شفاف سازی «هزینه های انتخاباتی» در بن بست؟/ بسیاری از حامیان کاندیداها، پولی به حساب اعلام شده به وزارت کشور نمی ریزند

سوم آبان که برسد، ثبت نام کاندیداهای مجلس دوازدهم به پایان می رسد و بنا به آمار وزارت کشور تعداد ثبت نامی ها تاکنون به ۱۰ هزار نفر رسیده است. ثبت نام از کاندیداها نیز براساس قانون جدید انتخابات به شیوه الکترونیکی برگزار می شود. اما در همین قانون جدید نیز اشاراتی به شفاف سازی هزینه های انتخاباتی شده و برمبنای آن هر کاندیدا ملزم به ارائه یک شماره حساب برای فعالیت های انتخاباتی اش شده است.

اما آیا این قانون جدید مسیر ورود پول های کثیف به انتخابات را مسدود می کند؟ آیا از رانت مالی در انتخابات جلوگیری می کند؟ محمدجواد کولیوند، نماینده ادوار مجلس معتقد است قانون جدید انتخابات امکان مبارزه با فساد و رانت مالی را ندارد.

او در گفتگویی تاکید دارد باید کف و سقف هزینه های انتخاباتی روشن شود.

مشروح گفتگو با کولیوند را در ادامه بخوانید؛

**********

آقای کولیوند! در این دوره از انتخابات و براساس قانون جدید انتخابات و شفاف شدن هزینه های انتخاباتی، ثبت نام کنندگان باید یک شماره حساب را جهت تبلیغات انتخاباتی معرفی کنند تا هزینه های آنها مورد بررسی قرار گیرد، ارزیابی شما از این موضوع چیست؟

قبلا چنین چیزی در رابطه با اینکه نامزدهای انتخاباتی شماره حسابی را مشخص کنند و از آنجا هزینه کنند تا قابلیت حسابرسی داشته باشد وجود نداشت اما در قانون اخیر که در سال ۱۴۰۲ توسط نمایندگان محترم مجلس تصویب شده و به تایید شورای نگهبان هم رسیده، هر نامزد انتخاباتی باید یک شماره حسابی را مشخص کند که مشخصا بگوید هزینه‌های تبلیغاتی ازطریق آن حساب پرداخت می شود. معتقدم این طرح موفقیت‌آمیز نیست و کارآمد نخواهد بود.

کف و سقف هزینه های انتخاباتی مشخص نیست

ایرادات وارد شده به این اصلاحیه چیست؟

چون تا زمانی که کف و سقف هزینه انتخاباتی مشخص نشود نمی توان در مورد آن تصمیم گیری کرد، اولا شما باید بدانید هر کاندیدا در کلانشهرها چقدرباید هزینه کند و هزینه معقول چقدر است؟ در شهرهای کوچکتر هم همینطور. مثلا در استان‌هایی مثل تهران که وسعت کار بالاست چقدر باید هزینه کنند؟ یا نماینده‌ای که می‌خواهد از شهرستان بافق، مهاباد، ابرقو، خاتم و مهریز بیاید چقدر باید هزینه کند، در مجموع فاصله این شهرها ۲۶۰ کیلومتر است واین شهر ها با این مسافت فقط یک نماینده دارند. این نماینده اگر بخواهد دراین شهرها دفتر انتخاباتی بگیرد، باید برایش مشخص شود که تا چه مقدار می تواند هزینه کند و سقف هزینه را بداند.

پس از نظر شما با اصلاحیه جدید شفاف سازی هزینه ها چندان امکانپذیر نیست و ...

بررسی اینکه هر نماینده چقدر هزینه کرده است سخت است، من مثلا می‌آیم و به این‌ها می‌گویم ۵۰۰ میلیون تومان هزینه کردم، ۵۰۰ میلیون هم از نگاه آنها هزینه زیادی است؛ آن وقت چطوری می‌خواهند بگویند شما چرا اینقدر هزینه کردی؟ شما قبلش به من نگفتی که من چقدر باید هزینه کنم. بنظر من در حقیقت در دایره انتخابات امسال اینکه بیاییم و یک شماره حساب بدهیم حالت خوبی ندارد و موفقیت آمیز نخواهد بود.

