۷ برنده و ۷ بازنده در رقابت نوروزی

تعطیلات نوروزی سال 1402 نیز به پایان رسید؛ ایامی که پس از سال‌های طولانی، با ماه رمضان همزمان شده بود تا با انطباق دو مناسبت مهم، رسانه‌های تصویری به ویژه تلویزیون از بخت بیشتری برای جلب توجه مخاطبان برخوردار باشند. با پایان نوروز، کارنامه رسانه ملی، پلتفرم‌ها و سینما را بررسی کردیم تا چهره‌ها و محصولات موفق و ناموفق آن را شناسایی کنیم. حاصل این بررسی، 7 برنده و 7 بازنده‌ای شد که در ادامه درباره‌شان می‌خوانید.

برنده ها

حامد آهنگی یکی از برنامه‌های جدید نمایش خانگی که به مناسبت نوروز 1402 منتشر شد، مسابقه «تی‌ان‌تی» بود که در شب تحویل سال به صورت ویژه و در فضای غیررقابتی تولید شده بود. حامد آهنگی که به عنوان کمدین، چهره محبوبی نزد مخاطبان است اجرای «تی‌ان‌تی» را برعهده دارد. آهنگی با شوخی‌های بامزه‌ای که با مهمانان ویژه برنامه تحویل سال و شرکت‌کنندگان مسابقه می کند و همچنین با استفاده از روحیه شوخ‌طبعی خود، باعث می‌شود فضای برنامه سرگرم‌کننده و مفرح باشد. علاوه بر اجرای حامد آهنگی، بازی‌های جالب و متنوع مسابقه «تی‌ان‌تی» نیز این اثر را به مسابقه ای سرگرم‌کننده و متفاوت تبدیل کرده است.

 امیر سهیلی یکی از شخصیت‌های جدیدی که در فصل چهارم «نون .خ» به قصه اضافه شده است، «رامین فود» با بازی امیر سهیلی است. این بازیگر با مجموعه «محله گل و بلبل» شناخته می‌شود و از آن جا که در آن اثر با گریمی سنگین جلوی دوربین رفته بود، برای عموم مخاطبان، چهره چندان شناخته‌شده‌ای نیست. او نوروز امسال با تجربه متفاوت سریال «نون . خ 4» در شبکه یک دیده شد و اتفاقا مورد توجه قرار گرفت. سهیلی در نقش «رامین فود» شکارچی ماهر و سودجوی روستا بازی خوبی دارد و موفق شده جای خود را در سریال باز کند.

این بازیگر که توانایی خوبی در تغییر صدای خود دارد، در نقش «رامین فود» با لحن بامزه‌ای صحبت می‌کند و حضور موفقی در «نون. خ 4» دارد. پوست شیر تنها مورد حاضر در این فهرست که از مدت‌ها پیش در حال انتشار بود، «پوست شیر» است. با این حال، این سریال با فاصله زیاد، از محصولات جدید نوروزی موفق‌تر ظاهر شد و با یکی دو نقطه عطفی که در قسمت‌های منتشرشده در ایام تعطیلات اتفاق افتاد، حسابی توجه همه را به سمت خود جلب کرد و حتی موج‌های تازه‌ای از واکنش‌ها را برانگیخت؛ تا جایی که شوخی‌های فراوانی در فضای شبکه‌های اجتماعی با صحنه‌های مهم یکی دو قسمت اخیر آن منتشر شد. بهرام افشاری ستاره‌ای که در اکران نوروز 1401 با «سگ‌بند» موفق ظاهر شده بود، در اکران نوروز 1402 نیز با «فسیل» گیشه را منفجر کرد تا فیلمش با اختلافی عجیب نسبت به فیلم‌های دیگر گیشه در این ایام، پرفروش‌ترین اثر شود. این فیلم کمدی که از قضا تماشاگرانش حسابی از شوخی‌های آن راضی‌اند و تماشای این اثر را به یکدیگر توصیه می‌کنند، در روزهای گذشته از اکران 35 میلیارد تومان فروخته و 6 برابر فیلم دوم گیشه (بخارست) فروش داشته است. بسیاری معتقدند «فسیل» نخستین فیلم 100 میلیارد تومانی تاریخ سینمای ایران خواهد بود.

