روزه و ماه رمضان ایستگاه تغییر است/ تغییر به سمت انفعیت، اصلحیت و افضلیت
حجت الاسلام محمد ادریسی/ پژوهشگر و تحلیلگر اجتماعی و حوزوی
دستخوش متغییرها نبودن هنراست و امروز و آنگاه و ناگاه، تضادها و تناقضها و مشکلات ایجاد میشود که بر غیر تکیهگاهی که هر تکیه بر او تکیه کرده است که خداست، تکیه زده شود پس مراقب باشیم تا ضرر نکنیم.
سکولاریسم نباشیم که دراندیشه روشهای جدایی افکن بین مخلوق از خالق باشیم و ما به مجموعه برنامهها و آیینهای معتقدیم.
جوامع انسانی عرصۀ تغییرات است اما هیچوقت منظور استحالگی نیست، گرچه در دنیای تغییرها و تحولها صبح را به شب میرسانیم اما لازم به توجه است که در هنگام تغییر امکانات ، تکالیف و سیاق و سبک هم عوض میشود اما معیار ثابت است.
میپذیریم که دگرگونی و تغییری نیست تا عواملی نباشد اما روش پیامبرانه و قرآنی همیشه ثابت بوده و هست و تغییر و دگرگونی همواره به سمت انفعیت و اصلحیت و افضلیت است و خداست که تغییر میدهد و تغییر نمیکند و تبدیل میکند اما تبدیل نمیشود.
این روزها همه در انتظار موج تغییر شرایط وضع موجود به سمت افضل و اصلح وانفع هستند.
سه مانع جدی برای تغییرات وجود دارد که اولین آن:عادتها است و دومین آن :ترسها و سومین مورد نیز:تکبرها است و در اینجا سه حالت تصور میشود،اولین حالت اینکه: یا تغییر نمیکنیم و دومین حالت اینکه :یا موقتاً تغییر میکنیم و سومین حالت نیز اینکه یا بعد از تغییری که صورت گرفته برمیگردیم.
اهمیت تغییر وقتی مشهود و واضح میشود که یک فرد بداند که تغییر مثبت و سرمایهگذاری استعدادهای او به نفع اوست و اینیک معادله ساده برای اندیشیدن است:
فکر منفی غیرقابل تغییر+ فراگیری منفی = رفتار منفی غیرقابل تغییر
فکر منفی غیرقابل تغییر + مهارشان + چشمانداز مثبت فراگیر= رفتار مثبت فراگیر
انسان ذاتاً موظف است خود را سازگار کند ، با تغییر روبرو شود و با تمام شرایط پیرامونش سازگار شود و از عظمت خداوند متعال است که او انسان را با این مزیت مهم متمایز کرده تا درروی زمین زندگی همزیستی داشته باشد.
ماه رمضان فرصتی برای تغییر است و اینیک فرصت غیرقابل تعویض بوده و این روزها و شبها است که موانع و عوامل بازدارنده برداشته میشود و این ماه رمضان، ماه تحول است و بیایید از ماه تغییر استفاده کنیم.
چه کسی نمیخواهد تغییر کند؟ مشتاق تغییریم پس چرا ثابت و بیحرکت میمانیم؟آیا به تغییرات نیازمند نیستیم ؟دلیل اصلی اینکه بسیاری از مردم تغییر نمیکنند چیست؟
تغییر گاهی شر محض است و انکار شر نمیکنیم پس قبل از هر تغییری لازم است به سه نکته و سؤال توجه داشته باشیم:
اولین نکته سؤالی: آیا ابزارهایی که برای تغییر استفاده میشود مشروع است یا خیر؟
نکته دوم سؤالی: آیا استدلالهای که برای ایجاد تغییر برافراشته و اقامهشده است عاقلانه است یا جاهلانه؟
نکته سوم سؤالی: آیا به عواقب شروع تغییر فکر میکنیم و اینکه به پیامدهای این تغییر آگاه هستیم یا خیر؟
در ذهن خود ، وضعیت بدی را که در آن زندگی میکنید مقایسه کنید بازندگی خوبی که پس از تغییر خواهید داشت.
