لطفا فریب اصطلاح آمریکاییِ «آزادی دریانوری» را نخورید!

به عنوان جدیدترین نمونه از هژمونی دریایی و هوایی آمریکا، در خلال برگزاری بیستمین«گفتگوی شانگری لا»، آمریکا به اتفاق کانادا ناوگانی را برای عبور از تنگه تایوان اعزام کرد که در نتیجه آن، کشتی‌های جنگی چین به آنها هشدار داده و سپس با زور، آنها را از آن آبها اخراج کردند. اما پس از آن، فرماندهی هند و اقیانوسیه ارتش آمریکا به بهانه‌هایی مانند «آب‌های بین‌المللی» و «آزادی دریانوردی» و «عملیات خطرناک نیروی دریای چین»، چین را مقصر این حادثه معرفی کرد.

البته صحنه‌های مشابه نیز در دیگر آب‌های جهان مانند خلیج فارس اتفاق افتاده است. اما تعجب برانگیز این است که موقعی آمریکا چنین اقدامی را انجام می‌دهد، معمولا رویداد مربوطه در نزدیکی حریم آبی یا هوایی دیگر کشورها اتفاق می‌افتد!

در واقع، «آب‌های بین‌المللی» مفهومی در کنوانسیون حقوق دریاهای سازمان ملل نیست، بلکه یک اصطلاح نظامی است که در دستورالعمل فرماندهی نیروی دریایی ایالات متحده استفاده شده است. به عبارت دیگر، این تعریف یکجانبه ایالات متحده، یا به عبارت دیگر، قاعده یکجانبه‌است که توسط آمریکا برای حفظ هژمونی دریایی خود ایجاد شده است.

همچنین، اصطلاح «آزادی دریانوردی» مورد استفاده آمریکا نیز همان «آزادی دریانوردیِ» قید شده در حقوق بین‌المللی مانند کنوانسیون حقوق دریاهای سازمان ملل متحد نیست. «آزادی دریانوردی» در حقوق بین‌الملل یک آزادی محدود است، یعنی فقط شامل محدوده دریاهای آزاد است و معمولاً به دریانوردی تجاری مربوط می‌شود. «آزادی دریانوردی» که توسط ایالات متحده ذکر می‌شود، به طرحی اشاره دارد که توسط دولت کارتر در سال 1979 برای جلوگیری از «ادعاهای دریایی بیش از حد» دیگر کشورها و به چالش کشیده شدن برتری دریایی ایالات متحده و تضمین رفت و آمد بدون محدودیت نیروی دریایی آمریکا در سراسر جهان به اجرا گذاشته شده است.

اما مضحک‌تر این است که ایالات متحده که دوست دارد کشورهای دیگر را با اصطلاحاتی مانند «آب‌های بین‌المللی» و «آزادی دریانوردی» مورد انتقاد قرار دهد، خودش در کنوانسیون حقوق دریاهای سازمان ملل عضویت ندارد.

البته، ایالات متحده در سوءاستفاده از افکار عمومی برای پوشش حقایق مهارت بالایی دارد. وقتی شمار انبوهی از گزارش‌های ادعایی با عنوان‌هایی مثل «چین آزادی دریانوردی ناوگان آمریکا در آب‌های بین‌المللی را نقض کرد» منتشر می‌شود، هدف آمریکا برای گمراه کردن افکار عمومی برآورده شده است.

اما موقعی که این اتفاق در تنگه تایوان رخ می‌دهد، واقعا خطرناک است. زیرا مثل روز روشن است که مساله تایوان جزو اصلی‌ترین منافع چین است و طبیعتا ارتش چین هم مقابل اقدامات تحریک‌آمیز آمریکا کوتاه نمی‌آید.

همان طور که «لی شانگ‌فو» وزیر دفاع چین در کنفرانس امنیتی «گفتگوی شانگری لا» تاکید کرد، ارتش چین به هر قیمتی از تمامیت ارضی کشور دفاع می‌کند.