خیلی از حامیان پولی به حساب اعلام شده به وزارت کشور نمی ریزند

در این بین تکلیف حامیان کاندیداها چه می‌شود؟ به هر حال هر کسی طرفدارانی دارد. آن‌ها هم باید پولشان را بریزند در آن حساب یا این‌که می‌توانند جداگانه خرج کنند؟

الان قانون می‌گوید حامیان هم هزینه ها را به این حساب بریزند در حالی که خیلی از طرفداران پول نمی‌ریزند و می‌روند متریال تهیه می‌کنند؛ بنر می‌زنند، عکس می‌زنند، صندلی می‌گیرند، جا اجاره می‌کنند و اصلا قرار نیست طرفداران بیایند و پول بدهند.

خیلی از طرفداران نمی آیند پول رایج کشور را در آن حساب بریزند و بگویند تو برو خودت خرج کن؛ یک فردی دفتر و جایی دارد که یک هفته تا ۱۰ روز در اختیار نماینده می‌گذارد که این حرکت به نوعی خودش کمک مالی به نماینده می شود. یکی دیگر صندلی اجاره می‌کند و می‌دهد و هزینه‌های جاری دفاتر مثل چای، قند، شیرینی و... را خیلی‌ها خود جوش تامین می کنند و اصلا به آن کسی که می‌خواهد نامزد انتخاباتی باشد پولی پرداخت نمی کنند.

نمایندگان در اصلاحیه قانون انتخابات عجولانه تصمیم گرفتند

پس در مجموع این طرح در راستای اعمال شفافیت در هزینه های انتخاباتی و جلوگیری از ورود پول های کثیف به انتخابات کارآمدی لازم را نخواهد داشت؟

من استنباطم این است که اگر قرار است این طرح موفقیت‌آمیز باشد باید صفر تا ۱۰۰ آن را پیش‌بینی کنند. الان من به شما بگویم شما بیا یک شماره حساب به من معرفی کن، هزینه‌هایت را از اینجا تامین کن، من هزینه معقولم چقدر است؟ معلوم نیست کف و سقف هزینه من چقدر است؟ من می‌توانم دو میلیارد خرج کنم، می‌توانم ۱۰۰ تومان خرج کنم. این طرح خوبی نیست و حالا این شماره برای من است، ممکن است دوستان من خودشان بخواهند هزینه‌های دیگری برای من انجام دهند؛ آیا من آن‌ها را هم باید بیاورم و به ریال تبدیل کنم و به این حسابم تبدیل کنم؟ اصلا چنین چیزی در قانون نیامده است. این نشان می‌دهد که دوستان ما یک قدری عجله کرده‌اند و عجولانه تصمیم‌ گرفته‌اند.

زیرساخت ها برای مبارزه با فساد در انتخابات باید فراهم شود

آیا این طرح می تواند جلوی فساد های مالی در انتخابات را بگیرد و فساد زدایی لازم را در پی داشته باشد؟

برای اینکه جلوی فساد را بگیریم ابتدا باید زیرساخت هایش را فراهم کنیم، تا جلوی فساد مالی در انتخابات گرفته شود. اینکه مشخص کنند نماینده تهران مثلا A تومان می تواند خرج کند دوم؛ اینکه هزینه های بنر، پلاکارد، جلسات و تجمعات حامیان ایشان چقدر است؟

یعنی یک چیزی به او بگویند که برایش معقول باشد، یعنی وقتی بنشیند و دو دو تا، چهار تا کند، بفهمد که چقدر می تواند هزینه کند. ولی اینکه به کسی بگویی یک شماره حساب به من بده؛ من شماره حساب دادم و در آن حساب ۱۰۰ تومان می‌ریزم، ۱۰۰ تومان را هم هزینه می‌کنم، در حالی که واقعیت این نیست، واقعیت چیزهای دیگری است مثل ایکه دیگران دارند هزینه می‌کنند.