نگاهی به ضرورت تداوم مذکرات ایران

اتحادیه اروپا، ایران،‌ چین و روسیه  پس از نشست جمع بعدی این دور از مذاکرات ارزیابی مثبتی از نتایج مذاکرات داشتند اما در عین حال ایالات متحده، انگلیس،‌ فرانسه و آلمان ناامیدی و بدبینی از خود  نشان دادند. اختلاف در مواضع طرف‌ها نشان دهنده این است است که احتمالا دشواری دور بعدی مذاکرات افزایش می‌یابد اما تاکید همه طرف‌ها بر ادامه گفتگوها باری حل موضوع هسته‌ای ایران امری است که به نفع همه طرف‌هاست و افکار عمومی نیز بر این اعتقاد است.

با تلاش‌های میانجیگرانه چین و روسیه، هفتمین دور مذاکرات هسته‌ای ایران به یک سند مشترک جدید رسید که زیربنای پیشرفت روند مذاکرات و انگیزه‌ای برای بازگرداندن برجام به مسیر خود محسوب می‌شود.

تعلیق و از سرگیری این دور از مذاکرات نشان داد طرف‌ها تمایل به گفتگو دارند اما اختلافات جدی نیز خود را بروز داده است. ایران اصرار دارد که ایالات متحده و کشورهای اروپایی تحریم‌ها را لغو کنند در حالیکه آمریکا می گوید ایران باید به اجرای مفاد برجام ادامه داده و تحقیقات و فعالیت های هسته‌ای مرتبط را محدود یا متوقف کند.

پیش از این آمریکا یک توافق جدید پیشنهاد داده بود که بر اساس آن ایران باید پروژه‌های موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای خود را محدود کند که البته مورد پذیرش تهران واقع نشد.

ایران که با تردید طرف‌های غربی مواجه شد،‌ انگلیس، فرانسه و آلمان را به عدم ارائه پیشنهادهای سازنده در این دور از مذاکرات متهم کرد. تهران مرتبا از ایالات متحده به دلیل اعمال روزافزون تحریم‌ها انتقاد می‌کند و این در حالی است که واشنگتن مدعی است تمایل دارد به توافق هسته‌ای بازگردد.

به نظر می‌رسد آمریکا رویکردهای متناقض خود را تعمیق بخشیده است. این امر باعث نمی‌شود ایران به کشورهای غربی بی اعتماد نباشد و روند مذاکرات را متوقف می‌کند.

ایالات متحده یکجانبه از توافق هسته‌ای ایران خارج شده و به اعمال فشار حداکثری ادامه داده است؛ این جرقه اولیه بحران هسته‌ای کنونی با ایران به حساب می‌آید.

آمریکا برای آنکه در مذاکرات پیشرفت به وجود آید باید رویکردهای قلدرمابانه خود را تغییر دهد و کشورهای اروپایی نیز رویکرد استاندارد دوگانه خود را کنار گذاشته و جانب انصاف و عدالت را بگیرد.

ایران نیز باید نگرانی‌های تمام طرف‌ها را با توجه به توسعه سریع توانمندی‌های هسته‌ای خود درک کند، همکاری سازنده با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را حفظ نماید و موضوعات مهم مرتبط را در اسرع وقت حل کند.

تمام طرف‌ها نیز باید در قبال مذاکرات آینده رویکرد فعالانه‌تری داشته باشند. اگر تحریم‌ها، استانداردهای دوگانه و اتهام‌زنی‌های متقابل وجود داشته باشد دستیابی به نتایجی که مطلوب همه است غیرممکن خواهد بود.

در این دور از مذاکرات، ایران با نصب دوبین های نظارتی جدید آژانس اتمی در تاسیسات هسته‌ای کرج موافقت کرد. اگر بخواهیم منصف باشیم باید گفت این اقدام ایران نشان دهنده صداقت و انعطاف پذیری در جریان مذاکرات است. با این همه، ایالات متحده، اروپا و دیگر کشورها اقدامات مثبت ایران را نادیده می‌گیرند و عامدانه یک فضای بدبینانه ترسیم می کنند و با هدف مجبور کردن ایران به دادن امتیازات بیشتر این گونه ادعا می‌کنند که مذاکرات در آستانه فروپاشی است.

حل مساله هسته‌ای ایران از طریق مذاکرات و اجتناب از تنش و ناآرامی در خاورمیانه هدف مشترک جامعه بین‌الملل است و در عین حال به نفع تمام طرف‌های درگیر در موضوع هسته‌ای ایران نیز هست. سال 2021 رو به پایان است. در نگاه کلی، اوضاع در خاورمیانه در سالی که گذشت آرام بوده است.

کشورهایی که دل خوشی از هم نداشتند مانند ایران و عربستان شروع به گفتگو کرده‌اند و افق تازه‌ای از صلح و توسعه،‌ ثبات و حکمرانی پدیدار شده است. انتظار می‌رود در سال آینده میلادی تمام طرف‌ها تعاملات مثبت خود را افزایش دهند و صلح، رفاه و امیدی بیشتری برای مردم خاورمیانه به ارمغان آورند.