دغدغه حاشیه‌نشینان در مسیر بهارستان
حاشیه‌نشینی، معضل شهری که پرونده آن همچنان باز است
معضلی شهری که تاریخچه آن مربوط به دیروز و امروز نیست، تاریخچه‌ای بلاتکلیف و پرمخاطره که نامش «حاشیه نشینی» است.
شاید در ظاهر تنها لفظی ساده باشد اما باطن آن آنقدر پیچیدگی‌های عجیب و غریب دارد که به نوعی با خود سردرگمی‌هایی را به همراه می‌آورد البته این موضوع مربوط به دیروز و امروز نیست و تاریخچه‌ای قدیمی دارد، تاریخچه‌ای بلاتکلیف و پرمخاطره که نامش حاشیه نشینی است.
اگر تنها یک بار گذرتان به اطراف پایتخت خورده باشد در نگاه اول محو آلونک‌هایی کوچک و بزرگ می‌شوید که ظاهرشان قدیمی و آسیب دیده است، آلونک‌هایی که شاید پناهگاه افراد زیادی باشند، اما این افراد چشم انتظار هم هستند، چشم انتظار مسئول یا ارگان خاصی که به سقف بالای سرشان استحکام ببخشد و آنها را از حاشیه‌های شهر به مکانی منتقل کنند که به زندگی‌شان اعتبار ببخشد، طوری که به همین راحتی اعتبار زندگی و معیشت‌شان درگیر حوادث طبیعی و حتی انسانی نشود؛ البته این خانه‌های کوچک و یا همان آلونک‌ها در محل‌هایی ساخته شده‌اند كه خارج از برنامه ريزی رسمی و قانونی توسعه شهرها است و فاقد استحكام و مقاومت حداقلی هم هستند.
حاشیه نشینی و حاشیه‌های مسئولان برای رفع آن!
سالیان سال است که مسائل متعددی همچون پائین بودن درآمد، کمبود مسكن در شهرها ، گرانی غیر متعارف زمین شهری در کلان شهرها و... موجب افزایش حضور حاشیه‌نشین‌ها در اطراف پایتخت شده همچنین به گفته کارشناسان این حاشیه نشینی می‌تواند محلی برای بسیاری از حوادث کوچک و بزرگ باشد که طبیعتا عواقب مخربی به همراه خود دارد.
گفته می‌شود که حل مشکلات افراد حاشیه نشین هر ۴ سال یکبار برای نامزد‌های انتخاباتی به ابزاری برای تبلیغات تبدیل می‌شود و به نوعی محل‌های حاشیه نشین اطراف پایتخت بهشت انتخاباتی برای کاندیدا‌ها است، اما متاسفانه تا به امروز برای این معضل شهری اقدامی که آنطور باید انجام شود نشده است.
داوود محمدی نماینده سابق مجلس در گفتگو با یکی از رسانه‌ها اعلام کرده بود که حاشیه‌نشینان توقعاتی دارند که برخی از آنها بجاست و با مدیریت صحیح و ارائه امکانات بهتر مرتفع می‌شود، همچنین او معتقد است که هرچقدر هم که امکانات در اختیار حاشیه‌نشینان قرار بگیرد باز هم نمی‌توان معضل حاشیه‌نشینی را کم کرد.
در این راستا پیروز حناچی شهردار تهران هم درباره کاهش یا افزایش پدیده شهرنشینی در پایتخت گفته است که آمار‌ها نشان می‌دهد میزان حاشیه نشینی ۱۸ درصد افزایش پیدا کرده و البته داشتن پژوهش و مطالعه هدف نقشه راه آینده ما است همچنین نحوه اداره امور در شکل گیری نواحی حاشیه نشینی در شهر تاثیر گذار است.
استاندار تهران هم در رابطه با این موضوع سکوت نکرد و در نشستی مشترک با رییس و اعضای مجمع نمایندگان استان تهران در مجلس اعلام کرد که ۲۳ درصد از جمعیت حاشیه نشین ساکن در بافت‌های ناکارآمد شهری کشور در استان تهران سکونت دارند که متاسفانه بودجه عمرانی متناسب با جمعیت و ظرفیت‌های استان تخصیص نمی‌یابد.
