منتظر ظهور “جوکر”های ایرانی باشیم!

جوکر (Joker)، به نویسندگی، تهیه کنندگی و کارگردانی تاد فلیپس و با بازیگری واکین فینیکس در نقش جوکر در سال ۲۰۱۹ اکران شد. جوکر داستان مرد میانسالی به نام آرتور فلک را روایت می‌کند که در سال ۱۹۸۱، به همراه مادرش در شهر گاتهام زندگی می‌کند و با وجود اختلال عصبی ناخویشتن‌داری عاطفی که باعث خنده‌های هیستری می‌شود، مجبور است برای تامین مخارج زندگی به‌عنوان دلقک در مهمانی‌های مختلف ظاهر شود.

زمان داستان فیلم در میانه یکی از بدترین و تلخ‌ترین بحران‌های اقتصادی آمریکا (۱۹۸۱-۱۹۸۲) است. در آن زمان، بانک مرکزی آمریکا برای مهار کردن تورم فزاینده و شدید، نرخ بهره کوتاه‌مدت را به بالای ۲۰درصد رساند که موجب شد میلیون‌ها نفر شغل خود را از دست دهند و نرخ بیکاری به ۸/۱۰درصد برسد. زین‌سبب، وضعیت بد اقتصادی، کاهش شدید قدرت خرید مردم، افزایش نرخ بیکاری، کاهش کمک‌های اجتماعی دولت… جرم و جنایت را در گاتهام افزایش داده بود.

آرتور به‌دلیل بیماری نمی‌تواند شغلش را حفظ کند. او یک کمدین شکست‌خورده است که در زمان خنده‌های شیطانی پی در پی، در واکنش به مردم کارتی را نشان می‌دهد که روی آن عبارت « از خنده‌های من ناراحت نشوید، من بیمارم!» را نشان میدهد تا روح مهربانش را نشان دهد اما نه تنها هیچگونه همدردی نصیبش نمی شود بلکه مورد آزار و اذیت هم قرار می گیرد. آرتور به دلیل بحران اقتصادی، از دریافت کمک‌های اجتماعی دولت برای دارو هم محروم می شود. اکنون آرتور تنها و درمانده است!

درست در میانه این ناامیدی، آرتور از نامه نگاری‌های مرتب مادرش با تامس وین، یکی از ثروت مندترین مردان شهر و کاندیدای شهرداری گاتهام می فهمد که او فرزند تامس است. آرتور که به وسیله دولت و جامعه رها شده، به پدرش تامس پناه می برد تا شاید حداقل نوازش پدرانه نصیبش شود، اما با بدترین واکنش روبرو می شود!

بحران اقتصادی-اجتماعی (تورم، بیکاری، کاهش قدرت خرید، تحقیر، شکاف طبقاتی…) و جامعه عصبی، آرتور مهربان را به سمت جنایت پیش میبرد. تبدیل شدن آرتور به جوکر نتیجه بی معنا شدن مهربانی و کمرنگ شدن ساز و کارهای حمایتی و انسان دوستانه در جامعه آلوده گاتهام است که می توانست به مهربانی او را بپذیرد، اما طردش کرد تا او با خشونت تمام به سراغشان بیاید!

جامعه‌ای که سازمان‌ها، نهادها و ساز‌و‌کارهای انتقال قدرتش در اختیار و برای یک عده خاص است! جامعه‌ای که شاهد غارت منابع ملی و از دست رفتن همه فرصت‌های خود و فرزندانش است!. جامعه‌ای که شاهد سانسور تمامی نمادهای تاریخی-فرهنگی-ملی به نفع یک فرهنگ وارداتی است! جامعه‌ای که صاحب سرزمینی با منابع بی‌شمار است، اما در فقر و بدبختی بسر می‌برد.! جامعه‌ای با صدها کارخانه تعطیل و هزاران شغل از دست رفته! جامعه‌ای که هر روز شاهد دهن‌کجی ارباب‌ها و آقاها و آقازده‌ها است! جامعه‌ای که بیش از چندین میلیون تحصیل‌کرده‌ی مجرد بیکار دارد! جامعه‌ای که دیگر در آن علم بهتر از ثروت نیست!

جامعه‌ای که هر چیزی در آن خریدنی و شدنی است! جامعه‌ای که حتی نمی‌داند به سیاست می‌بازد یا به ورزش! جامعه‌ای سرشار از بی‌عدالتی‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی! جامعه‌ای که می‌تواند مستند بدون مجوز خاطرات یک پورن استار آمریکایی را ببیند اما حق دیدن یک فیلم اجتماعی دارای مجوز را ندارد!

جامعه‌ای بازنده، عصبی، بیکار، گرسنه، ناامید، شعارزده …جامعه‌ای بشدت تحقیر شده است! جامعه‌ای است با ۸۰ میلیون جوکر!

منبع: حسین اصغری ثانی

70