خوابهای شیرین یا ترسناک، در مغز چه رخ میدهد؟
در گذشته مردم بر این باور بودند که خوابها میتوانند خبر از آینده بدهند و انسانها را به پیامهای خداوند و قدرتهای اسمانی پیوند بدهند. فروید معتقد بود که احساسات و امیال فرو خورده بشر در خواب خودنمایی میکنند.
هنگام خواب دیدن تمام اجزای مغز فعال میشود، در طول سالها خوابها و عوامل و تاثیرات آنها مورد توجه دانشمندان بوده است.
در گذشته مردم بر این باور بودند که خوابها میتوانند از آینده خبر داده و انسانها را به پیامهای خداوند و قدرتهای آسمانی پیوند بدهند. فروید معتقد بود که احساسات و امیال فرو خورده بشر در خواب خودنمایی میکنند. حتی مردمک چشمها نیز به سرعت حرکت میکنند که به این فرآیند Rem sleep گفته میشود واین اتفاق جزئی از فرآیند خواب و بیداری است و با کمک نظام فعالیت شبکهای قابل کنترل است.
حیوانات وحشی که در کابوسها از دستشان فرار میکنیم یا افرادی که در یک رویای شیرین ملاقات میکنیم یا تجربه پرواز و معلق ماندن در آسمان مجموعهای رویاهای مختلف هستند.
با توجه به اینکه حیوانات محسوس هستند، قشر بصری موجود در پشت مغز نقش فعالی در خواب دیدن دارد. کمترین میزان دخالت را قسمت جلویی مغز دارد و همین امر بر غیر منطقی بودن خوابها منجر میشود.
سیستم لیمبیک
این قسمت بخشی از مغز است که خاطرات و احساسات را کنترل میکند و این قسمت از آمیگدال و هیپوکامپ و سینوس تشکیل شده است.
آمیگدال
این بخش حلقه اتصالی بین تحریککننده و کیفیت واکنش این هشدار است و اطلاعات را از حواس میگیرد و با توجه به حجم موضوعات با آنها هماهنگ می شود. مثلا وقتی بوی بدی به مشام برسد باعث حس اشمئزاز میشود.
هیپو کامپ یا مرکز حافظه
این بخش مسئول تقویت حافظه می شود. وقتی برای اولین بار به یک شیء گرم دست می زنیم؛ این تجربه در حافظه ماندگار و برای بارها تکرار و این باعث می شود تا در حافظه بلند مدت قرار بگیرد.
سینوس
این بخش مسئول واکنشهای ما در برابر اتفاقات است و کنترل عضلات و استخوان بندی ما را در دست دارد و با هر جزئی از بدن که لمس کرده ارتباط دارد.
در خواب حرکت چشم سریع شده و این فعالیت مغزی محسوب میشود. وقتی میبینیم این بخش از مغز چه فعالیتی انجام میدهد به راحتی میتوانیم به دلیل خواب دیدن پی ببریم.
در خوابهایمان عمدتا مسائل آشنا را در مکانهای ناآشنا میبینیم و تصاویر در هم ریخته است. مساله قابل توجه این است که آن قسمت از مغز که با منطق و کنترل روح و روان در ارتباط است در هنگام خواب از فعالیت کمتری نسبت به حرکت چشم برخوردار است و این امر میتواند پاسخی باشد به این که چرا غالبا خوابهای ما غیرمنطقی و نامنظم است.
عقل هیچ گاه خاموش نمیشود
با اینکه اکثرا گمان میکنند فعالیت مغز با خوابیدن کم می شود، باید اذعان داشت که مغز در این زمان هم بسیار فعال است و مثل زمانی که فرد بیدار است فعالیت دارد. در این زمان مغز دوباره با آرامش نشاط خود را بازیابی و از طریق تعامل با خوابها خود را بازسازی میکند.
طی تحقیقاتی که در آزمایشگاه خواب و تصویر برداری عصبی دانشگاه بیرکلی درسال ۲۰۱۰ از طریق حرکت چشم در خواب انجام گرفته، ثابت شده که سیستم لمبیک مسئول احساسات خوب و مثبت در مغز و دور شدن از احساسات منفی است و احساسات منفی مثل ترس و وحشت که طی کابوسها به وجود میآید را از بین میبرد.
برای همین میتوان گفت که خوابها ارتباط مستقیمی با عواطف و احساسات ما دارند. افرادی که کمتر خواب میبینند در بیداری به سختی قادرند تا احساسات خود را کنترل کنند.
تحقیقات نشان میدهد، خوابیدن این فرصت را ایجاد میکند تا از عواقب دوگانه خطرناکی که مشکلاتی را در مغز به وجود میآورند، در امان بمانند و همین امر بر اهمیت خواب خوب و کافی تاثیر دارد.
68