اسرار خروج MTN

شرکت ام تی ان که بیشتر با ایرانسل شناخته می شود اعلام کرده از ایران و کشورهای خاورمیانه خارج می شود. هرچند به گفته مدیران ارشد این شرکت این خروج سه تا پنج سال طول خواهد کشید اما نشانه هایی وجود دارد که احتمال خروج سریع تر این شرکت آفریقای جنوبی را افزایش می دهد. نگاهی به سرمایه گذاری های این شرکت در 15 سال حضورش در ایران نشان می دهد که ام تی ان تنها در ایرانسل مشارکت نداشته و در حوزه استارت آپ ها نیز اقدام به سرمایه گذاری کرده است که برای خروج باید سهام آن شرکت ها را هم واگذار کند. حالا این سوال پیش می آید که تکلیف مشترکان میلیونی ایرانسل بعد از خروج این شرکت مخابراتی چه خواهد شد. در این گزارش سعی کرده ایم در کنار واکاوی دلایل خروج این شرکت به حوزه های سرمایه گذاری ام تی ان و آینده پیش روی ایرانسل و دارندگان بیش از 60 میلیون سیم کارت فعال این شرکت بپردازیم.

دلایل خروج ام اتی ان

اواخر هفته گذشته بود که رویترز به نقل از «راب شاتر»، مدیر اجرایی «ام تی ان» نوشت که این شرکت بین‌المللی آفریقای جنوبی می‌خواهد فعالیت‌هایش را در قاره آفریقا متمرکز سازد و قصد خروج از سوریه، افغانستان و یمن را دارد. در این گزارش همچنین آمده بود که ام تی ان در روزهای اخیر ۷۵ درصد سهام خود در سوریه را واگذار کرده است. راب شاتر همچنین گفته که قصد واگذاری 49 درصد سهامش در ایرانسل را هم دارد. او از جمله دلایل تغییر جهت از خاورمیانه را ضرر ناشی از کاهش ارزش ارزهای محلی، ژئوپلیتیک ملتهب منطقه و مشکلات مرتبط با تحریم‌های غرب اعلام کرده است. او همچنین اضافه کرد که خروج ام‌تی‌ان از خاورمیانه «در میان‌مدت و با نظم و قاعده انجام خواهد شد که در حدود سه تا پنج سال زمان خواهد برد.» اما صرف نظر از آن چه راب شاتر گفته یورو نیوز هم در گزارشی به نقل از مدیر مالی ام تی ان از تجربه موفق ورود به بورس آمریکا یکی از شرکت هایی که سهام دار عمده اش «ام‌تی‌ان» است نوشت. سهام شرکت خرده فروشی اینترنتی جومیا در بورس آمریکا عرضه شده و قیمت سهامش طی سال جاری میلادی ۱۸۶ درصد افزایش یافته است.
شاید همین رویای عرضه سهام ام تی ان در بورس آمریکا را بتوان مهم ترین دلیل خروج این شرکت از خاورمیانه و ایران دانست. به گفته کارشناسان یکی از الزامات حضور شرکت ها در بورس ،شفاف سازی صورت های مالی است که قاعدتا طرف آمریکایی بهانه های جدی درباره حضور و فعالیت مالی در ایران دارد که برای این شرکت دردسر ساز خواهد بود و شاید همین موضوع احتمال خروج سریع تر ام تی ان را قوت بخشد.

تکلیف سهام ام تی ان چه می شود

حالا با توجه به دلایلی که گفتیم احتمال واگذاری سهام این شرکت بیش از حد به واقعیت نزدیک شده و باید هر لحظه منتظر خروج این شرکت از ایران بود. حالا این سوال پیش می آید که آیا این شرکت می تواند سهامش را به هر فرد حقیقی یا حقوقی که دلش خواست واگذارکند؟ برای پاسخ به این سوال به سراغ مسئولان سازمان تنظیم مقررات رفتیم. بنا به گفته مدیر کل حقوقی این سازمان در پروانه اپراتورها برای نحوه انتقال سهام ترتیب خاصی دیده نشده ولی باید با تایید رگولاتوری باشد.

