بیایید یک توپ طلای جدید اختراع کنیم
توپ طلا معتبرترین جایزه سالیانه در جهان فوتبال تلقی میشود. اما جوایز اخیر آن مورد انتقاد گروهی قرار گرفته است.
این جایزه مجله فرانسوی فرانس فوتبال، معتبرترین و بحثبرانگیزترین جایزهای است که در هر سال به بهترین فوتبالیست آن سال از دید روزنامهنگاران و نویسندگان مورد تایید این رأیگیری بزرگ تعلق میگیرد؛ با اتفاقات رخ داده پس از اهدای این جایزه به لیونل مسی ستاره بارسلونا و بازیکن فعلی پاری سن ژرمن، به نظر میرسد این جایزه بیشتر و بیشتر مورد نقدهای جدی قرار گرفته است. به خصوص وقتی ببینیم که کریستیانو رونالدو و لیونل مسی از 13 توپ طلای اخیر، 12 تای آن را در انحصار خود گرفته و تنها لوکا مودریچ در سال 2018 یک توپ طلا را در این مدت طولانی از آن خود کرده است.
در این وضعیت، دروازهبانها کاملاً از فهرست برندگان حذف شدهاند و تنها برنده، لئو یاشین دروازهبان افسانهای تیم ملی شوروی در سال 1963 است و البته مدافعان نیز تقریباً هیچ شانسی برای بردن این جایزه ندارند (آخرین برنده فابیو کانوارو در سال 2006).
همچنین در این سالها ستارگان درخشانی بودند که دستشان از جایزه سالیان فرانس فوتبال کوتاه ماند؛ چهرههایی مثل تیری هانری (2003)، فرانک ریبری (2013)، مانوئل نویر (2014)، آندرس اینیستا و ژاوی هرناندز (2008 و 2010) و ... .
اینها مواردی است که موجودیت توپ طلا را به عنوان معتبرترین جایزه سالیانه فوتبال تهدید میکند.
هر چند از شب گذشته بحث و جدل شدیدی بین هواداران لیونل مسی و رابرت لواندوفسکی در گرفته که هر یک دیگری را فاقد شایستگیهای لازم برای برنده شدن این جایزه تلقی میکنند اما بسیاری از رسانههای ورزشی اهدای این جایزه را به لیونل مسی شرمآور دانستند و آن را یک انتخاب اشتباهی میدانند؛ اگر چه مسی در سال گذشته یک کوپا آمهریکا را به دست آورده و از کسب این جام بزرگ با پیراهن تیم ملی آرژانتین خوشحال بود.
مسی در شرایطی در بین 3 نامزد نهایی جایزه توپ طلا قرار گرفت، خبری از کریستیانو رونالدو رقیب شخصیاش نبود، اگر چه کریستیانو در یوونتوس و سپس منچستریونایتد همچنان به درخشش ادامه داده است، هر چند که این درخشش به نفع تیمش تمام نشده، این موضوع البته برای مسی هم در طول سال گذشته اتفاق افتاده بود و سالی کمفروغ را با بارسلونا پشت سر گذاشت؛ اگر چه آمارهای فردیاش همچنان درخشان و برای طرفدارانش قابل استناد است.
نکتهای که حالا مورد توجه روزنامهنگارانی مثل ژرو لاتر، ستوننویس روزنامه لموند فرانسه قرار گرفته است، نادیده گرفتن اهمیت فوتبال به عنوان یک ورزش تیمی در جایزه توپ طلاست؛ به نوشته لاتا، این جایزه هرگز نمیتواند به ثبات فوقالعاده در بالاترین سطح فوتبالیستهایی مثل کریم بنزما یا رابرت لواندوفسکی (که بدشانسی بازی در بوندسلیگا را دارد - آخرین برنده:1996) پاداش بدهد.
بنابراین نه لزوماً میتواند بهترین بازیکن یکسال را انتخاب کند و نه به بازیکنانی که دستاوردهای طولانیمدت داشتهاند، پاداش میدهد و شاید تاجگذاری فرد برنده شبیه به شرایطی باشد که در جامعه برای یک قشر خاص و ثروتمند و کلوپهای اختصاصی و مجللشان وجود دارد.
جالب اینکه حتی یکی دو روزنامه آرژانتینی از بردن توپ طلا توسط مسی خوشحال نشده و بابت اعطای این جایزه به هموطن افسانهایشان از رابرت لواندوفسکی عذرخواهی کردهاند؛ همچنین لاتو ستاره سابق تیم ملی فوتبال لهستان و یکی از بزرگترین بازیکنان تاریخ این کشور که پیش از رایگیری پیشبینی کرده بود، توپ طلا به مسی میرسد، در اینباره گفته: «مسی در پاری سن ژرمن بازی میکند که تیم اول شهر پاریس است؛ این یک منفعت محلی است، فرانس فوتبال یک نشریه فرانسوی و مراسم همواره در پاریس برگزار میشود که مسی روزانه در این شهر مشغول فعالیت است و اگر او این جایزه را میبرد، تنها به این دلیل است.»
به عقیده لاتو، مسی دیگر آن بازیکن چند سال پیش نیست که میتوانست توپ را از وسط زمین بگیرد و چند مدافع را دریبل کند و گل بزند و حالا سایهای از آن فوتبالیست برجسته است؛ با اینحال پاری سن ژرمن اجازه نداده که این جایزه به هموطن لهستانیاش برسد.
بازیکنان بزرگ و درخشانی که هرگز توپ طلا نبردهاند پرتعدادند.این یک افسوس بزرگ برای این جایزه است.
البته سازوکار در مجله فرانس فوتبال، یک رایگیری آزادانه و بدوندخالت از میان تعداد زیادی روزنامهنگار ورزشی در سراسر جهان است که اگر چه ممکن است برخی از آنها علایق شخصیشان را در این کار دخالت دهند، اما در نهایت دموکراتیک و فاقد روشهای متقلبانه است.
در اینجا باید به نکتهای اشاره کرد که تیتر این مقاله از آن برآمده، اینکه توپ طلا باید ارزش و یا روشهای خود را بازآفرینی کند و به جای توجه افراطی به فوقستارههایی که دوره آنها نیز به پایان رسیده، یک سنگ محک یا محلی برای وزنکشی واقعی بین فوتبالیستهای فوق کلاس جهان باشد.
البته شاید هم با به پایان رسیدن دوره مسی و رونالدو این مسئله به وضعیت سابق خود برگردد اما شکی نیست که به قول روزنامهنگار لهستانی، جادوی نامها و حس علاقه شخصی و طرفداری از باشگاه یا یک تیم ملی در رأیگیری فرانس فوتبال تاثیرگذار است و این همان موضوعی است که انحراف از معیار را ایجاد میکند.
آیا توپ طلای جدیدی اختراع میشود؟