چگونه با خودرو شخصی به خارج از ایران سفر کنیم؟
سفر با خودرو شخصی از مرزهای زمینی، به گفته مدیر کانون صدور اسناد و مدارک بین‌المللی جهانگردی و اتومبیلرانی، در صورت داشتن مدارک بین‌المللی معتبر هیچ منع و محدودیتی ندارد. هرچند توصیه شده است این ترددها از مرزهایی صورت گیرد که گمرک فعال داشته باشد. اما برای تردد با خودرو شخصی به خارج از ایران به چه مدارکی نیاز است؟
حوریوش عسکری درباره مدارک بین‌المللی که برای سفر با خودرو شخصی به خارج از کشور نیاز است و شیوه و مراحل دریافت آن، تاکید کرد: برای خروج از مرزهای کشور با وسیله نقلیه شخصی و خودرو (صرف نظر از مدارک شخصی برای خروج از کشور از جمله گذرنامه معتبر و ویزا)، همراه داشتن گواهی‌نامه بین‌المللی معتبر و دفترچه مالکیت خودرو، پلاک ترانزیت و برچسب رهگیری ضروری است.
او در ادامه درباره شیوه دریافت هر یک از این مدارک، توضیح داد: «گواهی‌نامه بین‌المللی»، از جمله مدارکی است که حتی در سفرهای هوایی و بدون خودرو ممکن است در کشور مقصد مورد استفاده قرار گیرد. برای تهیه گواهی‌نامه بین‌المللی لازم است همراه با اصل گواهی‌نامه معتبر ایرانی و اصل یا کپی گذرنامه معتبر و یک قطعه عکس به دفاتر و نمایندگی‌های کانون جهانگردی و اتومبیلرانی مراجعه شود. کانون جهانگردی و اتومبیلرانی در تهران ۵ دفتر مستقیم و حدود ۲۷۰ نماینده دیگر در سایر نقاط کشور دارد.
عسکری اضافه کرد: دریافت گواهی‌نامه به صورت غیرحضوری و از طریق بارگذاری همان مدارک در سایت https://idp.taci.ir/ امکان‌پذیر است و گواهی‌نامه بین‌المللی پس از صدور، از طریق سفیران کانون جهانگردی و اتومبیلرانی ارسال می‌شود.
مدیر صدور اسناد و مدارک بین‌المللی کانون جهانگردی و اتومبیلرانی، هزینه صدور گواهی‌نامه بین‌المللی با اعتبار یک‌ساله را ۴۳۰ هزار تومان و با اعتبار سه‌ساله را یک میلیون و ۲۱۳ هزار تومان اعلام کرد.
عسکری درباره مدت زمانی که صدور گواهی‌نامه بین‌المللی رانندگی زمان می‌برد، گفت: در دفاتر مستقیم صرف‌نظر از مدت زمان انتظار، ۱۰ تا ۱۵ دقیقه طول می‌کشد تا گواهی‌نامه بین‌المللی صادر شود. با ثبت‌نام در طرح «برنزی» از طریق همان سایت، می‌توان بدون نوبت این مدرک بین‌المللی را دریافت کرد و برای دریافت غیرحضوری گواهی‌نامه نیز از طریق طرح «نقره‌ای»، که فقط در تهران انجام می‌شود، می‌توان مدارک مورد نیاز برای گواهی‌نامه بین‌المللی را در سایت بارگذاری و پس از ۲۴ ساعت از طریق پیک دریافت کرد. در طرح «طلایی» نیز به مراجعه حضوری و یا بارگذاری مدارک نیازی نیست. با ثبت‌نام در این طرح، پیک به نشانی ثبت‌شده در سایت، مراجعه کرده و مدارک را تحویل می‌گیرد و ۳ ساعت بعد، در همان نشانی، مدارک را تحویل می‌دهد. هزینه هر یک از این خدمات متفاوت بوده که به ترتیب، ۲۰۰ هزار، ۴۵۰ هزار و ۶۰۰ هزار تومان است.
مدیر صدور اسناد و مدارک بین‌المللی کانون جهانگردی و اتومبیلرانی درباره اعتبار گواهی‌نامه بین‌المللی رانندگی صادره از ایران در سایر کشورها، اظهار کرد: گواهی‌نامه بین‌المللی رانندگی که در ایران و از سوی کانون جهانگردی و اتومبیلرانی صادر می‌شود، در همه کشورها، به جز چین و ژاپن اعتبار دارد و قابل استفاده است. این گواهی‌نامه با دو اعتبار زمانی یک و سه‌ساله، بسته به قوانین کشور مقصد صادر می‌شود، بنابراین هنگام درخواست برای صدور گواهی‌نامه رانندگی باید به قوانین کشور، توجه شود.
برای دریافت گواهی‌نامه بین‌المللی سه‌ساله، حداقل اعتبار گواهی‌نامه ملی سه سال باید باشداو ادامه داد: به جز گواهی‌نامه، برای سفر زمینی بین‌المللی با خودرو به دفترچه مالکیت وسیله نقلیه نیاز است، که ترجمه اطلاعات راننده و خودرو است. برای کسی که سفر زمینی با خودرو انجام می‌دهد، علاوه‌بر گواهی‌نامه، مدارک ماشین هم باید بین‌المللی شود. برای گرفتن پلاک بین‌المللی و دفترچه مالکیت خودرو باید «پروانه خروج بین‌المللی» ارائه شود. این پروانه را از تمام گمرکات اجرایی حتی در مرز می‌توان دریافت کرد.