بهرام افشاری با بازی استاندارد و اجرای بسیار خوب شوخی‌های فیلم، نقش مؤثری در رشد فروش این اثر دارد تا به عنوان یکی از برندگان نوروز 1402 معرفی شود. محفل تجربه‌ای متفاوت در ویژه‌برنامه‌های افطار تلویزیون که برای نخستین بار پس از مدت‌ها، قرآن را محور یک برنامه پربیننده تلویزیونی در کشورمان قرار داد. «محفل» که در روزهای پیش از پخش و حتی اولین قسمت‌ها، به عنوان یک برنامه استعدادیابی قرآنی شناخته می‌شد، به تدریج جای خود را به عنوان یک محفل قرآنی باز کرد و تفاوت‌های خود را با یک گات‌تلنت به سبک رایج آن نشان داد. این برنامه البته ایرادهایی در برنامه‌سازی دارد و به ویژه به علت برخورد نامناسب با فرزند کم‌سن‌وسال یک شهید، مورد انتقاد قرار گرفت، اما به قدر مناسبی دیده شد و مورد توجه مخاطبان قرار گرفت. پخش «محفل» از پربیننده‌ترین شبکه تلویزیون و در پربیننده‌ترین زمان نیز البته به یاری آن آمد. تلویزیون و فیلم‌های ایرانی اقدام پرسروصدای رسانه ملی در خریداری حقوق پخش چند فیلم سینمایی بلند به ویژه آثاری که در جشنواره اخیر فیلم فجر به نمایش درآمده بودند، حسابی به نفع تلویزیون تمام شد. در حالی که دو سه سالی است گیشه سینمای ایران به علت شیوع کرونا و بعضی مسائل اجتماعی، رونق مناسبی ندارد و فیلم‌های زیادی به نمایش درنمی‌آیند، صداوسیما با خرید و پخش فیلم‌های اکران‌نشده‌ «شماره 10»، «هوک»، «های پاور» و «تروا» و همچنین دو فیلم «بدون قرار قبلی» و «بیرو» که اکران آنلاین نشده بودند، هم سبد فیلم‌های ایرانی خود را پر کرد و هم کمی از صف اکران سینما کاست. اگرچه همه آثار نمایش‌داده‌شده با استقبال مخاطب عام مواجه نشدند، اما این اقدام در مجموع به نفع سینما و بیش از همه تلویزیون بود. 

رامبد جوان شاید نام رامبد جوان که در ایام نوروز 1402، محصولی در تلویزیون، سینما یا نمایش خانگی در حال انتشار نداشت، عجیب به نظر برسد، اما با پخش کپی «خندوانه» از شبکه 2، آن چه بیش از همه به خاطر مخاطبان آمد، جذابیتی بود که نسخه اصلی آن داشت. «سیدخندان» که به رغم بعضی ویژگی‌های مثبت، در حد و اندازه‌های فصول نخستین «خندوانه» نیز ظاهر نشد، رامبد جوان را به برنده غایب نوروز 1402 تبدیل کرد. حال بیش از گذشته برای مخاطبان روشن می‌شود که کسب آمار 50 و 60 درصدی مخاطب در فصل‌های اول و حتی 40-30 درصد در فصل‌های آخر این برنامه، چقدر سخت بوده است.     

بازنده ها     

غریب فیلم خوش‌ساخت و جذابی که در چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر نقدهای مثبتی گرفت و سروصدا کرد، در اکران نوروز 1402 با استقبال فوق‌العاده تماشاگران مواجه نشد.

«غریب» که پیش‌بینی می‌شد در پایان تعطیلات، بیش از 5 میلیارد تومان بفروشد، فعلا به این رقم اکتفا کرده و حتی کد تخفیف 70 درصدی آن که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد، به یاری «غریب» نیامد. البته می‌توان تأثیر حضور کمدی تماشاگرپسند «فسیل» روی پرده سینما و افزایش بهای بلیت به 60 هزار تومان را نیز از علل استقبال نسبتاً پایین از این اثر دانست. «پنج ستاره» ویژه تحویل سال یکی از ویژه‌برنامه‌های تحویل سال 1402 تلویزیون، «پنج ستاره» با اجرای مصطفی امامی و مژده لواسانی بود. این برنامه میزبان چهره‌های پرحاشیه‌ای مانند حسام نواب صفوی و ایرج ملکی بود! حسام نواب صفوی مدتی است که در عرصه بازیگری فعالیتی ندارد و حضورش در برنامه برگ برنده یا امتیاز ویژه‌ای برای آن نیست.

