جانشین احتمالی کیم جونگ اون کیست؟

وقتی رهبر کره شمالی هفته پیش در سفر به روسیه در دیدار از یک مرکز فضانوردی پشت میزی نشست تا دفتر مهمانان را امضا کند، خانم جوانی کنار او ایستاده بود و خم شد تا ببیند رهبر کره شمالی در این دفتر چه نوشته است. 

درمیان هیات همراه او که اکثرا مرد بودند، این زن جوان جلب توجه می‌کرد. او کیم یو جونگ، خواهر جوان‌تر رهبر کره شمالی و یکی از مهم‌ترین مشاوران سیاسی کشور بود. 

از زمانی که با شرکت در المپیک زمستانی سال ۲۰۱۸ در پیونگ‌چانگ کره جنوبی به عنوان نماینده کره شمالی و نخستین عضو خانواده‌اش که از جنگ کره تا به حال بر خاک کره جنوبی قدم نهاده، توجه جهانیان را به سوی خود جلب کرد، به یکی از سخنگویان کلیدی و صریح حکومت کره شمالی بدل شده است.

سونگ یون لی، عضو مرکز بین‌المللی دانشوران وودرو ویلسون در کتاب خود با نام «خواهر»، او را «رئیس دستگاه سانسور، سخنگو، تمسخرگر، تهدیدکننده و نفرت پراکن» عنوان‌کرده است. 

سی‌ان‌ان با سونگ یون لی درمورد ظهور کیم یو جونگ از درون جامعه‌ به شدت مردسالار کره شمالی و قدرت واقعی او صحبت کرده است.

سی‌ان‌ان: چه شد که از بین همه اعضای خانواده کیم تصمیم گرفتید در کتاب خودتان به سراغ کیم یو جونگ بروید؟

سونگ یون لی: کیم یو جونگ نخستین زن برجسته و قدرتمند کره شمالی است که در چشم‌انداز سیاسی وحشیانه و مردسالار این کشور که برای ۷۵ سال متوالی توسط خانواده کیم اداره می‌شود، ظهور کرده است. 

او از سال ۲۰۲۰ عملا به عنوان نفر دوم سلطنت پس از کیم جونگ اون، برادرش نقش ایفا کرده است.

خانم کیم جوان، خوش‌عکس، باهوش و تندخو به نظر می‌رسد که در تلاش برای کسب قدرت واقعی است. او همچنین در تهدید هسته‌ای جنوب مستعد و بی‌شک، قدرتمندترین زن امروز کره شمالی است.

سی‌ان‌ان: از جوانی کیم یو جونگ و رابطه او با برادرش چه می‌دانیم؟

سونگ یون لی: او که کوچک‌ترین فرزند کیم جونگ ایل، رهبر پیشین است، از همان بدو تولد محبوب پدر و مادرش بود. بنابر اظهارات آشپز خانواده کیم، آن‌ها او را «شاهزاده‌خانم شیرین» صدا می‌زدند و در هنگام صرف غذا به صورت خانوادگی، پدرش همیشه او را به شش خواهر و برادر دیگرش ترجیح می‌داد و کنار خود می‌نشاند.

کیم یو جونگ چهار سال از کودکیش را حدودا از سن ۹ تا ۱۳ سالگی، همراه با دو برادرش، کیم جونگ اون و کیم جونگ چول در سوئیس گذراند و همان موقع بود که با کیم جونگ اون، رهبر آینده کشور پیوند نزدیک‌تری پیدا کرد. 

در ویدیوهایی که رسانه‌های کره شمالی از خواهر و برادران کیم منتشر می‌کنند، آن‌ها برای تاکید بر پیوند نزدیکشان معمولا به‌همدیگر لبخند می‌زنند. حتی در رویداد‌های رسمی برادرش، زمانی که بقیه مقامات عالی‌رتبه کشور با دقت به رهبر کره شمالی می‌نگرند، او در پس‌زمینه به حال خود است که  این نشان‌دهنده جایگاه منحصر بفرد کیم یو جونگ در سلسله‌مراتب کشور است. 

سی‌ان‌ان: سلسله کیم چطور آغاز شد؟

سونگ یون لی: در تاریخ رسمی سلسله کیم آمده است که کیم ایل سونگ، موسس و پدربزرگ رهبر کنونی کره شمالی، در سال ۱۹۴۵ تقریبا به تنهایی ملت کره را از سلطه استعمار ژاپنی‌ها رها ساخت. چگونه؟ با مبارزه در جنگ استقلال از کوهپایه‌های پکتو، کوهی باشکوه که در مرز شمالی با چین واقع است و در اساطیر کره‌ای گهواره تمدن ملت کره محسوب می‌شود.

این موضوع البته ادعایی به‌شدت اغراق‌آمیز است. چرا که در زمان تسلیم ژاپن پس از بمب‌های هسته‌ای ایالات متحده، تنها یک افسر جزء ارتش بود که استالین، رهبر اتحاد جماهیر شوروی او را به عنوان رهبر کره شمالی کمونیست برگزید.

کره شمالی این اسطوره را  به عنوان منبع مشروعیت سیاسی خاندان کیم پذیرفته است. یعنی روایتی ساختگی مبنی بر این‌که کیم یل سونگ ناجی است و فرزندان او نیز دارای چنین قدرت ماوراءالطبیعه‌ای هستند.   