حضور «ام تی ان» در ایران

سال 84 بود که شرکت ام‌تی‌ان برای توسعه سرمایه‌گذاری خود به سراغ خاورمیانه آمد و در کشورهای در حال توسعه سرمایه گذاری کرد که ایران یکی از این کشورها بود. هرچند ورود ام تی ان با حرف و حدیث هایی از جمله دادن رشوه به سفیر آفریقای جنوبی برای بیرون کردن «ترک سل» از ایرانسل همراه بود و هنوز دادگاهی در آمریکا در همین زمینه برقرار است اما در نهایت ام‌تی‌ان جایگزین ترک‌سل شد و با دراختیار قرار گرفتن 49 درصد سهام ایرانسل، به عنوان اپراتور دوم ایران ظهور کرد. با این حال بعد از حضور این شرکت در کشورمان، ایران با تحریم های آمریکا مواجه شد و تا برجام به درستی نتوانست درآمدش از این سرمایه گذاری را از کشور خارج کند و شاید به همین دلیل بود که درصدد سرمایه گذاری در استارت آپ های ایرانی برآمد. البته به گزارش تسنیم در سال 1395 این شرکت بیش از یک میلیارد دلار درآمدش را از کشور خارج کرده است.
همچنین مدیر مالی ام تی ان اعلام کرده حدود ١٧٠ میلیون دلار از سرمایه های این شرکت به صورت سهام و وام در کشورهای خاورمیانه‌ای به دام افتاده است.

سهامداری شرکت ام تی ان

جدای از 49 درصد سهام ایرانسل که در اختیار ام تی ان است، این شرکت در برخی از استارت آپ ها نیز سرمایه گذاری کرده و سهام آن ها را در اختیار گرفته است. در سال 95 شرکت ام تی ان با سرمایه‌گذاری ٤٠ میلیون یورویی در گروه اینترنت ایرانیان (IIG) به نوعی سهامدار اسنپ شد و حالا سهم ام تی ان در اسنپ به ٤٣ درصد رسیده است. به گزارش بلومبرگ «رالف موپیتا»، مدیر ارشد مالی شرکت ام تی ان اعلام کرده است که این شرکت درصدد فروش سهام شان در اسنپ هستند. این در حالی است که مسئولان شرکت اسنپ به خبرنگار ما اعلام کرده: «شرکت ام‌تی‌ان ایرانسل درحال‌حاضر قصد خروج از گروه سهام‌داران اسنپ را ندارد.»
به جز ایرانسل و اسنپ، «ام تی ان» در برخی دیگر از استارت آپ ها سرمایه گذاری کرده است که می توان به سرمایه گذاری در سایت خرید اینترنتی بامیلو، خدمات آنلاین غذایی زود فود، رزرو آنلاین هتل پین تا پین و خدمات املاک اسکانو اشاره کرد.
اردیبهشت 96 هم واعظی وزیر ارتباطات وقت خبر از سرمایه گذاری و مشارکت ام تی ان با ایرانیان نت برای توسعه شبکه فیبر نوری داده بود. قرار بود شرکت مشترک میان ام‌تی‌ان و ایرانیان‌نت با سهام ۴۹ درصدی ام تی ان و سهام ۵۱ درصدی ایرانیان‌نت تشکیل شود اما مرداد سال 1397 بود که خبرگزاری بلومبرگ گزارش کرد که شرکت ام‌تی‌ان تحت تأثیر تحریم‌های آمریکا از پروژه اپراتور فیبر نوری (ایرانیان نت) کنار می‌کشد. درباره این موضوع هم روابط عمومی شرکت ایرانیان نت به خبرنگار ما اعلام کرد که هیچ گاه ام تی ان سهامدار این شرکت نبوده است.

آینده ایرانسل و مشترکانش در پسا ام تی ان

مهم ترین مسئله ای که ذهن حدود 60 میلیون کاربر سیم کارت های فعال ایرانسل را به خود مشغول کرده آینده این اپراتور است. اپراتوری که در برخی زمینه ها مانند اینترنت 5جی پرچمدار بوده است. البته هنوز خروج ام تی ان از ایران در حد یک احتمال است اما اگر ایران را ترک کند چه اتفاقی برای ایرانسل و مشترکانش می افتد. باید دید این سهام را چه کسی خریداری می کند ممکن است این سهام را هوآوی بخرد و تحولی عظیم تر در انتظار مخابرات ایران باشد البته این امکان هم وجود دارد که با توجه به تحریم ها هیچ شرکت خارجی حاضر به سرمایه گذاری در ایران نباشد و ایرانسل تبدیل به یک شرکت نیمه خصوصی شود. از آن جایی که مدیران ام تی ان اعلام کرده اند خروجشان میان مدت و طی سه تا پنج سال اتفاق می افتد هم اکنون باید به دنبال جایگزین مناسب گشت.

منبع: خراسان

70