گفت‌وگو با ایرج ملکی و جوک‌های بی‌مزه او نیز دیگر برای مخاطب جذابیت ندارد و تکراری شده است. شاید دعوت از چنین چهره‌هایی باعث شود بریده ویدئوهای برنامه در فضای مجازی دست‌به‌دست شود، اما به جلب رضایت مخاطب کمکی نمی‌کند. حامد سلطانی سال 1401، حامد سلطانی با اجرای برنامه‌های مختلف در شبکه سه به یکی از چهره‌های تکراری این شبکه تبدیل شده بود. او پس از «سلام صبح بخیر»، «حسینیه معلی» و «اعجوبه‌ها»، اجرای ویژه برنامه تحویل سال شبکه سه را نیز برعهده گرفت. سلطانی هنگام مواجهه با چالشی مانند اعتراض مهمان برنامه به نداشتن شناخت کافی از او نیز موفق نشد این چالش را به درستی مدیریت کند و واکنش تاثیرگذاری نداشت. با توجه به آن چه گفته شد و به ویژه به نسبت هزینه و زحمتی که برای برنامه ویژه تحویل سال شبکه 3 کشیده شده بود تا آن را در غیاب احسان علیخانی همچنان پربیننده‌ترین شبکه نگه دارند، می‌توان از حامد سلطانی به عنوان یکی از چهره‌های بازنده و ناکام نوروز 1401 سیما یاد کرد. یوسف تیموری یوسف تیموری در اولین تجربه جدی خود در زمینه اجرا، نوروز امسال با مسابقه ورزشی «قهرمان» به شبکه سه آمد. هرچند او پیشتر در نمایش خانگی مسابقه «همزاد من» را اجرا کرده، اما این مسابقه هنوز منتشر نشده است. مجری اصلی «قهرمان» ایمان قیاسی است و یوسف تیموری نیز در کنار او حضور دارد تا جذابیت و هیجان مسابقه را بالا ببرد. این بازیگر به واسطه شوخی با قیاسی و شرکت‌‌کنندگان سعی می‌کند فضای برنامه رسمی و خسته‌کننده نباشد، اما شوخی‌های او بامزه نیست و به نظر می‌رسد اتفاقی که باید رخ نداده است. «قهرمان» با وجود پخش از دو شبکه و در ساعتی مناسب، مسابقه پربیننده‌ای نیست و حضور ناموفق یوسف تیموری در مسابقه نیز ناکامی او را کامل می‌کند. ایرج طهماسب آقای مجری با همه خاطرات خوبی که برای مخاطبان ساخته است، در ایام نوروز شرایط خوبی نداشت. از طرفی «مهمونی 2» در حالی آغاز شد که به نظر هیچ خلاقیت تازه‌ای نسبت به فصل اول ندارد و از طرف دیگر حواشی فراوانی که در همان یکی دو قسمت اول فصل جدید آن به وجود آمد، انتقادهای زیادی را از سوی بخشی از طیف مخاطبان هدف این برنامه به سمت سازنده آن روانه کرد.

او البته در برابر این انتقادها واکنشی نداشت و موج آن نیز فروکش کرد، اما به هر حال حواشی روی استقبال مخاطبان از این برنامه تأثیر گذاشت. آتش و باد پس از اخبار مختلف درباره زمان پخش سریال «آتش و باد»، سرانجام این مجموعه به عنوان سریال نوروزی شبکه سه، در کنداکتور نوروز و رمضان شبکه قرار گرفت. «آتش و باد» مجموعه‌ای تاریخی است و گزینه مناسبی برای پخش در نوروز و ماه رمضان نبود، بنابراین پیش‌بینی می‌شد که این مجموعه چندان دیده نشود و با استقبال فراوان مواجه نشود. «آتش و باد» قصه یک ایل به نام «پوسان» را روایت می‌کند که کدخدای آن برای حفاظت از طایفه و خانواده‌اش تلاش می‌کند. ستم خان آن منطقه به نام «فتح‌ا... خان» به این طایفه و کینه شخصیتی به نام «سرخو» از «بهادر» نیز مشکلاتی را برای آن‌ها به وجود می‌آورد. «آتش و باد» فضاسازی خوبی دارد و فراز و نشیب قصه نیز می‌تواند توجه مخاطب را جلب کند، اما ریتم کُند و کم‌اتفاق سریال مخاطب را خسته می‌کند. همزمانی این سریال با «گیل‌دخت» نیز که از قضا فضایی نزدیک به آن دارد، اما خوش‌رنگ‌ولعاب‌تر از «آتش و باد» است، به ضرر آن تمام شد. مسابقه‌های تلویزیون یکی از قالب‌های اصلی برنامه‌سازی سیما در سال‌های اخیر که مخاطب فراوانی را برای آن جلب کرده، قالب مسابقه است. مسابقاتی چون «عصر جدید»، «برنده باش»، «خنداننده شو»، «دورهمی» و... از شبکه‌های تلویزیون پخش شدند که بیننده فراوانی را جذب کردند و به فصول دوم و سوم و... رسیدند.