سی‌ان‌ان: کیم یو جونگ در سال ۲۰۱۸ با پیام صلح در المپیک زمستانی کره جنوبی شرکت کرد. چگونه زبان او از آن زمان تغییر کرد؟

سونگ یون لی: شخصیت او که در فوریه سال ۲۰۱۸ و با ورود به صحنه بین‌المللی المپیک زمستانی کره جنوبی بسیاری را مجذوب خود کرده بود، دستخوش دگردیسی شد. به‌طوری که او از یک شاهزاده‌خانم مغرور و مبادی آداب از پیونگ‌یانگ به رهبری گاهی وقیج به سبک وحشیانه قرون وسطایی، که از مشخصات عینی سلسله اوست، تبدیل شد.

او نهاد ریاست جمهوری سئول را به سخره گرفت (بارها آن‌ها را به «سگ‌های ترسیده» و «احمق‌هایی» که طوطی‌وار از آمریکا تقلید می‌کنند تشبیه کرده است) و جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده را «پیر خرف» خواند. این تضادها به علاوه قدرتی که تقریبا مطلق به نظر می‌رسد، او را به چهره‌ سیاسی جذابی بدل ساخته است.

سی‌ان‌ان: اما آیا او فقط حرف می‌زند؟ چه مثال‌های از اعمال قدرت او وجود دارد؟

سونگ یون لی: او در ژوئن ۲۰۲۰ با صدور بیانیه‌ای کتبی از کره جنوبی خواست تا ارسال هرگونه اعلامیه، پول، دارو، خمیردندان و دیگر موارد را از طریق مرز به شمال جرم‌انگاری کند. دهه‌هاست کسانی که از کره شمالی به سوی کره جنوبی فرار کردند و دیگر فعالان حقوق بشر اکثرا از طریق بالن وسایلی را از مرز به سوی کره شمالی می‌فرستند.

تنها ساعاتی پس از صدور این درخواست، کره جنوبی اعلام کرد که از آن تبعیت خواهد کرد. قانون جدید در دسامبر همان‌سال به‌رغم انتقادات بسیار از سوی فعالین مدنی و نهاد‌‌های بین‌المللی از جمله سازمان ملل متحد در کره جنوبی تصیب شد.

لرد دیوید آلتون، عضو ارشد پارلمان بریتانیا این این قانون جدید کره جنوبی را «قانون دهان‌بند» نامید. با این‌حال دولت وقت کره جنوبی که اکثریت قاطع پارلمانی برخوردار بود، به رویه خود ادامه داد. این نخستین باری بود که کره شمالی توانست سانسور خود را به جنوب گسترش داد. چنین «شاهکاری» را حتی پدر و برادر او هم نتوانستند انجام دهند. 

در ژوئن همان سال او تهدید کرد که دفتر همکاری‌های مشترک بین دوکره را منفجر کند. این دفتر که در قسمت شمالی مرز دو کره قرار دارد، تماما با سرمایه کره جنوبی ساخته شده است. تنها چند روز بعد این ساختمان تخریب شد. من در مورد همه این مسائل به صورت مفصل در کتابم توضیح دادم. 

سی‌ان‌ان: جمع‌آوری اطلاعات در مورد خانواده کیم بسیار دشوار است. چطور این کار را کردید؟

سونگ یون لی: من ۲۰ سال درباره کره شمالی مطالعه و تدریس کرده‌ام. تقریبا هر‌آنچه درباره کیم یو جونگ و خانواده‌اش به زبان‌های کره‌ای (از جمله منابع کره شمالی)، چینی و انگلیسی نوشته شده است را خوانده‌ام. همچنین برای نوشتن این کتاب صد‌ها ساعت فیلم کره‌ای دیده‌ام و هزاران مقاله و بیانیه کره شمالی را مطالعه کرده‌ام. 

همچنین با کسانی که با کیم یو جونگ ملاقات داشته‌ا‌ند و همچنین با مقامات ارشد کره شمالی که به جنوب فرار کرده‌اند گفتگو کردم.

سی‌ان‌ان: آینده کیم یو جونگ چه خواهد بود؟ آیا قدرت برادرش ناگزیر به نسل بعد انتقال خواهد یافت؟

سونگ یون لی: قاعدتا پس از مرگ کیم جونگ اون قدرت او به جای این که به یکی از برادران یا خواهرانش منتق شود باید به یکی از فرزندانش انتقال یابد. اما، کیم یو جونگ به عنوان خواهر جسور و بی‌محابای رهبر معظم، از جایگاه بدیعی برخوردار است. درآینده چه انتظار او را می‌کشد؟ آیا او می‌تواند رهبر معظم بعدی کره شمالی باشد؟ به این سوال نمی‌توان جوابی قاطع داد. اما، این موضوع آن‌قدرها غیرمنطقی به نظر نمی‌رسد.

خاطرات زمستان دهشتناک ۲۰۱۳ و اعدام در ملا عام جانگ سونگ تائک، سیاست‌مدار عالی رتبه کره شمالی و شوهر عمه کیم جونگ اون به دست این خواهر و برادر، بر بی‌رحمی حکومت آن‌ها صحه می‌گذارد.

گذشته از همه این‌ها، سلسله او در حال حاضر عجیب‌ترین سلسله روی زمین است.