معمای تازۀ مصر باستان در یک «زمین خالی» نزدیک هرم بزرگ

هرم بزرگ جیزه که بزرگترین هرم مصر است، به احترام فرعون خوفو ساخته شده‌است. گورستان باستانی همسایۀ آن شامل بنا‌های فراوانی بر روی زمین است که به اعضای خانواده و مقامات بلندپایه دربار فرعون اختصاص دارند.

 طبق مطالعه‌ای که این ماه در مجله علمی «بررسی باستان‌شناسی» منتشر شد، «مصطبه‌ها نوعی آرامگاه با سقف تخت و سازه‌ای مستطیلی شکل بر روی زمین هستند که از سنگ آهک یا خشت خام ساخته می‌شدند».

اسکن‌ها یک ناهنجاری L مانند را در زیر این زمین خالی نشان می‌دهند

بین سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳، محققانی از دانشگاه بین‌المللی هیگاشی نیپون و دانشگاه توهوکو در ژاپن و مؤسسه ملی نجوم و ژئوفیزیک مصر این منطقه خالی را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند. آن‌ها به جای حفاری سنتی، از چندین فناوری تصویربرداری غیرمخرب (رادار نفوذ به زمین و توموگرافی مقاومت الکتریکی) برای مطالعه این مکان استفاده کردند.

حالا اسکن‌های به دست آمده از این بررسی‌ها چیز عجیبی را نشان داده است. محققان در مقالۀ منتشرشده نوشته‌اند: «ما معتقدیم یک ناهنجاری پیدا کرده‌ایم: ترکیبی از یک سازه کم‌عمق که به یک سازه عمیق‌تر متصل است.» سازۀ کم‌عمق به شکل L است و اسکن‌ها نشان می‌دهند که پس از ساخت، با شن پر شده‌است. ممکن است این سازۀ L مانند در یکی از نقاط خود «دارای نوعی ورودی به سازه‌ای عمیق‌تر بوده باشد.»‌

این سازه L شکل حدود ۱۰ متر طول دارد و در عمق ۲ متری زیر زمین دفن شده‌است. اسکن‌ها سازۀ دیگری را نیز در زیر آن نشان می‌دهند؛ یک ناهنجاری که محققان آن را در اسکن‌ها دارای «مقاومت بالا» توصیف کرده‌اند؛ بنابراین در حالی که هنوز محققان از محتوای سازۀ عمیق‌تر مطمئن نیستند، می‌گویند که ممکن است خالی یا پر از مصالحی مانند شن و ماسه باشد.

در حالی که بسیاری از سوالات همچنان باقی است، محققان می‌نویسند: «اسکن‌ها به احتمالِ وجود بقایای باستان‌شناسی اشاره می‌کنند و حفاری‌ها می‌توانند به صورت قطعی این مسئله را حل کنند.» حفاری‌ها در حال حاضر در جریان است.

سرپرست نویسندگان این پژوهش، موتویوکی ساتو، متخصص فناوری‌های حسگر الکترومغناطیس در دانشگاه توهوکو کاملا نسبت به یافتن بقایای باستانی خوش‌بین است. او به نقل از گاری شاو از روزنامه هنری می‌گوید: «شکل L را نمی‌توان در ساختار‌های زمین‌شناسی طبیعی ایجاد کرد.»

البته این ناهنجاری‌ها تنها سازه‌های زیرزمینی گورستان نیستند. حفاری‌های قبلی نیز اتاق‌های زیرزمینی را نشان داده‌اند که بخشی از مصطبه‌های متعدد این مکان هستند و با آرامگاه‌هایی روی زمین مشخص شده‌اند. اما منطقۀ خالی گورستان که با چنین آرامگاهی بر روی زمین مشخص نشده است، پیش از این مورد کاوش قرار نگرفته بود.

همانطور که پیتر در مانوئلیان، مصرشناس دانشگاه هاروارد که در این تحقیق مشارکت نداشته است به لایو ساینس می‌گوید، جیزه دارای برخی عبادتگاه‌های L شکل دیگر است، اما آن‌ها معمولاً روی زمین هستند.

او اضافه می‌کند: «هنوز مطمئن نیستم که این ناهنجاری چه چیزی را نشان می‌دهد. اما مطمئناً ارزش کاوش بیشتر را دارد.»