ترامپ و فاکس نیوز؛ داستان یک جدایی

ریشه‌های اتحاد

ترامپ پیش از آنکه یکی از ستارگان فاکس نیوز شود، مخاطب و طرفدار همیشگی این شبکه بود. به روایت الجزیره، ترامپ از طریق مشاهده برنامه‌های مختلف فاکس، مخصوصاً برنامه صبحگاهی فاکس و دوستان (fox and friends) آشنایی عمیقی با گرایش‌ها و پایگاه مردمی حزب جمهوریخواه پیدا کرد. روابط میان ترامپ و فاکس همزمان با آغاز رقابت‌های انتخاباتی در سال‌های 2015 و 2016 روزبه‌روز عمیق‌تر شد. مرداک با وجود آنکه پیش‌بینی می‌کرد هیلاری کلینتون برنده انتخابات باشد، اما براساس توصیه مشاوران ارشد خود و البته علاقه قابل توجه مخاطبان شبکه نسبت به ترامپ تصمیم گرفت رویکرد انتقادی را کنار گذشته و به صف حامیان ترامپ بپیوندد. در این مقطع زمانی، روابط برخی از کارکنان و حتی مجریان شبکه فاکس با ترامپ نیز وارد فاز جدی‌تری نسبت به گذشته می‌شود؛ روابطی که یک سال بعد، به شکل باورنکردنی پای کارکنان این شبکه را به کاخ سفید باز کرد.

آغاز تنش‌ها

در کتاب «فریب؛ ترامپ، فاکس نیوز و تحریف خطرناک واقعیت» که به قلم یکی از تهیه‌کنندگان سابق برنامه فاکس و دوستان نوشته شده، آمده است: بسیاری از کسانی که با ساختار رسانه آشنایی نداشتند، حتی بخش مهمی از مخاطبان ما در برنامه فاکس و دوستان، درباره روابط شبکه با ترامپ دچار کج فهمی شده بودند. آنها تصور می‌کردند ترامپ با ما تماس گرفته و آنچه باید در برنامه گفته شود را به ما اطلاع می‌داد، درحالی‌که واقعیت عکس این بود! نگاهی به تکرار مطالب فاکس نیوز در صفحه توییتر ترامپ بهترین دلیل برای این ادعاست.

روابط میان ریاست‌جمهوری آمریکا با شبکه فاکس نیوز در دوران ترامپ به مسئله‌ای بی‌سابقه در تاریخ این کشور تبدیل شده بود. ترامپ براساس آنچه در برنامه‌های این شبکه گفته می‌شد موضع‌گیری می‌کرد و به جزئی‌ترین برنامه‌های آن واکنش نشان می‌داد. او طی 4سال گذشته بیش از هر شبکه دیگری با فاکس نیوز مصاحبه داشت؛ بارها مطالب این شبکه و یا حتی کارکنان آن را در صفحه توییتر خود بازنشر کرد و به این ترتیب نشان داد حتی پس از ورود به کاخ سفید نیز همچنان مخاطب جدی فاکس باقی مانده است.

البته این روابط همیشه مثبت نبود، ترامپ حتی با شبکه محبوب خود نیز سر سازش نداشت و درحقیقت تلاش می‌کرد دیدگاه‌های خود را به فاکس نیوز و بدنه تحریریه آن تحمیل کند. در بخش دیگری از کتاب «فریب؛ ترامپ، فاکس‌نیوز و تحریف خطرناک واقعیت» آمده: انتقادهای فوری و علنی ترامپ از برخی مطالب عنوان شده در برنامه‌های مختلف فاکس به تصور موجود درباره سیطره وی بر این شبکه دامن می‌زد. مدیران شبکه همواره نسبت به این رفتارها سکوت می‌کردند اما روشن بود که به‌دنبال فرصتی برای نمایش قدرت خود مقابل ترامپ هستند.