تغییر گاهی مانند یک دارو عمل میکند و هر دارو دوز خاصی دارد که با توجه بهشدت بیماریها متفاوت است و اگر بیمورد افزایش یابد ، آسیب میرساند و تغییرات نیز به همین شکل است.
ذکر این مهم ضروری است که ماه رمضان فرصتی عالی برای دستیابی به یک تغییر واقعی در جنبههای رفتاری ، عبادی و اخلاقی و حقوقی و حتی سیاسی است و تغییر به سمت بهتر ماهیتی است که شرع و قرآن کریم دستور میدهد و ذهن آن را میطلبد و خرد آن را نیز به ما نشان میدهد.
مسلمان در این روزها و شبها بهسرعت پاداشها را به دست میآورند و باید مسلمان زیرک از فرصتهای خود استفاده کند و برای جمعآوری منافع بیشتر اخروی تا دنیوی خود عجله کند و این جنبههای تغییر بسیار زیاد و متنوع است و بر همین اساس افراد ، محیطها و رفتارها مختلف و متفاوت هستند و هر یک از این جنبهها دارای روشهای است که مسلمان باید به آنها بیندیشد و تأمل کند.
تغییر اجتماعی از درون ، یعنی از روح ، با تغییر در باورها ، هنجارها ، ارزشها و الگوهای فکری انسان آغاز میشود و اگر این تغییر کند ، بر رفتارهای بیرونی فرد و جامعه نیز لاجرم تأثیر میگذارد.
زندگی بشر مبتنی بر اصل تغییر است حتی بعضی گفتهاند همهچیز تغییر میکند جز خود کلمۀ" تغییر"و گاهی اسیر عادتها و روالها و روتینهای دست و پاگیر میشویم و در طول سالهای زندگی ما فرصتهای زیادی از دست ما میگذرد که آنها استفادهای نمیکنیم و هیچ پیشرفتی نداریم و همان عادتها و رفتارهای غلط را ادامه میدهیم و همان نتایج ناامیدکننده را میگیریم.
پیوندی ناگسستنی و یک ارتباط کامل بین "ماه رمضان " و "تغییر" وجود دارد و این راهی برای دستیابی به کمال مطلوب انسانی و دستیابی به اهداف و مقاصد مطلوب است و تا زمانی که به این درجه نرسیدهایم و به آن دست نیافتهایم باید مشتاقانه به دنبال تغییرهای خوب موردنیاز برای نزدیک شدن هرچه بیشتر به آن باشیم.
یک فرد "عادی" همیشه برای تغییر تلاش میکند، اما گاهی خود را فریب میدهد و منتظر یک قدرت فرا اسبابی است تا او را به این تغییر موردنظر سوق دهد.
ازجمله برجستهترین شرایط تغییر برای تحقق واقعی تغییرات که باید رعایت شود:
اول: میل و اراده خالصانه به تغییر است و هنگامی اشتیاق صادقانه به تغییر ایجاد میشود که روح منشأ آن باشد و فرد ازنظر روحی و روانی آماده تغییر هم باشد ، بنابراین اگر میل صادقانه و اراده قوی را داشته باشیم ، تغییر در رفتار فردی و اخلاقی میتواند ما را از حالت ایستایی به حالت دیگری منتقل کند که با توجه به میل و انگیزه متفاوت است.
دوم: دانستن راههای صحیح تغییر و آن اینکه هنگامیکه فرد از روند صحیح تغییر آگاه باشد تا بداند که از کجا شروع میشود و به کجا پایان مییابد آنگاه نتیجه تغییر همان چیزی خواهد بود که او واقعاً میخواست و با گفتار و عمل خود به آن دست مییابد و به هدف مطلوب تغییر میرسد.
سوم: استفاده مناسب از روشهای تغییر لازم است جدی گرفته شود و هر فرد از روشهای تغییری در یک برنامه خاص استفاده میکند بنابراین لازم است که با روشهای تغییر و نحوه بهکارگیری صحیح آنها آشنایی کافی نیز داشته باشیم که نتایج آن ،بسیار زیاد و متنوع هستند.
روزه و ماه رمضان ایستگاه تغییر در همه اشکال و رنگ آن است.
