بایدن در راه ریاض/ او از بن‌سلمان چه می‌خواهد؟

پایگاه خبری-تحلیلی «عربی۲۱» گزارشی درباره سفر «جو بایدن» رئیس‌ جمهور ایالات متحده آمریکا  در اواخر ماه ژوئن به عربستان و اهداف احتمالی «محمد بن سلمان» ولی‌عهد سعودی در مذاکرات با وی، از روزنامه آمریکایی «واشنگتن پست» ترجمه و منتشر کرد.

طبق گزارش پایگاه عربی۲۱، «دیوید ایگناتیوس» نویسنده آمریکایی در ابتدای یادداشت خود نوشت: «به احتمال زیاد رئیس جمهور [جو بایدن] در این سفر با سران دیگر کشورهای عربیِ دوست مانند امارات، بحرین و قطر دیدار خواهد کرد؛ اما محور عاطفی این سفر، دیدار و دست‌دادن بایدن با ولی‌عهد سعودی خواهد بود».

وی مدعی شد: «دلایل و شواهدی وجود دارد که به نظر می‌رسد گویای نوعی تغییر نگرش آمریکا در قبال بن سلمان است؛ زیرا ولی‌عهد احتمالاً برای چندین دهه بر عربستان سعودی حکومت خواهد کرد و منافع امنیتی و مالی ایالات متحده در حفظ شراکت طولانی خود با آن است. این شراکت با پادشاهی عربستان، به عنوان متحد واشنگتن در تلاش‌های مشترک برای مهار اقدامات بی‌ثبات‌کننده ایران در منطقه به شمار می‌رود». 

به گفته این تحلیلگر آمریکایی، دو عامل تعیین‌کننده دیگر برای کاخ سفید در زمان ریاست‌جمهوری بایدن وجود دارد؛ عامل اول جنگ در اوکراین و نیاز بایدن به کمک عربستان برای کنترل و حمایت از بازار نفت و عامل دوم، اعلام تمایل شدید تل‌آویو به بایدن برای عادی‌سازی روابط با ریاض و محمد بن سلمان است. چرا که حضور عربستان سعودی به عنوان بخشی از توافقنامه ابراهیم و برای احیای گسترده‌ی آن مهم است.

این روزنامه به نقل از یک مقام ارشد صهیونیست که نامی از او فاش نکرده، نوشت: «ما معتقدیم عربستان سعودی بازیگر مهمی در منطقه و فراتر از آن است و اسرائیل قویاً از ایجاد روابط عمیق‌تر و گسترده‌تر بین ایالات متحده و عربستان سعودی در چارچوب روابط نزدیک‌تر، با هدف دست‌یابی به ثبات در منطقه، مهار ایران، عادی‌سازی روابط و تامین امنیت بازار انرژی حمایت می‌کند».

تحلیلگر آمریکایی معتقد است که نتیجه اصلی این دیدار [بایدن و بن‌سلمان] توافق رسمی عربستان و اسرائیل برای اعطای اجازه پرواز به هواپیماهای غیرنظامی رژیم صهیونیستی در حریم هوایی این کشور خواهد بود. وی در ادامه اشاره کرد که فشار زیاد تل‌آویو برای نزدیکی روابط بین ایالات متحده و عربستان سعودی از نظر سیاسی هم بسیار مهم است؛ زیرا عربستان سعودی امروزه در واشنگتن، حامیان سیاسی کمی دارد.

ایگناتیوس در ادامه تحلیل خود تاکید کرد که موضوع قتل «جمال خاشقجی» روزنامه‌نگار یا دیگر مسائل مهم حقوق بشری در دیدار بایدن با بن سلمان معنا نخواهد داشت؛ حتی جنگ یمن هم که شاید بتوان آن را «مرگ‌ بارترین اشتباه» محمد بن سلمان دانست، تا حدی و به لطف تلاش‌های دیپلماتیک ایالات متحده رو به اتمام است». عقب نشینی است.

روابط ریاض-واشنگتن پس از ورود بایدن به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۲۱ و  پس از آن که وی در جریان مبارزات انتخاباتی خود قول داد عربستان سعودی را به کشوری حاشیه‌ای و منزوی تبدیل کند، تیره شد. تیرگی روابط دو کشور پس از طرح مسائلی مثل سوابق حقوق بشر سعودی، قتل خاشقجی و پرونده جنگ یمن بیشتر شد.

در حالی که بایدن در ابتدای دوره ریاست جمهوری خود بر مسائل حقوق بشری در عربستان سعودی و سایر نقاط جهان تمرکز کرده بود، اما حالا تحلیلگران سیاسی آمریکا از جمله «ریچارد ویتز» کارشناس سیاسی موسسه هادسون در واشنگتن، انتظار دارند این وضعیت تغییر کرده و مسائل دیگری مورد توجه رئیس‌جمهور آمریکا قرار گیرد.

دو هفته گذشته منابع خبری از سفر «خالد بن سلمان» برادر ولی‌عهد سعودی و معاون او در وزارت دفاع عربستان به آمریکا برای دیدار با مقام‌های ارشد پنتاگون (وزارت دفاع آمریکا) خبر دادند. بعد از این بود که تلاش و تمایل ایالات متحده برای توسعه روابط با عربستان آشکار شد و خالد طی آن سفر با مقامات امنیتی کاخ‌سفید و پنتاگون دیدار و گفت‌وگو کرد.

اکنون رسانه‌ها در حالی از سفر نزدیک بایدن به ریاض خبر می‌دهند که هفته پیش دو مقام ارشد دولت واشنگتن برای گفت‌وگو با عربستان سعودی درباره مسائل مختلف از جمله افزایش تولید نفت وارد ریاض شده بودند.