عسکری اضافه کرد: پس از دریافت پروانه خروج معتبر، به همراه گذرنامه و سند مالکیت خودرو به دفاتر کانون می‌توان مراجعه کرد تا دفترچه خودرو تهیه شود و اگر کسی با وسیله نقیۀ شخص دیگری قصد خروج از کشور را دارد باید حتما وکالت خروج از کشور را از دفترخانه دریافت کند تا دفترچه مالکیت صادر شود.
مدیر صدور اسناد و مدارک بین‌المللی کانون جهانگردی و اتومبیلرانی افزود: علاوه‌بر این‌ها به برچسب تردد (TRACKING TAG) نیاز است که روی خودرو الصاق می‌شود و دارای شناسه ایران (IR) و QR code است که تمام اطلاعات راننده و دفترچه مالکیت در آن قرار دارد. این مورد برای کنترل گمرک و پلیس مرزی، ضروری است.
او هزینه هر یک از این مدارک را برای پلاک بین‌المللی خودرو، دفترچه و برچسب رهگیری در مجموع یک میلیون و۸۸۰ هزار تومان اعلام کرد و در ادامه، توضیح داد: پلاک بین‌المللی فقط یک بار صادر می‌شود و قائل به شماره شاسی خودرو است، اما دفترچه مالکیت خودرو و برچسب رهگیری هر کدام، یک سال اعتبار دارد.
مدیر صدور اسناد و مدارک بین‌المللی کانون جهانگردی و اتومبیلرانی تاکید کرد: به جز هزینه‌هایی که اعلام شد، هزینه دیگری برای صدور مدارک بین‌المللی دریافت نمی‌شود.
عسکری درباره «کارنه دوپاساژ» نیز توضیح داد: این سند، تسهیل‌کننده سفر زمینی بین‌المللی است. افزون بر این، خودرو از این لحاظ که دوباره به سرزمین اصلی بازگردد، گارانتی می‌شود.
او درباره تشریفات مرزهای زمینی گفت: وقتی با یک ماشین وارد مرز ایران می‌شوید، گمرک نخست، خودرو را ارزش‌گذاری می‌کند و با توجه به آن، بُن تضمین بیمه‌ای برای خودرو صادر می‌شود. طی کردن این فرآیند در مرز، قطعا زمان‌بر و هزینه‌بر است، اما وقتی دفترچه «کارنه دوپاساژ» باشد، این تشریفات حذف می‌شود.
عسکری تاکید کرد: در بین کشورهای همجوار ایران، ورود با خودرو به دو کشور امارات و پاکستان، فقط در صورت داشتن «کارنه دو پاساژ»، امکان‌پذیر است و بدون آن، اجازه ورود خودرو را نمی‌دهند. کارنه دوپاساژ چهار مدل دارد که ۵، ۱۰، ۱۵ و ۲۵ برگ است. تعداد برگ‌ها بنا به درخواست و تعداد سفرهای متقاضی است.
مدیر صدور اسناد و مدارک بین‌المللی کانون جهانگردی و اتومبیلرانی درباره الزام دیگر کشورها برای همراه داشتن کارنه دوپاساژ، اظهار کرد: ممکن است در برخی کشورهای اروپایی چنین مقرراتی وجود داشته باشد، ولی در بین کشورهای همجوار با ایران، درحال حاضر امارات و پاکستان چنین الزامی دارند. توصیه می‌شود پیش از سفر به دیگر کشورها، حتما مقررات تردد با خودرو، بررسی شود.
او درباره اعتبار کارنه دوپاساژ ایران در کشورهای دیگر، اظهار کرد: سندی که ایران صادر می‌کند در تمام کشورها، اعتبار دارد، ولی برخی کشورها برای ورود با خودرو، الزام‌هایی را تعیین کرده‌اند. برای نمونه، ما با امارات مرز زمینی نداریم و اتومبیل‌ها از طریق کشتی به این کشور منتقل می‌شود و برای اینکه خودرو از کشتی خارج شود، داشتن کارنه دوپاساژ الزامی است. یا از مرز میرجاوه به سمت پاکستان که تردد کشنده‌های تریلر بسیار انجام می‌شود، باید چنین سندی همراه راننده‌ها باشد.
فهرست کشورهای پذیرنده کارنه دوپاساژ، که با نشان ستاره برای خودروهای شخصی، تجاری، سایر، مسابقه‌ای و کشتی مشخص شده استعسکری تاکید کرد: برای یک سفر زمینی حتما مدارک به‌روز و معتبر باشد، چون اگر مسافر در کشور دیگری دچار حادثه شود، ممکن است درصورت نداشتن مدارک معتبر با برخوردهای شدیدی مواجه شود. مواردی بوده که به همین دلیل کار به زندان کشیده و پیگیری امور بسیار دشوار شده است.
مدیر صدور اسناد و مدارک بین‌المللی کانون جهانگردی و اتومبیلرانی با بیان اینکه بیشترین ترددهای خارجی در روزهای پایانی سال و در اسفندماه و تعطیلات نوروز انجام می‌شود و خیلی‌ها به خاطر هزینه‌ها، سفر زمینی را انتخاب می‌کنند، یادآور شد: کانون در مرزهای خروجی که گمرک فعال دارد، نمایندگی دارد و خدمات می‌دهد.
عسکری در ادامه درباره شرایط ورود و سفر به ایران با خودرو خارجی، گفت: کشور عراق کلوپ اتومبیلرانی فعالی نداشت، ما به آنها کمک کردیم تا صدور اسنادی چون «کارنه دوپاساژ» را انجام دهد. حالا شهروندان عراقی می‌توانند از سه مرز در جنوب این کشور و سه مرز اقلیم کردستان با ارائه کارنه دوپاساژ به‌راحتی و با حذف تشریفات مرزی، وارد ایران شوند. در مرز زمینی با ارمنستان نیز به‌زودی این تشریفات مرزی حذف می‌شود.