در ماه رمضان میآموزیم رفتارها و اخلاق خود را تغییر دهیم، بهطوریکه فرد خودخواهانه زندگی نکند ، خود و دیگران را دوست داشته باشد و به شرایط دیگران هم نگاه کند.
ماه رمضان بسیاری از عادتهای روزمره را تغییر میدهد و بهعنوانمثال ، بیشتر خانوادهها دورهم جمع میشوند تا باهم افطار کنند و در یک جامعه که عمدتاً فردی و سر درگوشیها و کامپیوترها و تبلت ها است، هر آیین اجتماعی که اعضای خانواده را در طول روزهای طولانی ماه متحد کند ، یک تغییر خوشایند است.
شیرینی فضای ایمانی زندگی را در ماه رمضان چشیدیم و شاید امسال در ماه رمضان فرصتی بیشتر برای تعمق پیدا کنیم تا بنشینیم و رفتار و روابط خود را با خداوند متعال و با دیگران بررسی کنیم.
یک صفحه سفید جدید بدون لکههای سیاهی باز میکنیم و از خداوند متعال میخواهیم که به همه ما کمک کند تا گفتار ، کردار ، نیات و همه امور خود را به آنچه شامل خیر ، موفقیت و ستایش خداوند متعال و پروردگار جهانیان است ، تغییر دهیم.
ماه رمضان سفر برای تغییراست و باید اعتراف کرد که ایجاد تغییرات کاری دشوار است و"ایجاد تغییر"یکی از وظایف مهم قرآن و انبیاء و اهلبیت عصمت و طهارت است و بااینوجود میگوییم: تغییر غیرممکن نیست و در این زمان که تقصیرها فریاد زد میشود و تقاضا برای تغییر در ذهن بسیاری از مردم آنها را تحتفشار قرار داده است در ماه رمضان تغییر ایجاد میشود و ما شاهد تغییر هستیم.
تمایل به تغییر و تجدیدقوا این روزها موج میزند و دریا هم اگر توسط امواج رانده نشود به ساحل نمیرسد ، راکد میماند به همین ترتیب ، زندگی انسان اگر با یک سرعت واحد و بدون تغییر حفظ شود ، خراب میشود و به یکرنگ تبدیل میشود ، یکنواخت میشود ، بدون سلیقه پیش میرود و درخشش نخواهد داشت و نیز به روال دردناکی تبدیل خواهد شد که در آن هیچ تفاوتی بین روزها و ماهها و سالها وجود نخواهد نداشت و هیچ تفاوتی در آن بین حال و آینده نیز به وجود نخواهد آمد.
ساده غرض اینکه ماه رمضان همچون یک بازار ثابت هرساله و آزاد برای تجارت و تغییرهاست به سمت افضلیت و اصلحیت و انفعیت است که در آن ما و شما و همه چارهای جز سود نداریم و یک فرد باهوش، مانند یک تاجر موفق عمل میکند فرصت تغییرها را می شناسد و چیزی را از دست نمیدهد و شما، تحلیلگر و باهوش هستید و به سود دائمی میاندیشید.
