ماجرای مقاومت زنان افغانستان و سلطه طالبان؛ از ممنوعیت کار تا کارآفرینی زیر سایه ظلم
طالبان پس از تسلط دوباره بر افغانستان، محدودیتهای گسترده بر حضور زنان در اجتماع و فعالیتهای اقتصادی، فرهنگی و آموزشی آنان وضع کردهاند و به این ترتیب این کشور را از استفاده از تواناییهای بالقوه و بالفعل نیمی از نیروی انسانیاش محروم کرده است.
زنان افغانستان اما تسلیم محدودیتها و سیاستهای محدودکنندهی طالبان نشدهاند و از فرصتهای مختلف برای کار و کارآفرینی استفاده کردهاند.
بنابر روایت شفقنا، سازمان ملل متحد به تازگی اعلام کرده است که در حال حاضر ۸۰ هزار تجارت کوچک در افغانستان تحت مدیریت زنان هستند.
برنامه توسعه سازمان ملل متحد (یواندیپی) اعلام کرده از این زنان و تجارت شان در افغانستان حمایت کرده است.
این نهاد گفته این تجارتهای کوچک باعث ایجاد شغل برای ۹۰۰ هزار نفر شده و از میزایای آن ۴.۵ میلیون نفر مستفید شدهاند.
«ممنوعیت کار زنان»
زنان افغانستان در حالی ۸۰ هزار تجارت کوچک را ایجاد کرده و مدیریت میکنند که طالبان پس از بازگشت به قدرت کار آنان را ممنوع کردهاند.
طالبان در اولین روزهای تسلط بر افغانستان، کارمندان زن را از ادارات دولتی افغانستان اخراج و خانهنشین کردند.
این گره در مرحلهی بعدی، کار زنان را در مؤسسههای غیردولتی داخلی و بینالمللی ممنوع کردند.
در مرحلهی سوم، طالبان کار زنان شهروند افغانستان را در دفتر نمایندگی سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) و آژانسهای سازمان ملل متحد ممنوع کردند.
طالبان در تلاش برای خانهنشین کردن کامل زنان، برخی از کسبوکارهای تحت مدیریت آنان را ممنوع کردند.
این گروه از جمله آرایشگاههای زنانه را در سراسر افغانستان ممنوع کردند که براثر آن بیش از ۶۰ هزار زن بیکار شدند.
«تجارت آنلاین و صنایع دستی»
با وجود تلاشهای طالبان برای حذف زنان از چرخهی اقتصادی افغانستان، زنان کارآفرین از اندکترین فرصتها برای تجارت و کسب درآمد استفاده میکنند.
رشد تکنولوژی و فرصتهای ایجاد شده از طریق اینترنت و شبکه اجتماعی، به زنان افغانستان فرصتهای جدیدی را فراهم کردهاند.
در حال حاضر صدها زن و دختر جوان در افغانستان با استفاده از این فرصتها تجارت آنلاین خود را راهاندازی کردهاند و از این طریق کسب درآمد میکنند.
شماری از زنان نیز با استفاده از یوتیوب و از طریق راه اندازی کانالهای آموزشی، ولاگ، زندگی روستایی و آشپزی، کسب درآمد میکنند.
صنایع دستی از دیگر عرصههای است که زنان افغانستان در آن حضور پر رنگ دارند و تجارتهای کوچک آنان در این زمینه پر رونق است.
بسیاری از زنان با استفاده از فرصتهای شبکههای اجتماعی، تجارت آنلاین صنایع دستی راه اندازی کردهاند و به این ترتیب صنایع دستی افغانستان را علاوه بر فروش در داخل، به خارج از کشور نیز صادر میکنند.
زنان افغانستان در حالی در تلاش حفظ حضور خود در چرخه اقتصادی این کشور و تجارتهای کوچک هستند که بیشترین بار بحران اقتصادی ناشی از تسلط طالبان را متحمل میشوند.
بر اساس گزارشهای سازمان ملل متحد، میلیونها زن و کودک براثر محدودیتهای وضعشده از سوی طالبان و بحران اقتصادی گسترده، دچار سوءتغذیه هستند و میلیونها زن دیگر نیز به خدمات اولیه دسترسی ندارند.
هرچند زنان افغانستان هنوز تسلیم محدودیتهای طالبان نشده است و همچنان مبارزه و مقاومت میکنند، اما پیامدهای این محدودیتها بر زندگی آنان در عرصههای مختلف ویرانگر بوده است.