وب‌سایت شبکه سی‌ان‌ان در تحلیل خود از روابط میان این دو متحد قدیمی می‌نویسد: فاکس نیوز نوعی جایگاه انحصاری در میان بخش راست جامعه دارد. طرفداران فاکس به‌طور غیرعادی حاضر به پذیرش تمام ادعاهای مطرح شده در این شبکه هستند. شاید ترامپ فکر می‌کند فاکس به او و موقعیت ستاره‌گونه‌اش نیازمند است اما این شبکه سال‌ها پیش از ورود ترامپ به عالم سیاست، به مهم‌ترین منبع رسانه‌ای جریان راست با بیشترین تعداد بیننده در آمریکا تبدیل شده بود.

آیا پایگاه مردمی فاکس تضعیف می‌شود؟

در روزهایی که فاکس نیوز به‌همراه سایر رسانه‌های جریان اصلی در آمریکا، اخبار پیروزی ستاد بایدن را پوشش می‌دادند، ترامپ با عصبانیت در صفحه توییتر خود از این شبکه انتقاد کرده و از حامیان خود می‌خواست اخبار انتخاباتی را از طریق شبکه‌های راست‌گرای کوچک‌تری همچون «نیوزمکس» یا «وان آمریکا نیوز» دنبال کنند. جالب آنکه براساس آمارهای موجود، میزان مخاطبان این شبکه‌ها طی هفته‌های اخیر افزایش داشته است؛ امری که نشان می‌دهد بخشی از طرفداران ترامپ واقعا از رویکرد فاکس در جریان انتخابات ناراضی هستند. شاید مدیران و تحریریه فاکس نیوز چنین چیزی را بر زبان نیاورند اما در واقعیت، آنها خود را پیروز نبرد اخیر علیه ترامپ دانسته و هیچ نگرانی‎ای نسبت به‌احتمال تاسیس یک شبکه راست‌گرای جدید توسط او ندارند. جالب آنکه سی‌ان‌ان به نقل از منابع عالی رتبه در این شبکه مدعی است مدیریت فاکس نیوز، حتی دوران بایدن را فرصتی برای تقویت و افزایش پایگاه اجتماعی خود نیز می‌داند. اما دیدگاه تمامی کارشناسان رسانه‌ای اینگونه نیست. روزنامه العربی الجدید در این‌باره می‌نویسد: فاکس نیوز باید نسبت به پایگاه اجتماعی خود در آینده نگران باشد. ممکن است ترامپ پس از پایان دوران ریاست‌جمهوری خود به نشان تجاری فاکس آسیب زده و موفق شود موقعیت رسانه‌ای ویژه‌ای برای شبکه مورد حمایت خود ایجاد کند. به‌نظر می‌رسد پایگاه رسانه‌ای جریان راست که برای چندین دهه در انحصار فاکس نیوز قرار داشت حالا در آستانه چند پارگی قرار گرفته است. تمام اینها در حالی است که هنوز سناریوی روشنی درباره تاسیس رسانه‌های جدید توسط ترامپ وجود ندارد. برای مثال برخی منابع از یک شبکه رادیویی با برنامه اختصاصی شخص ترامپ سخن می‌گویند درحالی‌که برخی دیگر، تاسیس یک شبکه کابلی ۲۴ ساعته را محتمل می‌دانند. همچنین خرید امتیاز شبکه راست‌گرای نیوزمکس توسط ترامپ نیز به‌عنوان یکی دیگر از گزینه‌های احتمالی در این‌باره مطرح شده است. ماجرای فاکس و ترامپ آنقدر برای جامعه رسانه‌ای و سیاسی آمریکا بااهمیت است که این روزها در حاشیه تحولات انتخاباتی به‌عنوان یک سوژه مستقل به آن پرداخته می‌شود؛ سوژه‌ای که به‌طور ضمنی، آینده رسانه‌های جریان راست آمریکا را هم در بر می‌گیرد. شبکه سی‌سی‌ان برای توصیف روابط فعلی ترامپ و فاکس از واژه «طلاق» استفاده کرده و می‌نویسد: این دو بازیگر قدرتمند پس از ازدواجی 5ساله حالا به پایان راه رسیده‌اند. اگرچه تهدیدهای ترامپ می‌تواند برای فاکس نگران‌کننده باشد اما این شبکه در سال‌های گذشته از چالش‌های سخت‌تری عبور کرده است.