76
راز بهره وری بهینه از هرچیز طبیعی در چه نهفته است؟ --- حق و باطل را از محتوای سخن باید شناخت نه از وضع شناخت ناپذیر گوینده راز بهره وری بهینه از هرچیز طبیعی ؛ در شناخت عوامل تاثیر گذار بر آن چیز و در شناخت چگونگی تاثیر پذیری این چیز از این عوامل نهفته است. بشر در طول تاریخ و روند وجود خود روی این زمین ثابت کرده که تاکنون نتوانسته است به تمام حقایق هر چیز طبیعی و به شناخت تمام حقایق عوامل تاثیر گذار در این چیز و به تمام حقایق چگونگی تاثیر پذیری این چیز از تمام عوامل تاثیر گذار برآن دست رسی بیابد. این ناتوانی نیاز بشر را به بهره وری از اصل آزمون و خطا در تلاش برای رسیدن به شناختهای ناتمام عوامل تاثیر گذاری و تاثیر پذیری تا کنون به اثبات رسانده است. چون خداوند یگانه تنها موجود آگاه به همه آفریده های خود در این جهان از جمله بشر است با لطف خود به این آفریده ی عاقل در وحی و پیامهایی که به پیامبران برای راهنمایی به این آفریده ابلاغ کرده ؛ راه رسیدن او به شناختهای ضروری نیازهای حیاتی خود در این دنیا را بیان کرده است . این راه بر گرفته از وحی اصیل انکار ناپذیر الهی در موارد زیر خلاصه می گردد: - ایمان به خداوند یگانه ی جهان هستی - ایمان به وِیژگیها منحصر به ذات اقدس او که در وحی خود به پیامبران فرستاده ی خویش به بشر ابلاغ کرده - ایمان به این که این پیامبران با وحی انکار ناپذیری که از جانب خداوند در اختیار دارند فرستاده خداوند اند - ایمان به وحی الهی اصیل خرد گرای تحریف ناپذیری که از جانب ذات اقدس احدیت برای راهنمایی بشر به زندگی سالم خداپسندانه به این پیامبران ارسال شده است - ایمان به حد و مرزها و بایدها و نبایدها و نویدها و هشدارهای تغییر ناپذیر شناختهای فرهنگ دین داری و مذهب داری وحیانی خداوند - توکل به خداوند یگانه توانا و دانای مطلق جهان هستی - استمداد کمک از یگانه ذات اقدس او برای رسیدن به حقایق مورد نیاز خود در جهان هستی و برای رسیدن به شناخت عوامل تاثیر گذار در همه ی موجودات این جهان و رسیدن به شناخت چگونگی تاثیر پذیری این موجودات از این عوامل - ایمان به ناچیز و محدود بودن دانش همه ی بشر در مقایسه با علم بی کران و بی حد و مرز خداوند جهان هستی - خود داری حتمی از سهیم ساختن غیر قابل اثبات بندگان در ویژگیهای منحصر به خداوند.
بشر در آخرت ناگزیر است درستی اعتقادهای دینی و مذهبی غیر وحیانی خود را خردمندانه به اثبات برساند --- وقتی یک فرد فوق تخصص قرآن شناسی ما را با دلایل علمی قرآنی و عقلی با روش قرآنی خدا پسندانه ی چگونگی بر خورد با پیامبر (ص) و اهل بیت آن حضرت و با بندگان مقرب راهنمایی می کند ؛ تا زمانی که ما دلایل قرانی و عقلی برای اثبات بطلان این راهنمایی به دست نیاورده ایم رد این راهنمایی بحکم قرآن و عقل در رزومه ی الهی اعمال ما بعنوان گناه کبیره ی نادیده گرفتن حجت قرآنی وعقلی ثبت می شود. تا ما در این دنیا نتوانیم از پیامدهای انکار حجت قرانی و عقلی خود را رها کنیم و در محضر خداوند درهمین دنیا اگر اظهار توبه و پشیمانی از این گناه ننماییم ؛ این گناه بزرگ نابخشودنی را با تمام پیامدهای شوم آن با خود به قیامت خواهیم برد. با این وضع ؛ بی تردید در قیامت ما ناگزیر با مجازات ابدی این گناه رو به رو خواهیم شد و آنگاه هیچ شفاعتی ما را از این مجازات که خود با اصرار علیه خویشتن خویش به ثبت رسانده ایم نجات نخواهد داد. سرشت یا فطرت بشر می داند و علم با قطعیت انکار ناپذیر اصل عقلی فوق را به او اثبات کرده است که ادعای درستی هر اعتقاد مادی و معنوی بدون وجود دلیل علمی قاطع انکار ناپذیر هرگز باور کردنی نیست. چگونه می شود باور کرد یگانه خداوند عقل وحکمت مطلق که در زمینه اثبات هر اعتقادی ده ها بار خردمندی و تفکر و تعقل و تدبر و اندیشه وری را در قرآن کریم برای بشر ضروری دانسته است اجرای اصل مذکور را در دین داری و مذهب داری از بشر نخواسته باشد؟؟؟!!!
