محکومیت دولت آمریکا در پرونده بیماران تالاسمی ایران

 بیماران تالاسمی از جمله بیمارانی هستند که فرایند تأمین مواد اولیه آن‌ها و همچنین برخی از داروهای آنها از خارج کشور می‌باشد که به‌دلیل تحریم‌های ظالمانه آمریکا (مخصوصاً از اردیبهشت 1397 با خروج ترامپ از برجام تشدید شد) و همراهی برخی از شرکت‌های دارویی به تعداد بسیاری از آن‌ها آسیب‌های جدی بدنی وارد کرد و حتی برخی از این بیماران نیز به‌دلیل همین آسیب‌ها جان‌شان را از دست دادند.

متأسفانه این تحریم‌ها درد و رنج فراوانی به بیماران تالاسمی وارد کرده است و این وضعیت ادامه دارد و علی‌رغم پیگیر‌ی‌های متعدد برای تأمین دارو، مشکلات متعددی برای جامعه بیماران تالاسمی به‌وجود آمده است، به‌همین علت آسیب‌دیدگان تحریم دارویی به‌کرّات به مراجع قضایی به‌دلیل عدم اجازه واردات دارو و مواد اولیه شکایت کرده بودند.

پس از طرح دعوای حقوقی 438 نفر از آسیب‌دیدگان تالاسمی ناشی از اقدامات تحریمی دولت آمریکا به‌طرفیت 17 نفر از اشخاص حقیقی و حقوقی دولت آمریکا که در وضع و اعمال تحریم‌ها علیه این بیماران نقش داشتند، شعبه 55 دادگاه حقوقی روابط بین‌الملل تهران، متعاقب برگزاری جلسه رسیدگی، استماع اظهارات و دفاع وکلای پرونده و بررسی اسناد مربوطه، رأی به محکومیت دوازده میلیارد و ششصد و پانزده میلیون دلاری دولت و مقامات آمریکایی به پرداخت خسارات مادی، معنوی و تنبیهی در حق خواهان‌ها صادر کرده است.

بر اساس رأی صادره توسط شعبه 55 دادگاه حقوقی روابط بین‌الملل مبلغ محکومیت دولت و مقامات آمریکا از حیث خسارات مادی، معنوی و تنبیهی در این پرونده به‌شرح ذیل است:

1 ـ بر اساس رأی صادره دادگاه از باب خسارات مادی وارده به خواهان‌های ردیف 1 الی 346 که از زمان تحریم‌های ثانویه و اعمال تحریم‌های دارویی در نبود داروهای اصلی و باکیفیت خود به‌ناچار داروهای بی‌کیفیت را تأمین کرده دچار عوارض شدیدی شدند و به‌تبع آن هزینه‌های درمانی زیادی را تقبل نمودند و در واقع فقدان داروهای مورد نیاز بیماران تالاسمی باعث گردید واکنش‌های دارویی این بیماران و درد و رنج ناشی از مصرف داروهای دیگر افزایش پیدا کند حکم بر محکومیت خواندگان به پرداخت مبلغ 5 میلیون دلار برای هر نفر و مجموعاً به‌میزان یک میلیارد و هفتصد و سی میلیون دلار برای تمام خواهان‌ها صادر نموده است.

2 ـ دادگاه از باب خسارات معنوی وارده  به خواهان‌های ردیف 1 الی 346 که به‌علت تأثیرات مخرّب دارویی که از جمله آنها رنج و آسیب‌های روحی و روانی است که به خود بیماران و اطرافیان ایشان از سنین پایین تا سنین بالاتر وارد شده به‌نحوی که باعث محدودیت‌هایی در روابط اجتماعی بیمار در برخورداری از فرصت‌های اجتماعی، مشارکت در جامعه مانند حضور در محل تحصیل، ارتباطات خانوادگی و محدودیت‌هایی در فرصت‌های شغلی که می‌توانسته‌اند به‌دست آورند شده است حکم بر محکومیت خواندگان به پرداخت 8 میلیون دلار به‌ازای هر خواهان و مجموعاً به‌میزان دو میلیارد و هفتصد و شصت و هشت میلیون دلار در حق خواهان‌ها رأی صادر نموده است.

3 ـ دادگاه از باب خسارات مادی وارده به خواهان‌های ردیف 347 الی 438 که عزیزان خود را به‌دلیل نرسیدن دارو از دست داده‌اند مبلغ 7 میلیون دلار برای هر نفر و مجموعاً به‌میزان ششصد و سی و هفت میلیون دلار برای تمام خواهان‌ها رأی صادر نموده است.

4 ـ دادگاه برای خسارات معنوی خواهان‌های ردیف 347 الی 438 که عزیزان خود را  به‌دلیل عدم دسترسی به داروهای ضروری و اولیه‌شان از دست داده‌اند و این امر ناشی از عدم همکاری شرکت‌ها، بانک‌ها و سایر نهادهای خارجی به‌دلیل ترس از مجازات رعایت نکردن تحریم‌های ایالات متحده آمریکا علیه ایران می‌باشد حکم بر محکومیت خواندگان به پرداخت 10 میلیون دلار به‌ازای هر خواهان و مجموعاً به‌میزان نهصد و ده میلیون دلار در حق خواهان‌ها صادر نموده است.

5 ـ هم‌چنین دادگاه با عنایت به ماده 4 قانون صلاحیت محاکم دادگستری جمهوری اسلامی ایران برای رسیدگی به دعاوی مدنی علیه دولت‌های خارجی از باب تنبیه خواندگان و جلوگیری از تکرار آن در آینده غرامت تنبیهی نیز طبق عمل متقابل خواندگان در نظر گرفته و حکم بر محکومیت خواندگان به پرداخت 15 میلیون دلار برای هر خواهان و مجموعاً شش میلیارد و پانصد و هفتاد میلیون دلار برای 438 خواهان پرونده حکم صادر نموده است.

تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا که جمعیت "نیازمند حمایت" را بدون هرگونه تفکیک مورد آسیب جانی اعم از سلب حق حیات و یا ایراد آسیب جسمی قرار داده، مصداق بارز اعمال جنایتکارانه علیه جمعیت غیرنظامی محسوب می‌شود و صرف‌نظر از مسئولیت کیفری این افراد،‌ مسئولیت مدنی نیز برای آن‌ها ایجاد می‌کند.