جنگ اول یا صلح آخر؛ چرا ایران به اشتیاق ترامپ برای مذاکره پاسخ منفی داد؟ / ۳ سناریوی درباره آینده روابط ایران و آمریکا

روشن است که این تصمیم می‌تواند نگرانی از تشدید تنش با واشنگتن را افزایش دهد اما سطح تنش را عملا ترامپ با امضای یادداشت ریاست جمهوری علیه کشورمان بالا برد، نه ایران.

رهبر انقلاب در سخنرانی قبلی شان عملا بر امکان مذاکره و حتی معامله با دشمن تصریح کرده بودند، اما عجله ترامپ در عمل به توصیه نتانیاهو برای آغاز سیاست فشار حداکثری، تهران را به این نتیجه رساند که واشنگتن به دنبال مذاکره با ایران نیست بلکه قصد دارد با ادبیات مذاکره، فشار بیشتر بر ایران را پی بگیرد.

ایران تاکنون بارها نشان داده است که هرگونه گفتگویی را تنها از موضع برابر می‌پذیرد؛ نمونه اش گفتگوها درباره عراق یا مرونده هسته‌ای در دولت اوباما. اما ترامپ موازنه را برهم زد و شتاب در فشار حداکثری، به ایران ثابت کرد که واشنگتن به دنبال گفتگو از موضع برابر نیست.

مذاکره با آمریکا، نه هوشمندانه، نه عاقلانه و نه شرافتمندانه

تجربه بدعهدی‌های قبلی هم به تصمیم ایران کمک کرده است. نمونه‌اش برجام یا ترور سردار سلیمانی و حالا هم استراتژی "صادرات صفر نفت".

در چنین شرایطی، مذاکره با آمریکا تنها یک نتیجه دارد و آن اینکه اقتصاد کشور و به ویژه نرخ طلا و دلار را وابسته به مذاکره خواهد کرد که نگران‌کننده است. البته سرنوشت قیمتها همین حالا هم به دیپلماسی گره خورده اما لااقل فعلا خبری از فراز و فرودهای هرروزه مذاکراتی نیست و فشار کمتری بر روی دیملماتها وارد می‌آید. اینجاست که به قول معروف، جنگ اول بهتر از صلح آخر می‌تواند منافع حتی اقتصادی را تامین کند.

چنانکه عباس عراقچی پیش از این گفته بود، واشنگتن برای گفتگو با ایران باید شروطی را محقق کند که یکی از آنها بازگشت آمریکا به برجام است. از آنجا که ترامپ با برجام‌ مخالف است و آن را دستپخت مخالفان سیاسی اش می‌داند، یک شرط دیگر هم پیش پای کاخ سفید گذاشته شده؛ آزادسازی پولهای بلوکه شده ایران.

حالا ترامپ به‌جای تحقق این شرط‌ها، به فشار روی آورده است. اقدامی برخورنده که به سرعت تهران پاسخش را داد.

در این شرایط چند سناریو پیش روی تهران و واشنگتن است. سناریوی نخست، دست باز اسراییل برای جنگ افروزی علیه ایران است که به وضوح با تمایل ترامپ برای مداخله کمتر در خاورمیانه در تضاد است.

سناریوی دوم، عقب‌نشینی ترامپ و پذیرش شروط ایران برای گفتگوست که با توجه به مواضع اطرافیان ترامپ بسیار بعید به نظر می رسد.

سناریوی سوم که محتمل تر است، روی آوردن به مذاکرات غیرمستقیم از طریق میانجی های قطری و عمانی است که ترامپ را به هدف خود برای نمایش توافق با تهران نمی رساند.

بنابراین پاسخ صریح رهبر انقلاب به گستاخی ترامپ واشنگتن را دچار سرگردانی کرده و روشن است که کاخ سفید هیچ ابتکارعملی برای مواجهه با کشورمان ندارد.

ترامپ یا باید در زمین نتانیاهو بازی کند که نمی خواهد، یا اینکه سناریوی چهار سال اول دولتش را تکرار کند که نتیجه اش انسداد دیپلماتیک بدون هرگونه پیشرفت برای ترامپ و تیم سیاست خارجی اوست. حالا انگار همه‌چیز به نقطه آغازینش بازگشته است: نقطه سر خط!