آموزش و تبلیغ دین با عدم آگاهی به شناختهای دین داری قرآنی هیچ نتیجه مثبت علمی ندارد --- دین داری خدا پسندانه را تنها آگاهی به شناختهای فرهنگ دین داری و مذهب داری قرآنی می تواند تجسم بخشد. برای آگاهی درست به چگونگی دین داری و مذهب داری خدا پسندانه ی بی خدشه باید آیات محکم و مفصل این شناختها با حد و مرزها و بایدها و نبایدها و نویدها و هشدارهای این شناختها بفراخور همه ی سطوح آموزش و تبلیغ دین و مذهب با روشهای علمی کار آمد بصورت موضوعی گرد آوری و عرضه شوند تا سر انجام بشود بگونه ای علمی و هدفمند و مثبت به نتیجه مطلوب جامعه در این آموزش و تبلیغ رسید. محرومیت مراکز آموزش و تبلیغ دین از وسایل علمی عرضه ی سازمان یافته ی شناختهای فرهنگ دین داری و مذهب داری علمی قرآنی و عقلی همه ی وقت و امکانات مالی هزینه شده در این آموزش و تبلیغ را هدر می دهد و مردم را از آگاهی به ضرورتهای حیاتی و سرنوشت ساز دین و مذهب محروم می سازد. عدم آگاهی توده های مردم در سطوح مختلف علمی به شناختهای مذکور آنان را در زمینه های دین و مذهب به گمراهی سوق می دهد و زمینه ساز رواج من در آوردیها و خرافات و جعلیات و رواج کاسبی حرام دین فروشان می شود.
خطرناک ترین نشانه ی دین گریزی بشر چیست؟ --- اگر بشر درست از راه وحی الهی اصیل و بی خدشه ی ادیان آسمانی آگاه شده باشد که دین خداوند حیاتی ترین و درست ترین اصول و برنامه ی سالم و پاک زیستن را به او معرفی کرده است ؛ خطرناک ترین نشانه ی دین گریزی در جوامع بشری که این جوامع را به سوی افول و تباهی سوق می دهد بی جاذبه شدن دین و مذهب در این جوامع است. اگر آمار علمی درستی از تعداد افراد سطوح مختلف جمعیت کاربران هر مقاله و مبحث و نظر دینی و مذهبی و آماری از تشخیص کیفیت این داده های بشری که در باره ی دین و مذهب در همه ی رسانه ها به هرگونه ای منتشر می شوند به دست آوریم عمق فاجعه ی دین گریزی و بی جاذبه شدن دین و مذهب در جوامع بشری برای ما آشکار تر می شود. به راستی دین شناسان و مؤسسه های خرد و کلان آموزش و تبلیغ دین و مذهب در همه ی ادیان آسمانی برای اسیب شناسی دین و مذهب و آسیب شناسی طرز دین داری و مذهب داری در جوامع خود تاکنون در راستای تلاش علمی برای زدودن کاستیهایی که به بروز فاجعه ی بزرگ دین گریزی منجر گردیده است تا کنون چه گرایش یا روی کرد یا تمایل جدی برای رسیدن به این آمار و برای چاره جویی علمی هدفمند وضابطه مند در این زمینه از خود نشان داده اند؟؟؟!!! این تلاش بی تردید می تواند تنها نشانه ی سطح مسئولیت شناسی آنان نسبت به دین خداوند باشد. عوامل مذکور آموزش و تبلیغ دین و مذهب تنها با این تلاش می توانند در محضر خداوند از طرز انجام مسئولیت خویش دفاع کنند و راه نجات از پاسخگویی و پیامدهای آن را در این زمینه در قیامت برای خود فراهم سازند؟؟؟!!!
