر بالگردهای کبراست و همچنین سطح حفاظت مناسب آن، به‌نظر می‌رسد گزینه مناسبی برای نیروی زمینی سپاه باشد.

mil28 به‌همراه رادار موج میلی‌متری روی ملخ اصلی

بالگرد کاموف52 نیز یکی دیگر از بالگردهای پیشرفته روسی است که به آن لقب «تمساح» داده‌اند؛ اما شرایط این بالگرد با سایر بالگردهای رزمی فرق می‌کند و اولین تفاوت آن در نوع قرارگیری ملخ‌های اصلی و طرز نشستن خلبان و کمک‌خلبان کنار یکدیگر است.

در بالگرد کاموف52 ملخ عقب بالگرد حذف شده است و برای جبران نیروی گشتاور ملخ اصلی، دو ملخ روی همدیگر قرار گرفته‌اند که خلاف جهت یکدیگر می‌چرخند.

علاوه بر آن، به‌خلاف سایر بالگردهای رزمی در دنیا که خلبان و افسر اسلحه به‌صورت پشت‌سرهم قرار می‌گیرند، در این بالگرد، خلبان و افسر سلاح کنار یکدیگر می‌نشینند.

نبود ملخ عقب در این بالگرد موجب کاهش طول آن شده است و همین امر موجب می‌شود این بالگرد گزینه‌ای مناسب برای نشست و برخاست از روی ناوهای نیروی دریایی باشد.

کاموف52 دارای دو موتور توربوشفت با توان 2700 اسب بخار است که سرعت آن را به 350 کیلومتر بر ساعت می‌رساند. این بالگرد همچنین دارای سامانه دید جریانی و یک‌ رادار موج میلی‌متری در دامنه بالگرد است که توان کشف تانک از فاصله 12کیلومتری را دارد.

کاموف52 دارای دو بالچه هر کدام با سه جایگاه حمل تسلیحات است که این بالگرد را قادر می‌سازد انواع راکت‌ها و موشک‌های هوا به زمین روسی و همچنین موشک‌های هوا به هوا را با خود حمل کند؛ علاوه بر این، کاموف52 دارای یک توپ 30میلی‌متری ثابت در سمت راست بدنه است.

حمل و شلیک موشک‌های کروز ضدکشتی قابلیتی است که این بالگرد را به گزینه مناسبی برای نیروی دریایی در اجرای عملیات‌های دریایی و پشتیبانی از تاخت آب‌خاکی تبدیل کرده است.

بالگرد کاموف52 با موشک کروز KH-35

همچنین نمونه‌ای از این بالگرد با نام کاموف52کا برای تفنگداران دریایی روسیه توسعه داده شده است که به‌جای رادار موج میلی‌متری، از یک رادار آرایه فازی مانند رادار جنگنده میگ35 استفاده می‌کند.

بالگرد کاموف52 مدل توسعه‌یافته برای تفنگداران دریایی روسیه

مشخصات کاموف52

صحبت‌های اخیر شهریار حیدری، نماینده و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با تسنیم مبنی بر خرید جنگنده‌های سوخو35 و تسلیحاتی نظیر سیستم‌های پدافندی، موشکی و همچنین بالگرد، احتمال ورود این دو بالگرد به سازمان رزم نیروهای مسلح به‌ویژه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را تقویت می‌کند؛ موضوعی که در صورت تحقق، گام مؤثری در جهت تقویت ناوگان بالگردی نیروهای مسلح کشورمان خواهد بود.