اروپا از واردات گاز بی نیاز شد؟

ذخیره گاز طبیعی اتحادیه اروپا در حالی که هنوز چند ماه به فصل سرما باقی مانده است به رکوردی بی‌سابقه رسید، کشورهای عضو اتحادیه اروپا از زمان آغاز تهاجم نظامی روسیه به اوکراین تلاش کرده‌اند تا وابستگی خود به نفت و گاز روسیه را کاهش دهند.

بنا به اعلام اتحادیه اروپا ذخیره گاز کشورهای عضو این اتحادیه روز پنجشنبه به بیش از ۹۰ درصد از ظرفیت ذخیره رسید. اتحادیه اروپا تا ماه نوامبر برای رساندن ذخیره گاز به ۹۰ درصد فرصت داشت.

کادری سیمسون، کمیسر انرژی اتحادیه اروپا گفت: «تائید عبور ذخیره گاز از حد نصاب تعیین شده پیش از زمان موعود نشان می‌دهد که اتحادیه اروپا برای زمستان به خوبی آماده شده است و این امر به تثبیت بیشتر بازار طی ماه‌های آینده کمک خواهد کرد.»

وی افزود که بازار انرژی اروپا نسبت به زمان مشابه در سال ۲۰۲۲ به ثبات بیشتری رسیده است.

درحالی از بی‌نیاز شدن تقریبی اروپا از واردات گاز صحبت می‌شود که مسئولان در ایران چشم امید داشتند که اروپا پیش از رسیدن به زمستان به دلیل تحریم‌های جنگ میان روسیه و اوکراین دچار قطعی و کمبود گاز شود، اما آمارهای اخیر حاکی از آن است که نه تنها این نیاز مرتفع شده، بلکه دیگر زمستان سردی برای اروپا مورد انتظار نیست.

زمستان سخت اروپا در ایران

البته صحبت از زمستان سرد اروپا از مدت‌ها قبل توسط دولتمردان ایران مطرح شده بود و در سال گذشته و در روزهایی که اخبار رسمی کشور از بحران گاز در روزهای سرد اروپا حکایت می‌کرد، صنایع کشور در حال کاهش و یا متوقف شدن تولیدات خود به واسطه نوبت‌بندی یا قطعی گاز بودند و این شرایط را برای سال جاری هم سخت‌تر می‌کند.

در زمستان سال‌های اخیر، مشابه افزایش مصرف برق در تابستان، با رکوردهای جدید مصرف گاز روبه‌رو بوده‌ایم. با توجه به شرایط تورمی کشور و نیاز روزافزون به تولیدات بیشتر، تلاش‌هایی در جهت رفع قطعی انرژی صنایع انجام شد. با این حال در سال گذشته نیز سهمیه‌بندی برق صنایع و به خصوص شهرک‌های صنعتی اعلام شد و تولیدات این مجموعه‌ها دستخوش تغییرات بود.

با شروع فصل پاییز و ایجاد یک فرصت برای بازگشت به توان حداکثری صنایع، این بار نوبت به گاز رسید. گازی که برای صنایع جهان در زمستان یک چالش اساسی به حساب می‌آید.

تمام کشورهای جهان در طول سال سعی در مدیریت و ذخیره گاز برای فصول سرما دارند زیرا نه تنها قیمت این حامل انرژی در فصول سرد افزایش می‌یابد، بلکه کمبود آن می‌تواند ضربه‌های سنگینی به تولیدات صنایع و اقتصاد کشورها وارد کند.

با تمام این تفاسیر کشوری که سعی داشت تا با اتکا به کاهش صادرات گاز روسیه و بحران گاز اروپا در مذاکرات احیای برجام امتیاز بگیرد، درگیر افزایش نرخ فروش گاز خانگی و تجاری است تا اندکی از قطعی گاز صنایع بکاهد. این در حالی است که در فصل سرما صنایع هم برای اینکه سرپا بمانند دیگر چاره‌ای جز مازوت‌سوزی و آلوده‌کردن هوای شهرها ندارند.

این مازوت‌سوزی تا جایی ادامه پیدا کرده که دیگر در شهرهایی نظیر تهران هوا غنیمت است و نفس کشیدن در آن تفاوتی با استنشاق دی‌اکسیدگوگرد ندارد. پتروشیمی‌ها هم وضعیت بهتری ندارند و یکی پس از دیگری تعطیل می‌شوند و قربانی بیشتری می‌گیرد.

اما نخستین نشانه‌های زمستان سخت ایران در سالی که گذشت با قطع گاز پتروشیمی‌ها به‌ دلیل ناترازی گاز، مشاهده شد. هر روز اخباری از قطع گاز پتروشیمی‎‌ها و تعطیلی آنها منتشر می‌شود. قطع گازی که به‌ بهای افزایش قیمت بسیاری از کالاها در ایران تمام می‌شود و به نظر می‌رسد در سال جاری هم با همین مشکل روبه رو باشیم.

چندی پیش یکی از کاربران در توئیتر اعلام کرد که به شهرک‌های صنعتی ابلاغ شده که در زمستان گاز آنها با قطعی شدید روبه‌رو خواهد بود و افزایش تعرفه هم در انتظار صنایع است و این یکی از نشانه‌های بحران گاز در زمستان در کشور است.

با این تفاسیر به نظر می‌رسد که زمستان سرد بیشتر برای ایران محتمل باشد تا اروپا و صنایع ایران بیش از پیش از بحران گاز آسیب خواهند دید.