بچه‌ پوشی؛ رسمی برای نجات دختران از محدودیت‌ ها

واقعاً از افغانستان چه می‌دانیم؟ ما درباره مردم آن، میراث انسانی و آداب و رسوم علیرغم جنگ‌هایی که از سر گذرانده‌اند، چه می‌دانیم؟ با این گزارش همراه ما باشید تا درباره آن‌سوی چهره افغانستان مطالب جالبی بخوانید.

بچه پوشی به معنای پوشیدن لباس پسرانه رسمی در بخش‌هایی از افغانستان و پاکستان است؛ بنا بر این رسم خانواده‌هایی که پسر ندارند ممکن است یکی از دخترانشان را برای پوشیدن لباس پسرانه و زندگی در قالب پسرانه انتخاب کنند. بچه پوشی (پسرانه‌پوشی) به این دختر اجازه‌ی رفتار آزادانه‌تری می‌دهد و می‌تواند از فرصت‌هایی که برای یک دختر فراهم نیست، استفاده کند.

او می‌تواند به مدرسه برود، خواهرانش را در بیرون از خانه همراهی کند، و کار کند. خانواده‌ای که فرزند بچه‌پوش دارد از طعنه جامعه مبنی بر نداشتن فرزند مذکر در امان می‌ماند.

با وجود اینکه رسم عجیب "بچه‌پوشی" در کابل پایتخت افغانستان رواج گسترده‌ای دارد؛ پژوهش‌ها و تحقیقات زیادی درباره آن منتشر نشده‌است.

یک روزنامه‌نگار سوئدی به نام "ژنی‌نوردبرگ" می‌گوید بعد از رفتن به خانه دوستش آزیتا که نماینده پارلمان افغانستان بود شوکه شده، زیرا یکی از دختران او عینا شبیه پسرها لباس پوشیده و رفتارش کاملا پسرانه بوده‌ است.

پسر شدن دخترها، در جامعه افغانی امری طبیعی است. روزنامه‌نگار نامبرده در سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲ به پژوهش در این‌باره پرداخت و در سال ۲۰۱۵ کتابی با نام "دختران مخفی کابل" نوشت و در آن ریشه‌های تاریخی آن را بررسی کرده است.

جوان‌ترین کشور جهان

در حال حاضر بیشتر کشورهای جهان در حال پیر شدن هستند، با وجود بهبود و گسترش واکسیناسیون و آنتی‌بیوتیک‌ها، در کنار ابزارهای پزشکی مدرن، سن مردم جهان مثل گذشته جوان نیست و بیشتر به سوی پیری می‌روند، اما افغانستان جوان‌ترین کشور جهان است، پنجاه درصد جمعیت این کشور زیر پانزده سال دارند. بنا به سرشماری سال ۲۰۱۸، نسبت کودکان در افغانستان ٤٢.٦٤ درصد است.

جوانان بالغ زیر ۲۵ سال هم ۶۷.۵ درصد از جمعیت کل ساکنان را تشکیل می‌دهند.

حتی ثروتمندان سادگی را دوست دارند

نجیب‌الله آزاد روزنامه‌نگار افغانی در این‌باره می‌گوید: مردم افغانستان زندگی تجملاتی و پر ریخت و پاش را دوست ندارند حتی اگر ثروتمند باشند. آنها در هر شکلی زندگی ساده را دوست دارند. به جای نشستن روی مبل و صندلی، چهار زانو روی زمین می‌نشینند، علاقه‌ای به پر کردن خانه با وسایل لوکس ندارند و خوابیدن روی زمین را به تخت‌خواب ترجیح می‌دهند، در افغانستان برخلاف فرهنگ‌هایی که افراد خانواده اتاق مجزا دارند و فقط برای خوردن غذا دور هم جمع می‌شوند، خانواده‌های پرجمعیت زیر یک سقف زندگی می‌کنند، فرقی بین خانواده فقیر و ثروتمند در افغانستان نیست و به ندرت افراد خانواده اتاق شخصی دارند، سختی کشیدن افغانها در طول تاریخ معاصر، در این سبک زندگی تاثیرگذار است و با ساده‌ترین شیوه‌های زندگی بدون تجملات کنار می‌آیند.

جلسه‌های شعر روزهای پنج‌شنبه

شاید بسیاری ندانند که مردم افغانستان علاقه زیادی به شعر و فصاحت کلام دارند. جنگ‌های‌ طولانی و تراژیک از مردم افغانستان شاعرانی خبره ساخته است؛ آنها شعرهای زیبایی می‌گویند و هر پنج‌شنبه جلسات شعرخوانی برای خواندن و شنیدن شعر برگزار می‌کنند. در مجلس شعر، تفاوتی بین زن و مرد و کودک و بزرگسال وجود ندارد و همه می‌توانند شعرهایی که سروده‌اند را بخوانند.

این مساله توجه روزنامه‌نگار کانادایی خانم "لیزدوسیت" را که از افغانستان مستند ساخته را به خود جلب کرده است، او به بی‌بی‌سی‌ می‌گوید: شب پنجشنبه در شهر هرات افغانستان، شب شعر است و زنان و مردان و کودکان شعر می‌خوانند و به شعر گوش می‌کنند و چای و شیرینی می‌خورند.

موسیقی "دمبوره" افغانی

در شهر هرات افغانستان، شب‌های پنج‌شنبه فقط منحصر به شعرخوانی نیست، بلکه با نواختن و گوش سپردن به موسیقی همراه است، هرات به موزیسین‌های فراوانش شهرت دارد، موسیقی افغانستانی معمولا به شهر هرات مرتبط است، هرات مرکز موسیقی ایرانی برای مدت طولانی بوده‌ است. موسیقی افغانی به دلیل مختصات جغرافیایی، مخلوطی از موسیقی ایرانی و هندی و ترکیبی از فرهنگ‌های مختلف است.

بخشی از موسیقی افغانی به مهاجران بودایی تعلق دارد که از فرهنگ هندی اخذ شده و بخش دیگر آن تحت تاثیر فرهنگ ایرانی است. افغانستان کشوری غنی از موسیقی در طول تاریخ بوده‌است و به ابزارهای موسیقی شهرت دارد که معروف‌ترین آن "دمبوره" است. دمبوره تار دارد و شبیه عود است و افغان‌ها در جلسات شعرخوانی دمبوره می‌نوازند.

رسمی ماندگار در ازدواج که هنوز هم دنبال می‌شود

مردم افغانستان تا زمانی که خانواده عروس بافتن دستی جهیزیه دختر را کامل نکرده باشند، زمان ازدواج را مشخص نمی‌کنند. این یک رسم قدیمی است که تا امروز در بسیاری از خانواده‌های افغانستانی باقی مانده‌ است.

حتی بسیاری از افغان هایی که در خارج از افغانستان زندگی می‌کنند به این رسم پایبندند، و روز عروسی را تا زمان تهیه کامل جهیزیا عروس به تاخیر می‌اندازند.

زنان خانواده عروس برای دوختن و بافتن برخی وسایل از جمله فرش، متکا و یا لحاف و تشک، گرد هم می‌آیند و با دستمال و وسایل دور ریختی، کاردستی‌های خاص درست می‌کنند، و عروس هم در طول این ماجرا، با دست خودش یک تابلوی تزئینی گلدوزی، می‌دوزد تا به دیوار خانه جدیدش آویزان کند.

منبع: تابناک باتو

68