خداوند اعتقادات قرآنی دین خود را در لفافه و چیستان وار به بشر ابلاغ نکرده است --- خداوند حکیم مطلق برای اتمام حجت به بشر همه ی احکام و اعتقادات قرآنی دین خود را در آیات محکم و مفصل شناختهای فرهنگ الهی اصیل دین داری و مذهب داری قرآنی و در حد و مرزها و بایدها و نبایدها و نویدها و هشدارهای این شناختها با زبانی رسا و گویا و شیوای قابل درک و اثبات پذیر توسط پیامبر اسلام به بشر ابلاغ کرده است. هدف الهی از شیوه ی ابلاغ احکام و اعتقادات این شناختها به بشر جلوگیری باز دارنده با دلایل قرآنی قاطع از هرگونه تحریفی است که شیادان دین و فروش و مذهب فروش با تبانی طاغوتان و صهیونیستهای یهود در طول حدود 15 قرن خواسته اند و مذبوحانه تلاش کرده اند علیه دین اسلام انجام دهند. شیادان ؛ این تلاش مذبوحانه پلید را با هدف تخریب و بدنام و منزوی کردن دین خدا با افزدون انبوهی از من در آوردیها و خرافات وجعلیات متضاد با قرآن و عقل به این دین با کثیف ترین ترفندهای رسوا و با بد ترین سوء استفاده از جهل توده های مسلمان متدین پاک دل به شناختهای قرآنی ، انجام داده اند. خداوند حکیم مطلق جهان آفرینش محال است حجتهای قرآنی آشکار خود را بدون راهنماییهای راهبردی قرآنی خرد پذیر آشکار لازم ؛ به دست این شیادان مزدور و اربابان قدرت پرست آنان سپرده باشد ؛ بی این که ترفندهای دشمنانه ی آنان را در آیات محکم و مفصل قرآن رسوا کند. خداوند همین رسوا سازی روشنگرانه را در دفاع از حجتهای دین توحیدی خود در سر تا سر قرآن با بسیاری از دلایل خرد پذیر رساو قاطع انجام داده است . خداوند یکتا دانای مطلق ؛ حجتهای دین توحیدی خود را هرگز بی دفاع و بی روشنگری قرآنی رها نکرده تا شیادان دین فروش و اربابان آنان بتوانند بی مانع و با دروغ و دغل و جعل این حجتهای انکار ناپذیر را با خیال خام خود ابطال نمایند و محتوای توحیدی این حجتها را با افزوده های شرک آلود ذهن آکنده از میراثهای مشرکانه خویش واژگون جلوه دهند و با این اقدام پلید توده های متدین را فریب دهند و سرکیسه کنند . خداوند هرگز حجتهای احکام و اعتقادات دین توحیدی قرآنی خود را در لفافه و چیستان وار به بشر ابلاغ نکرده است که شیادان دین فروش بتوانند با ادعای دروغین وجود احکام و اعتقادات چند پهلو و چیستان وار در این دین ؛ دین خدا را با تاویل و تفسیرهای باطنی ناهماهنگ با حقایق محکم و مفصل قرآن ؛ دست خوش بازیهای منفعت پرستانه خود کنند و این دین را از محتوای توحیدی اصیل آن تهی کنند و محتوای آن را با ترفندهای خود با اندیشه ها و من در آوردیها و خرافات و جعلیات آکنده از شرک و کفر که باهدف توحیدی نزول قرآن در تضاد آشکار اند ؛ آلوده سازند.
قرآن نوع پسندیده ی خواندن دعا را چگونه توصیف کرده است --- دعا و نیایش به درگاه خداوند یگانه توانای مطلق برای در خواست رسیدن به نیازهایی که تحقق آنها در توان بشر نیست بحکم قرآن باید با خشوع و بی سر وصدا و بی هیاهو خوانده شود و باید همه بدانند که خواندن دعا با سر و صدا و هیاهو ؛ بحکم قرآن تجاوزی است که خداوند آن را نمی پسندد: « ادْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرُّعًا وَخُفْيَةً إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ » ﴿ آیه ۵۵ سوره أعراف ﴾. درخواست زیبایی لحن و صدا در دعا در شرع مبین اسلام مطرح نیست و هیچ جایگاه قرآنی ندارد ، و با عنایت به نفی آشکار تجاوز درآیه ی مذکور که دعا کنندگان را به خشوع و آرامش دعوت کرده و سوای آن را تجاوز نامیده است این درخواست کلا مردود و ممنوع است . وظیفه تخلف ناپذیر دین شناسان است که به تناسب هر شعایر و مراسم دینی و مذهبی خواستهای قرآنی خداوند از بشر را پیوسته به مردم متدین گوشزد و یاد آوری کنند. دین شناسان باید به مردم ، نسبت به تجاوز به این خواستهای الهی که سبب می شود دین داری و مذهب داری آنان نابود و تباه شود ، همیشه هشدار دهند.