اما تلویزیون در ایام نوروز 1402 با وجود پخش چندین مسابقه، نتوانست به دوران خوب نوروز سال‌های اخیر برگردد و مسابقاتی چون «کهکشان» از کیفیت کافی برخوردار نبودند، «قهرمان» و «کودک شو» به رغم بعضی امتیازات موج‌آفرین نشدند و «سرنخ» نیز توجه زیادی را جلب نکرد تا در نهایت مجموعه برنامه‌های مسابقه‌محور سیما از شکست‌خورده‌های نوروز 1402 لقب گیرند.   

ساز کوک «آوای جادویی» برای استعدادیابی 
به بهانه پخش این مسابقه استعدادیابی موسیقی ، به تحلیل و بررسی  3 قسمت ابتدایی آن پرداخته‌ایم. در این رقابت ،محمد اصفهانی محمد معتمدی، رضا صادقی و رضا یزدانی به‌عنوان داور حضور دارند.
 
مسابقه موسیقی محور «آوای جادویی» که تا امروز، سه قسمت از آن به نمایش درآمده، با هدف شناسایی و معرفی استعدادهای موسیقی کشور، تولیدشده و پنج‌شنبه هر هفته ساعت 8 صبح از پلتفرم «فیلم نت» پخش می‌شود. روزهای پایانی سال 1400، تبلیغاتی مبنی بر پخش این مسابقه آغاز شد اما بنا به دلایل نامعلوم، پخش این برنامه در آن زمان به سرانجام نرسید. اگرچه سرنوشت مبهم این برنامه تا اسفند سال گذشته ادامه یافت، اما درنهایت پس از کش‌وقوس‌های فراوان در هفته‌های پایانی سال 1401 طلسم سکوت خبری آوای جادویی شکست و سرانجام پخش این مسابقه آغاز شد. اکنون مسابقه آوای جادویی با مجری‌گری علی اوجی، امیرعلی فرزانه و سیما سرمد و داوری محمد اصفهانی، محمد معتمدی، رضا صادقی و رضا یزدانی برگزار می‌شود. همچنین علیرضا افکاری که جزو آهنگ سازان شناخته‌شده کشور به شمار می‌آید،در این برنامه به‌عنوان مجری کارشناس در کنار علی اوجی حضور دارد. شرکت‌کنندگان این برنامه، اکنون در مرحله گروه‌بندی قرارگرفته‌اند و پس از گروه‌بندی، رقابت‌ها به‌صورت جدی‌تری ادامه می‌یابد. 

این برنامه کپی‌برداری است؟ تنها چند ساعت  پس از پخش قسمت اول آوای جادویی و انتشار بخش‌هایی از آن در فضای مجازی، بسیاری از کاربران، این برنامه را نمونه کپی شده یکی از برنامه‌های استعدادیابی خوانندگی در آن‌سوی مرز دانستند و از این موضوع اظهار نارضایتی کردند. تکرار این ادعا کار را به‌جایی رساند که محمد معتمدی، به‌عنوان یکی از داوران این برنامه در واکنش به این انتقاد، ویدئویی از توضیحات خود را در صفحه مجازی‌اش منتشر کرد و خطاب به این دسته از منتقدان گفت:« پیش‌تولید برنامه آوای جادویی مربوط به 3 سال پیش است و تولید آن به 2 سال گذشته برمی‌گردد، این برنامه حدود یک سال نیز درگیر صدور مجوز بوده است. پس با توجه به این تاریخ‌ها، ادعای افرادی که ما را متهم به کپی‌برداری از روی دست سازندگان برنامه استعدادیابی ایرانی خارج از کشور کرده‌اند صحیح نیست. »

