توصیه های مهم مزاج شناسی فصل بهار

پاکسازی بدن

بهترین زمان شروع پاکسازی بهاره در زمان آغاز بهار طبی، یعنی روزهای پایانی زمستان و روزهای نخست فروردین ماه است که آب و هوا بهاری می شود و اندام های هدف در پاکسازی بهاره، کبد، کلیه ها و روده ها هستند. برای پاکسازی می توان از روش های سنتی و مرسوم ایجاد لینت مزاج، مانند خوردن آش های ملین بهره برد یا در صورت توصیه پزشک متخصص طب ایرانی، از داروی مسهل استفاده کرد. افرادی که به هیچ یک از شیوه های پاک سازی اخلاط و سموم بدن عادت ندارند نیز باید دقت کنند که در فصل بهار مقدار غذایشان را نسبت به فصل های دیگر کمتر کنند تا مواد زائد و سموم کمتری در بدن شان انباشه شود.

همچنین پرهیز از نوشیدنی های گرمی بخش و یا بسیار تری بخش مانند شربت های بسیار شیرین که از انگور یا خرما تهیه شده باشند شیر و دوغ زیاد و ... نیز موثر است. پرهیز از زیاد خوردن غذاهای مولد خون (مانند شیرینی ها، کیک و خامه زیاد) و کم کردن معقول مصرف انواع گوشت نیز باید مورد توجه قرار گیرد.

در متون طب ایرانی از غذاهایی مانند آش، بورانی، اسفناج ، بورانی شبدر و یونجه، کاهو سکنجبین، سمنو، آش شبدر و قره قروت به عنوان بهترین و سبک ترین غذاهای ایرانی برای فصل بهار نام برده شده که انرژی پایه و ویتامین مورد نیاز بدن را تامین می کنند، ولی خاصیت غذایی کمتری دارند. مصرف این غذاها موجب پاکسازی خون و تقویت اعصاب و قوای بدن می شود. از طرفی در فصل بهار مصرف حبوباتی مانند ماش، نخودفرنگی و جو نیز توسط حکمای طب ایرانی توصیه شده است.

پرهیز از مصرف غذاهای چرب و سرخ کردنی، پرهیز از پرخوری، بر هم خوری و با هم خوری مانند خوردن پیش غذا، میوه، غذا، نوشابه (یا دوغ یا ماالشعیر ) چای ، شربت، آجیل و ... در یک مهمانی نوروزی، کاهش مصرف خوراکی های تلخ و تند و شور و تیز که همگی مزاج گرم دارند مانند آجیل های شور، تخمه، گردو و دیگر مغزها و همچنین ادویه تند مانند فلفل ، دارچین ، زنجبیل ، پرهیز از خوردن میوه های لطیف و تری بخش که در بدن به سرعت دچار تغییرات نامطلوب می شوند مانند خیار و هندوانه ، مصرف نوشیدنی های خنک مانند شربت ریواس، شربت عناب ، شربت تمرهندی، شربت زرشک و غوره، شربت نارنج، لیمو و به و عرق های گیاهان بهاره چون شاهتره، کاسنی و خرفه ، پرهیز از نوشیدن آب با معده خالی و ناشتا، پرهیز از جنبش های بیش از حد بدنی و انجام ورزش معتدل (سبک تر از ورزش در زمستان)، پرهیز از جنبش های زیاد روانی، چون خشم و اضطراب و پوشیدن لباس های لطیف و سبک مانند جامه های کتانی و جامه های پنبه ای و کم کردن روانداز نیز در فصل بهار باید مورد توجه قرار گیرد.

همچنین پرهیز از حمام یا سونای خیلی گرم، جلوگیری از بروز یبوست ، از نگاه دانش طب ایرانی بهترین وضعیت اجابت مزاج آن است که به ازای هر وعده غذا یک بار دفع با قوام نرم به راحتی صورت گیرد و رعایت بهداشت غذایی و پرهیز از مصرف میوه و سبزیجات نشسته به ویژه در طول سفر نیز بسیار حائز اهمیت است.

درمان های ساده طبیعی

طبیعت برای درمان مشکلات به ظاهر پیچیده شما پیشنهادهایی ساده و ارزان دارد.

- حساسیت ها و آلرژی های فصلی

اگر با آغاز فصل بهار دچار حساسیت ها و آلرژی های فصلی می شوید به مدت سه روز تنها از ماالشعیر طبی سنتی استفاده کنید و در این مدت غذای دیگری نخورید. در پایان این رژیم غذایی سه روزه نیز بیمار باید تا چند روز از سبزی های پخته، بدون ادویه و کم حجم به عنوان غذا استفاده کند.

- خارش گلو

برای درمان این عارضه حساسیت های فصلی می توانید چند گرم گل بنفشه و شکرتیغال را در دو لیوان آب ریخته و روی حرارت ملایم بجوشانید تا یک لیوان آن باقی بماند. سپس آن را صاف کرده و شب پیش از خواب میل کنید. افرادی که خارش گلویشان خیلی زیاد است، می توانند صبح ناشتا نیز یک لیوان دیگر از این دمنوش گیاهی بنوشند.

- عطسه بهاره

برای درمان عطسه های زیاد ناشی از حساسیت فصلی می توانید روزی دو بار با روغن بنفشه درون حفره های بینی و روی پیشانی خود را چرب کنید. همچنین لازم است مصرف انواع ادویه، غذاهای سرخ کردنی، شکلات و قهوه را در فصل بهار به حداقل برسانید.

- بیماری های ویروسی کودکان

از آنجا که کودکان در مقایسه با بزرگسالان سیستم ایمنی و مزاج ضعیف تری دارند پاکسازی بهاره و رعایت تدابیر طب سنتی ویژه فصل بهار در آنها ضرورت بیشتری پیدا می کند و به آنها کمک می کند در مجاورت افراد مبتلا به بیماری های ویروسی چون آبله مرغان ، اوریون ، سرخک و سرخچه یا بیمار نشوند یا دست کم یک بیماری آرام و کم دردسر را پشت سر بگذارند. به والدین توصیه می کنیم در این فصل به کودکان شان غذاهای پرادویه ندهند و آنها را از مصرف ترشی، غذاهای محرک و خوراکی هایی که طبیعت سرد دارند دور نگه دارند و مراقب باشند که کودکان دلبندشان دچار یبوست نشوند برای این هدف می توان از آلوبخارا در غذاهای کودکان بهره برد.

خارش پوست

بنابر اعلام اداره کل طب سنتی وزارت بهداشت، خوردن گیاه خرفه به عنوان سبزی خوردن در وعده های غذایی تاثیر بسیار زیادی در درمان خارش های فصل بهار و از بین رفتن تلخی دهان در این فصل دارد. نوشیدن آب این سبزی نیز در کاهش عوارض و خارش های ناشی از حساسیت های فصلی بسیار موثر است.