این‌ها بخشی از اظهارات مسئولانی بود که مسئله حاشیه نشینی برایشان از اهمیت بالایی برخوردار است، اما متاسفانه نه تنها حاشیه‌نشین‌ها ساماندهی نشده اند، بلکه روز به روز بر تعداد آنها اضافه می‌شود، حالا پس از چندسال وزارت کشور هم این معضل اجتماعی را در دستور کار خود قرار داده، به طوری که در ۲۳ شهریور امسال رحمانی فضلی وزیر کشور در جمع خبرنگاران گفت: قرار است با کمک مجلس طرح ملی را برای ساماندهی مناطق حاشیه‌نشینی تصویب کنیم که باید به شکل قانون درآید اما در حال حاضر حدود ۳ ماه از این صحبت می‌گذرد و این تصمیم همچنان در مسیر بهارستان است، به نظر می‌رسد که این حجم از مشکلات و نگرانی‌های مردم حاشیه‌نشین نیازمند دقت و برنامه‌ای اصولی است، برنامه‌ای که نتوان به آن مشکل یا ایرادی وارد کرد.
سرانجام حاشیه‌نشین‌ها چه خواهد شد؟
پایان پاس‌کاری‌های مسئولان، چشم انتظاری حاشیه نشین‌های پایتخت و اینکه آیا تدبیری خاص و برنامه‌ای اصولی برای این افراد اندیشیده می‌شود یا خیر؟ معلوم نیست تا چه اندازه داشته باشد، همچنین تنها مسئله امروز جوامع بشری حاشیه نشینی نیست زیرا اگر این موضوع رفع نشود ممکن است که معضلات بیشتری را در جامعه ایجاد کند، معضلاتی که شاید دیگر نتوان اثرات آن را برای شهروندان به ویژه نسل جوان جبران کرد.
جهت پاسخ به سوالی مبنی بر عاقبت حاشیه‌نشین‌ها و اقدامات استانداری تهران برای رفع این مشکل، با زاهدی فر معاون شهرسازی استانداری تهران ارتباط برقرار کردیم، او در گفت و گو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان بیان کرد که برنامه حاشیه نشینی در اختیار وزارت راه و شهرسازی است، شرکت بازآفرینی شهری کشور باید تعداد بافت‌های حاشیه‌ای را مشخص کند و برای ساماندهی آنها برنامه‌هایی را در دستور کار خود قرار دهد، البته استانداری هم پیگیری‌های لازم را انجام داده تا بخشی از این بافت‌های قذیمی ترمیم و بازسازی شوند زیرا مقاوم نیستند.
او بر این باور است که در رابطه با مسائل حاشیه نشینی، شرکت بازآفرینی شهری اطلاعات بیشتری دارد و باید جویا شد که آیا برنامه‌ای برای استان تهران تهیه کرده‌اند یا خیر؟
در ادامه حسن خلیل آبادی عضو شورای شهر تهران هم در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان اظهار کرد که متاسفانه پدیده حاشیه نشینی در چندسال اخیر رشد بسیار زیادی داشته و حاشیه نشینان اطراف پایتخت هم از شرایط مناسبی برخوردار نیستند.
او بر این باور است که درباره طرح ساماندهی و بهبود شرایط زندگی حاشیه نشین‌ها هنوز مطلبی مطرح نشده و با این حال ما می‌بینیم که روز به روز بر تعداد حاشیه نشین‌ها افزوده می‌شود، همچنین لازم است که استانداری به این موضوع توجه زیادی داشته باشد.
با توجه به این صحبت‌ها به نظر می‌رسد که متولی رسیدگی به مشکلات حاشیه‌نشینی هنوز به درستی مشخص نشده و بهتر است که مسئولان کشور بیش از پیش به چنین دغدغه مهم مردمی توجه داشته باشند تا نعمت زندگی در مکانی امن و آرام برای آنها به یک رویا تبدیل نشود، حال باید صبر کرد و دید که تا پایان دولت تدبیر و امید، مسئولان چه کلیدی را برای بازکردن این قفل در نظر می‌گیرند.
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان
70