همچنین معتمدی در این فایل ویدئویی اعلام کرد هنوز مراحل نهایی این مسابقه فیلم‌برداری نشده است. دلیل جذابیت پایین قسمت‌های ابتدایی یکی از انتقادهای دیگری که برخی کاربران فضای مجازی به آن اشاره‌کرده‌اند، تسلط پایین برخی از شرکت‌کنندگان در اجراست. این مخاطبان، همچنین معتقدند بهره نبردن شرکت‌کنندگان از تمام صحنه و ثابت ماندن آن‌ها در یک نقطه، یکی از ضعف‌های دیگر این برنامه است که باید توسط کارگردان برطرف می‌شد، ضعف در طراحی دکور و صحنه، نورپردازی ضعیف صحنه، طراحی لباس ضعیف شرکت‌کنندگان در مقایسه با نمونه‌های خارجی نیز باعث افت جذابیت این برنامه شده است.

اما برخی دیگر از مخاطبان در نقطه مقابل این نظر قرارگرفته اند و معتقدند که هنوز نمی‌توان درباره کیفیت این برنامه اظهارنظر قطعی داشت چراکه اکنون، شرکت‌کنندگان در مرحله گروه‌بندی قرار دارند و به‌مرور زمان با آموزش‌های بیشتر، اجراهای بهتری را شاهد خواهیم بود. نمره قبولی شرکت‌کنندگان در انتخاب شعر و موسیقی در روزگار ما که شعر و موسیقی‌های ضعیف، قسمت زیادی از بازار این هنر را به تسخیر خود درآورده و حتی در مسابقات استعدادیابی خوانندگی آن‌سوی مرزها به‌وفور شاهد اجرای این نوع از موسیقی هستیم، تعداد زیادی از شرکت‌کنندگان آوای جادویی توانسته‌اند با انتخاب شعر و موسیقی‌های قابل‌قبول و به‌ دور از ابتذال، کارنامه خوبی را برای این برنامه به ارمغان بیاورند. برندگان 3 قسمت ابتدایی آوای جادویی تا امروز که سه قسمت از آوای جادویی از طریق فیلم نت به نمایش درآمده، حدود 25 شرکت‌کننده با یکدیگر به رقابت پرداخته‌اند که از این میان 14 شرکت‌کننده به‌صورت مستقیم به مرحله بعد صعود کرده اند و 3 شرکت‌کننده در مرحله شانس مجدد در آینده با یکدیگر به رقابت می‌پردازند. 8 شرکت‌کننده نیز از دور این مسابقات حذف‌شده‌اند.

اسامی راه‌یافتگان به مرحله بعد این مسابقه تا امروز عبارت است از: کماندار قیه باشی، علیرضا قربان پور، شهریار پیروز فر، سجاد عسگری، مهرداد مصطفی‌زاده، ارسلان میرداری، رضا آرمند، اقبال ناصر، حامد مهدی خانی، مرتضی بخشی زاده، دانیال نبیئی، مسعود شکری وامین جمادی.همچنین میثم مهدوی پور، مهیار زاهد و سجاد غفوری سه شرکت‌کننده‌ای هستند که باید در مرحله شانس مجدد با  رای مردمی وارد گروه‌های خود شوند. گروه‌بندی‌هایی که در آن محمد اصفهانی، محمد معتمدی، رضا صادقی و رضا یزدانی به‌عنوان سرگروه، به آموزش هریک از شرکت‌کنندگان پرداخته اند تا پس از انجام تمرینات فشرده، برای اجرای صحنه‌ای مراحل بعد روبه روی دوربین آوای جادویی حاضر شوند. با وجود تمام انتقادها، برنامه آوای جادویی را می‌توان فرصتی برای رشد و معرفی پدیده‌های کمتر شناخته شده موسیقی کشور به شمار آورد و همان گونه که کارشناسان حوزه موسیقی اعلام کرده‌اند برای اظهارنظر قطعی درباره این برنامه استعدادیابی باید به انتظار پخش قسمت‌های بعدی نشست.